Debat over het economisch steunpakket

2 juni 2021, debat - De regering geeft ook in het derde kwartaal steun, ongeveer 6 miljard euro, om de economische gevolgen van de coronacrisis te verzachten. De Kamer debatteert erover met de ministers Koolmees (Sociale Zaken), Hoekstra (Financiën) en Blok (Economische Zaken).

Hoelang moet de overheid doorgaan met het geven van economische steun? Die vraag speelt, nu het aantal coronabesmettingen daalt en de regels worden versoepeld. Te snel stoppen is onverstandig, want dan gaan gezonde bedrijven onnodig failliet. Maar te lang doorgaan is ook niet goed: dat verstoort de economie en leidt tot verspilling van overheidsgeld.

Langere steun?

Sectoren als toerisme, de evenementenbranche en de horeca zijn zwaar getroffen door de coronacrisis, stelt Van Dijk (PvdA): nu is al duidelijk dat die ook na 1 oktober nog steun nodig hebben. Andere woordvoerders noemen de touringcar- en de taxibranche.

Het is te vroeg om nu al iets te zeggen over het vierde kwartaal, zegt minister Blok. Hij hoopt dat de pandemie dan zodanig onder controle is dat er niet of nauwelijks steun nodig is.

Ondernemers willen geen steun maar willen ondernemen, betoogt Van Houwelingen (FVD). Wat hem betreft moeten zowel de coronaregels als de steunmaatregelen zo snel mogelijk stoppen.

Onterechte steun

Bedrijven die onterecht steun hebben gekregen, zouden die moeten terugbetalen, betogen verschillende woordvoerders. De steun aan ondernemingen als Booking.com valt niet meer terug te vorderen, maar we kunnen wel een zwarte lijst maken van bedrijven die misbruik maken van de coronasituatie, oppert Van Kent (SP). De overheid zou die bedrijven in de toekomst moeten uitsluiten van bepaalde voordelen.

De rechtsstaat verhoudt zich slecht tot een zwarte lijst, zegt minister Blok. Minister Koolmees wil in gesprek gaan met de grote ondernemingen die gebruik hebben gemaakt van loonsteunmaatregel NOW, maar hij wil geen specifieke bedrijven aanspreken.

Fraude met regelingen als de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) ligt op de loer, vreest Eerdmans (JA21). Is daar wel voldoende zicht op? Fraude is reden tot zorg, zegt minister Blok, en moet waar mogelijk worden voorkomen. Maar het aantal gevallen lijkt volgens de minister beperkt in verhouding tot het totaal.

Filiaalbedrijven

Zijn de bestaande regelingen voldoende voor bedrijven met veel filialen? Stoffer (SGP) en Van Haga (Groep Van Haga) vrezen van niet en pleiten voor een aparte regeling. Anders zullen winkels sluiten en werknemers ontslagen worden, zo waarschuwen ze.

De TVL is voor het tweede kwartaal al aangepast om filiaalbedrijven beter te helpen, zegt minister Blok. Een aparte regeling zou te complex worden, ook omdat er dan maatwerk per onderneming nodig is. Dit heeft dan weer gevolgen voor de rechtsgelijkheid.

Terugbetalingen

Veel ondernemers hebben een grote schuldenberg opgebouwd, stelt Van Dijck (PVV) vast. Hij wil daarom dat de Belastingdienst langer de tijd geeft om hun schulden te voldoen. Ook zou er geen invorderingsrente moeten worden gevraagd. Denk na over een generaal pardon voor belastingschulden, oppert Van der Plas (BBB): dit kan helpen om het mkb weer op de been te krijgen.

Minister Hoekstra verwacht dat uiteindelijk 90% van de uitstaande belastingschulden zal worden voldaan. De termijn voor terugbetaling is al verlengd naar vijf jaar. Als er toch een faillissement dreigt, dan wordt samen met private schuldeisers gekeken naar herstructurering van schulden.

Bedrijven en ondernemers zullen straks aan vier verschillende overheidsorganen bedragen moeten terugbetalen, stelt Aartsen (VVD) vast. Hij wil dat er één loket komt. Het kabinet wil er serieus naar kijken, zegt minister Blok, maar het is lastig.

Solidariteitsheffing

Sommige bedrijven hebben tijdens de coronacrisis goed gedraaid en soms zelfs extra winst gemaakt. Van hen zouden we iets extra kunnen vragen, vindt Amhaouch (CDA). Hij vraagt de regering om te komen met een solidariteitsheffing. Het kabinet buigt zich nog over de begroting en belastingmaatregelen voor volgend jaar, antwoordt minister Hoekstra.

Inkomenssteun

Voorkomen dat flexwerkers en zzp'ers tussen wal en schip vallen omdat zij niet in aanmerking kwamen voor andere steunmaatregelen. Dat was de gedachte achter de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK).

Maatoug (GroenLinks) wijst erop dat gemeenten de TONK niet allemaal op dezelfde manier invullen. Het geld komt daardoor onvoldoende terecht bij degenen die het nodig hebben, zegt Van Baarle (DENK). Ook De Jong (D66) pleit voor een ruimhartige uitvoering door gemeenten. Simons (BIJ1) vraagt aandacht voor groepen die volgens haar geen of te weinig inkomenssteun krijgen, zoals sekswerkers en zzp'ers in de kunst- en cultuursector.

Minister Koolmees heeft al veel contacten gehad met gemeenten over de TONK. Die hebben daarbij beleidsvrijheid, maar hij spoort ze wel aan om er ruimhartig mee om te gaan.

Jongeren

Jongeren dreigen het kind van de coronarekening te worden, stelt Grinwis (ChristenUnie). Hij steunt daarom de oproep van vakbonden en werkgevers om tot een nationaal om- en bijscholingsprogramma voor deze groep te komen. Dassen (Volt) vraagt aandacht voor projecten van gemeenten om de jeugdwerkloosheid aan te pakken.

De jongeren werden in het begin van de coronacrisis het hardst geraakt, erkent minister Koolmees. Maar hij verwacht dat de jeugdwerkloosheid weer gaat dalen nu sectoren als de horeca weer open mogen.

De Kamer stemt op 8 juni over de met het debat samenhangende gewijzigde begrotingen en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook