Debat over de kabinetsformatie

7 september 2021, debat - De Kamer debatteert met informateur Hamer, die op 2 september haar eindverslag uitbracht.

In het eindverslag kraakt Hamer harde noten. Voor de aanpak van de grote maatschappelijke problemen zou volgens haar voldoende inhoudelijke overeenstemming kunnen worden gevonden. Maar er werd niet onderhandeld omdat partijen "blokkades opwerpen en onverenigbare voorwaarden stellen".

Buitengewoon onbevredigend. Dat is Hamers oordeel over de onmogelijkheid om een meerderheidscoalitie te vormen. Maar een minderheidscoalitie zal het volgens haar niet makkelijk krijgen in een parlement met straks negentien fracties. Zij roept de fracties op om verantwoordelijkheid te nemen, want "de parlementaire democratie ligt in uw aller handen".

Vervolg

Om de grote maatschappelijke problemen aan te pakken is een regering nodig die vruchtbaar met de Kamer kan samenwerken, vindt Rutte (VVD). Hij stelt voor dat Remkes als volgende informateur gaat werken aan een minderheidskabinet. Ook Hoekstra (CDA) vindt dat "gegeven de stand van de formatie het meest logisch". Een Kamermeerderheid steunt het voorstel.

Het document dat VVD en D66 deze zomer hebben opgesteld, biedt volgens Kaag (D66) een goede basis voor de zes middenpartijen om te onderhandelen over een stabiel kabinet dat de kansenongelijkheid, de klimaatcrisis en de woningnood te lijf gaat.

Van der Staaij (SGP) begrijpt niet dat verdergaan met de huidige coalitie niet beter wordt onderzocht. Immers, die coalitie heeft in de verkiezingen zetels gewonnen.

Eerdmans (JA21) merkt op dat Nederland bij de laatste verkiezingen rechts van het midden heeft gestemd. Dat wil hij terugzien in een nieuw kabinet. Het zoeken naar een links meerderheidskabinet was een "klap in het gezicht van de kiezer", vindt Van Haga (Groep Van Haga).

Vertrouwen

In haar HJ Schoo-lezing heeft Kaag "messen in Ruttes rug gestoken", meent Wilders (PVV). Hij vindt het onbegrijpelijk dat Rutte nog steeds denkt dat hij goed met D66 kan samenwerken, en wil snel nieuwe verkiezingen. Vertrouwen Rutte en Kaag elkaar wel genoeg, vraagt ook Van der Plas (BBB) zich af. Rutte is het probleem, meent Azarkan (DENK).

Kom uit de schuttersputjes! Segers (ChristenUnie) ergert zich aan "hoge woorden" over bestuurscultuur van partijen die constructieve partijen uitsluiten. Laat het de komende periode wél over de inhoud gaan, voegt Simons (BIJ1) toe.

Inhoud

Er staat volgens Klaver (GroenLinks) iets groots op het spel, namelijk de Nederlandse traditie om met elkaar over de inhoud te spreken. Hij wijst erop dat er deze zomer geen bereidheid was om met GroenLinks en PvdA over de inhoud van het door VVD en D66 opgestelde stuk te spreken.

Heel Nederland ziet dat de klimaatcrisis, de wooncrisis en de groeiende sociale ongelijkheid snel moeten worden aangepakt, zegt Dassen (Volt). Ouwehand (PvdD) mist aandacht voor natuur, biodiversiteit en stikstof in de notitie van deze zomer. Den Haan (Fractie Den Haan) vraagt om meer aandacht voor de huidige en toekomstige ouderen.

Ploumen (PvdA) ergert zich eraan dat het demissionaire kabinet 2 miljard "als douceurtje" aan het bedrijfsleven geeft, terwijl 1 miljoen mensen in armoede leven. Zolang er geen nieuw kabinet is, moet het demissionaire kabinet doen wat de Kamer wil, benadrukt Marijnissen (SP): het verhogen van het minimumloon en de lonen van zorgpersoneel.

Het demissionaire kabinet maakt zich schuldig aan een grootse ondermijning van onze grondrechten, meent Van Houwelingen (FVD). Hij ziet een verregaande aantasting van onder meer de vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy.

De Kamer stemt aansluitend aan het debat over de ingediende moties.

Zie ook: