Begroting Algemene Zaken en begroting Koning

10 oktober 2018, begrotingen - Premier Rutte legt verantwoording af over de twee begrotingen waarvoor hij verantwoordelijk is: Algemene Zaken en de Koning.

Van Kroondomein Het Loo tot verduurzaming van paleizen en van toezicht en integriteit tot nationale vieringen en herdenkingen. Bij de bespreking van de begrotingen van de Koning en van Algemene Zaken komen diverse zaken aan bod.

Koninklijk Huis

Het Koninklijk Huis is waardevol voor ons land, benadrukt Van Oosten (VVD), vooral door de manier waarop de Koning en koningin hun taak invullen. Zij openen met handelsmissies deuren die anders gesloten zouden blijven, zo vult Van der Molen (CDA) aan.

De PVV steunt de monarchie, zegt Bosma, het symbool van onze nationale eenheid. Maar leden van het Koninklijk Huis mogen zich van hem niet uitspreken over politieke kwesties. De Koning had zich daarom in zijn ogen niet mogen uitlaten over de brexit en prinses Laurentien niet over de uitzetting van asielkinderen. Valt dit onder de ministeriële verantwoordelijkheid, vraagt Sneller (D66).

De uitspraken van de Koning over de brexit zijn in lijn met het regeringsbeleid, benadrukt premier Rutte. En de prinses heeft volgens hem geen standpunt ingenomen in de asielkwestie.

Het Koninklijk Huis kan een voorbeeldrol vervullen bij vergroening, betogen Özütok (GroenLinks) en Sneller (D66), bijvoorbeeld door paleizen duurzamer te maken en vaker de trein te nemen in plaats van het vliegtuig.

Kroondomein

In een motie heeft de Kamer eerder uitgesproken dat Het Loo het gehele jaar open moet zijn voor het publiek. Maar volgens de regering is dat niet mogelijk omdat de Koning het vruchtgebruik van het kroondomein heeft.

Vruchtgebruik betekent dat Het Loo van half september tot Kerst gebruikt wordt voor de jacht, stelt Wassenberg (PvdD) vast. Het kroondomein wordt dan gesloten om "pottenkijkers buiten te houden". Van Oosten (VVD) toont daar begrip voor: het is levensgevaarlijk om daar dan rond te lopen.

Het ministerie van LNV geeft subsidie voor de openstelling en het beheer van Het Loo. Vreemd dat het kroondomein dan zo'n drieënhalve maand gesloten is voor publiek, vindt Wassenberg (PvdD). De premier wijst erop dat hiervoor een ontheffing is verleend.

Integriteit, transparantie en toezicht

De minister-president is de hoeder van het politieke bestel, zegt Kuiken (PvdA), en daarmee verantwoordelijk voor integriteit en transparantie. Zij suggereert om een functionaris aan te stellen die daar toezicht op houdt. Van Raak (SP) vraagt om maatregelen tegen het lekken van informatie door politici. Dit jaar werd er bijvoorbeeld uit de Prinsjesdagstukken gelekt, licht hij toe.

Verschillende onafhankelijke toezichthouders rapporteren via een ministerie aan de Kamer. Özütok (GroenLinks) zet daar vraagtekens bij: wordt de Kamer wel goed geïnformeerd en blijft het niet te lang liggen? Met name bij de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) is dit volgens Bosma (PVV) een probleem. Hij stelt voor om deze bij de Tweede Kamer onder te brengen.

Toezichthouders als de CTIVD vallen nu eenmaal onder de verantwoordelijkheid van bewindslieden, zegt de premier. Maar dit ontslaat hen niet van de verplichting om de Kamer goed te informeren.

Herdenken, vieren en verbinden

De Tweede Wereldoorlog is een cruciaal deel van onze nationale geschiedenis, betoogt Van der Molen (CDA). Daarom vraagt hij aandacht voor de viering van 75 jaar bevrijding in 2020. Het kabinet is daarmee bezig, verzekert de premier.

In 2019 is het 400 jaar geleden dat Johan van Oldenbarnevelt werd terechtgesteld. Van Raak (SP) wil recht doen aan de belangrijke rol die de raadspensionaris heeft gespeeld. Daarom pleit hij voor onderzoek naar zijn begraafplaats en voor verplaatsing van zijn standbeeld naar het Binnenhof. Over het onderzoek is de premier positief, over verplaatsing van het standbeeld niet.

Vroeger waren er vaker nationale dagen van rouw, stelt Van der Staaij (SGP) vast. Ze zijn in onbruik geraakt, terwijl ze volgens hem wel een belangrijke functie kunnen vervullen. Afkondiging van een dag van nationale rouw vindt plaats bij gebeurtenissen die het hele land raken en beroeren, zegt de premier. Hij wil dit niet vastleggen in regels of protocollen.

De Kamer stemt op 16 oktober over de ingediende moties. Over de begrotingen wordt op een later moment gestemd.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist