Aanvullende maatregelen tegen georganiseerde criminaliteit tijdens detentie

6 maart 2024, wetsvoorstel - Minder contactmogelijkheden voor en scherper toezicht op gevaarlijke gedetineerden. De Kamer debatteert met minister Weerwind voor Rechtsbescherming over een wetsvoorstel waarmee hij dat regelt.

Het toezicht op gedetineerden van wie een ernstige dreiging uitgaat moet worden versterkt, vindt Weerwind. Hij wil voorkomen dat zij vanuit de gevangenis hun criminele activiteiten voortzetten. Daarvoor wil hij de Penitentiaire beginselenwet aanpassen. De aanpassing is gericht op gedetineerden in de extra beveiligde inrichting (ebi) en de Afdelingen Intensief Toezicht (AIT's).

Contactbeperkingen

De minister voor Rechtsbescherming krijgt de bevoegdheid om te bevelen dat het contact tussen een gedetineerde en de buitenwereld gedurende langere tijd vergaand wordt beperkt. Hij zegt deze nieuwe bevoegdheid "streng waar het moet, maar altijd humaan" te zullen gebruiken.

De voorstellen van de minister zijn een eerste stap in de goede richting, vindt Faber (PVV). Beperking van de communicatiemogelijkheden van "nietsontziende criminelen" is volgens haar cruciaal. De nationale veiligheid is belangrijker dan de rechten van deze gedetineerden, vult Eerdmans (JA21) aan.

Weerwind zegt te kunnen leven met de door Ellian (VVD) voorgestelde verdere aanscherping van de beperking van de communicatiemogelijkheden met de buitenwereld voor alle mensen in de ebi en de AIT.

De minister kan beperkingen opleggen uitsluitend op grond van de persoonlijkheid van de gedetineerde, constateert Uitermark (NSC). Zij vindt dat daaraan een oordeel van een gedragsdeskundige ten grondslag moet liggen.

Meer toezicht

Weerwind versterkt het toezicht op het contact tussen gedetineerden en hun advocaten. Het gaat daarbij onder meer om visueel toezicht op de communicatie en om een maximum aan het aantal advocaten met toegang tot de gedetineerde.

Het risico dat advocaten onder druk of bedreiging boodschappen naar de buitenwereld overbrengen neemt toe, constateert Boswijk (CDA). Daarom steunt hij de maatregelen om het toezicht te versterken. Wel betwijfelt hij of deze ook moeten gelden voor minderjarige kinderen van gedetineerden.

Er moet niet alleen visueel, maar ook auditief toezicht worden gehouden, meent Helder (BBB). De advocaat zou een opname moeten maken en bewaren van alle gesprekken. Bij een ernstige verdenking zou de rechter de opname moeten kunnen opvragen. Dat is in strijd met artikel 6 van het EVRM, antwoordt Weerwind.

Sneller (D66) heeft twijfels over de generieke toepassing van visueel toezicht op het contact tussen advocaat en gedetineerde. Hij bepleit maatwerk bij het opleggen van deze maatregel, zeker voor de diverse groep van gedetineerden in de AIT. Ook Van Nispen (SP) vraagt zich af of de maatregelen echt voor alle gedetineerden in de AIT moeten gelden. Wat deze gedetineerden bindt, is dat er een gevaar van hen uitgaat, reageert Weerwind.

Verplicht visueel toezicht en maximering van het aantal advocaten tot twee vormen een fundamentele inperking van de rechten van gedetineerden, vindt Lahlah (PvdA). Zij wil dat de Kamer bij de uitwerking van deze maatregelen betrokken wordt. Dat zegt Weerwind toe. 

De Kamer stemt op 12 maart over de voorgestelde wijzigingsvoorstellen en de ingediende moties, en op 19 maart over het dan mogelijk aangepaste wetsvoorstel

Zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Direct