Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Piri over de mensenrechtensituatie in Libië

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 27 mei 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat de Libische Internal Security Agency (ISA) tien
internationale humanitaire ngo’s heeft opgedragen te stoppen met hun werk?1

Antwoord 1

Dit bericht heeft mij bereikt.

Vraag 2

Bent u bekend met de aantijgingen van de ISA dat deze ngo’s bijdragen aan de omvolking
van Libië? Zo ja, wat vindt u van deze aantijging?

Antwoord 2

Ik ben bekend met de publicatie van de persverklaring van de ISA, waarin zij onder
meer stellen dat ngo’s omvolking tot doel hebben. Deze opvatting deel ik niet. Daarnaast
draagt deze aantijging bij tot het inperken van de humanitaire ruimte en verergert
deze de moeilijkheden waarin de internationale humanitaire ngo’s zich reeds bevinden.
Het hoofd van ISA is sinds de publicatie van dit bericht gearresteerd.

In onze communicatie richting Libiërs blijf ik het belang van bescherming van migranten
benadrukken, alsmede de belangrijke rol die ngo’s spelen in het migratiemanagement
in Libië. Voortzetting van het werk van deze ngo’s is daarmee ook in het directe Libische
belang.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat de Libische autoriteiten, met wie de Europese Unie (EU) nauw
samenwerkt op het gebied van migratiebeheer, belangrijke internationale mensenrechtenorganisaties
criminaliseren?

Antwoord 3

Internationale mensenrechtenorganisaties doen belangrijk werk in Libië. Zij leveren
essentiële diensten aan migranten en vluchtelingen in Libië, mede gefinancierd door
Nederland en de Europese Unie. Het is dan ook zeer zorgelijk dat de Libische autoriteiten
hun werk en inzet criminaliseren. Ik verwerp deze typering door de Libische autoriteiten.
Deze organisaties hebben de volledige steun van Nederland om hun werk voort te zetten.

Vraag 4

Welke stappen bent u bereid in bilateraal en in EU-verband te nemen om de Libische
autoriteiten dit besluit te laten terugdraaien?

Antwoord 4

Nederland is in contact met ngo’s die door de maatregelen getroffen zijn. De ambassade
in Tripoli brengt de situatie op in alle mogelijke gesprekken met de Libische autoriteiten.

Daarnaast heeft Nederland een brief medeondertekend die op initiatief van de VN-missie
in Libië UNSMIL is gericht aan de Libische autoriteiten. In deze brief worden ernstige
zorgen geuit over de situatie van de ngo’s en de migranten die zij helpen.

De Nederlandse ambassade in Tripoli heeft over dit onderwerp gesprekken gevoerd met
de relevante Libische autoriteiten, waaronder de Minister van Buitenlandse Zaken en
de Minister van Binnenlandse Zaken. In deze ontmoetingen zijn bovengenoemde zorgen
overgebracht.

Vraag 5

Welke steun verleent Nederland op dit moment aan het werk van internationale mensenrechtenorganisaties
in Libië?

Antwoord 5

Nederland financiert momenteel enkele mensenrechtenorganisaties vanuit het Mensenrechtenfonds
en het Shiraka programma. Dit zijn zowel Libische als niet-Libische organisaties.
Deze steun is onderdeel van de brede mensenrechtenagenda die Nederland wereldwijd
heeft.

Daarnaast is Nederland, samen met Zwitserland en UNSMIL, covoorzitter van de internationale
werkgroep mensenrechten en internationaal humanitair recht. Deze werkgroep is onderdeel
van het in het 2019 opgerichte Berlijn-proces. Vanuit deze rol kaart Nederland mensenrechtenschendingen
aan en verleent steun waar dat kan aan mensenrechtenverdedigers en -organisaties.
Dit is via openbare verklaringen en via diplomatie achter de schermen.

Vraag 6

Bent u bereid om aanvullende steun te verlenen aan deze organisaties, zoals diplomatieke
steun, relocatie van personeel of financiering van juridische bijstand? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 6

In overleg met de getroffen ngo’s is het verzoek om druk te blijven houden op de Libische
autoriteiten. Dit zal Nederland niet nalaten. Waar mogelijk stelt Nederland zich beschikbaar
op voor hulpverzoeken en bescherming.

Vraag 7

Bent u ook bekend met het bericht dat Rusland haar inzet op mensensmokkel in Libië
heeft vergroot?2

Antwoord 7

Dit bericht heeft mij bereikt. Rusland breidt zijn bestaande activiteiten en invloed
in Libië al langere tijd gestaag uit. Deze ontwikkeling lijkt sinds de val van het
Assad-regime in Syrië door te zetten. De smokkelroutes van wapens, drugs en mensen
zijn complex en ondoorzichtig, maar kunnen door deze geïntensiveerde Russische inzet
worden versterkt. Nederland blijft de situatie nauwgezet monitoren.

Vraag 8

Met al het voorgaande in het achterhoofd, staat u daadwerkelijk nog achter uw besluit
om de ambassade in Tripoli te sluiten? Zo ja, vindt u de actuele ontwikkelingen dan
niet bijzonder zorgwekkend?

Antwoord 8

Het kabinet heeft, in lijn met de bredere bezuinigingsmaatregelen op het postennet,
besloten om de ambassade in Libië te sluiten. Dit zware besluit is genomen na zorgvuldige
afweging van verschillende factoren, waaronder de operationele kosten van de ambassade
inclusief de hoge kosten voor beveiligingsmaatregelen ter bescherming van ons personeel.

De situatie in Libië op het gebied van migratie en veiligheid blijft voor Nederland
van groot belang. Het kabinet erkent bovendien de zorgen over de mensenrechtensituatie
in het land. Hoewel de diplomatieke aanwezigheid in Libië wordt beëindigd, behoudt
Nederland de diplomatieke betrekkingen en samenwerking, en blijven we ons ook zonder
permanente diplomatieke presentie in Tripoli inzetten om Nederlandse belangen te behartigen
en zorgen te adresseren. De precieze invulling van deze samenwerking wordt op dit
moment verder uitgewerkt.