Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Mutluer over het doen van aangifte tegen een politieagent

Antwoord van Minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 11 april 2025).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 1735.

Vraag 1

Kent u het bericht «Kan je aangifte doen tegen een agent?»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Verschillen de regels ten aanzien van het doen van aangifte tegen een politiemedewerker
van de algemeen geldende regels als het gaat om het doen van aangifte? Zo ja, wat
is er verschillend en waarom zijn die verschillen er?

Antwoord 2

De afhandeling van een aangifte tegen een politiemedewerker is anders dan een reguliere
aangifte waar geen politiemedewerker bij betrokken is. Aangiften tegen een politiemedewerker
worden op afspraak opgenomen door de onderzoekers van de afdelingen Veiligheid, Integriteit
en Klachten (VIK) in de eenheden.

Vraag 3

Is het waar daar de politie wettelijk verplicht is om elke aangifte op te nemen, ongeacht
tegen wie? Zo ja, waarom lijkt het erop dat in de praktijk het doen aangifte tegen
politiemedewerkers moeilijker is? Ligt er een regel ten grondslag die het doen van
een dergelijke aangifte bemoeilijkt? Zo ja, welke? Zo nee, wat is er dan niet waar?

Antwoord 3

Ja, in Nederland is de politie wettelijk verplicht om aangiften van strafbare feiten
op te nemen. Dit is vastgelegd in artikel 163 lid 6 en artikel 165 lid 1 van het Wetboek
van Strafvordering.

De procedure is dat wanneer een burger aangifte wil doen tegen een politiemedewerker,
deze burger wordt doorverwezen naar de afdeling VIK van de betreffende eenheid. Er
wordt dan een afspraak gemaakt voor het doen van aangifte. Aangiften tegen politiemedewerkers
worden opgenomen door een specialistische afdeling vanwege de expertise op het gebied
van onderzoeken tegen politiemedewerkers.

Vraag 4 en 5

Waarom wordt iemand die aangifte wil doen tegen een politiemedewerker door een chatbot
eerst doorverwezen naar de klachtmogelijkheid? En waarom wordt er in andere gevallen
van het willen doen van aangifte wel meteen de mogelijkheid daartoe geopend?

Is het waar dat burgers die aangifte willen doen tegen een politiemedewerker vaak
worden doorverwezen naar een klachtenprocedure in plaats van dat hun aangifte wordt
opgenomen? Zo ja, wordt deze procedure duidelijk gecommuniceerd aan burgers?

Antwoord 4 en 5

Na eigen onderzoek heeft de politie geconcludeerd dat de chatbot iemand die aangifte
wil doen tegen een politiemedewerker inderdaad eerst doorverwijst naar de klachtmogelijkheid.
Van de politie heb ik vernomen dat dit wordt verbeterd, zodat in de toekomst iemand
eerst op de aangiftemogelijkheid gewezen wordt.

Er bestaat geen regel of procedure op grond waarvan burgers die aangifte willen doen
tegen de politie worden doorverwezen naar de klachtprocedure. Het kan echter wel gebeuren
dat tijdens het uitvragen van het incident geconstateerd wordt dat er geen sprake
is van een strafbaar feit waarvan aangifte gedaan kan worden. In dat geval wordt de
betreffende burger doorverwezen naar de klachtprocedure.

Vraag 6

Deelt u de mening dat juist als het gaat om het doen van aangifte tegen een politiemedewerker
dat niet de schijn mag ontstaan dat het doen van aangifte belemmerd wordt? Zo ja,
waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Ja, elke burger in Nederland moet er van uit kunnen gaan dat de politie elke aangifte
serieus behandelt ongeacht wie er bij een aangifte betrokken is.

Vraag 7

Deelt u de mening dat als iemand aangifte wil doen dat diegene dan weliswaar gewezen
mag worden dat daarnaast ook de mogelijkheid tot het indienen van een klacht bestaat,
maar dat dat niet mag betekenen dat het doen van aangifte niet genoemd wordt of ontmoedigd
wordt? Zo ja, waarom en deelt u dan ook de mening dat dit duidelijker door de politie
gecommuniceerd moet worden dat een klacht niet in de plaats van een aangifte komt
en dat aangifte doen altijd mogelijk is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Ja. Tegelijkertijd hecht ik eraan om te benadrukken dat de procedures voor klachten
en aangifte elkaar niet uitsluiten. Iemand die een klacht heeft ingediend over een
gedraging van een politiemedewerker kan daarvan ook aangifte doen als sprake is van
een strafbaar feit. Indien naast een klacht een aangifte wordt gedaan die in onderzoek
wordt genomen, dan wordt de klachtbehandeling opgeschort. Door een medewerker van
afdeling VIK wordt een burger geïnformeerd over beide procedures en wat deze precies
inhouden. Zoals in de beantwoording van de vragen 4 en 5 is vermeld, zal de politie
de onlineverwijzing aanpassen zodat men direct aangifte kan doen.

Vraag 8

Hoe worden baliemedewerkers bij de politie opgeleid om aangiftes tegen politiemensen
op te nemen?

Antwoord 8

Baliemedewerkers worden hierin niet specifiek opgeleid, omdat het uitgangspunt is
dat alleen onderzoekers van de afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten deze aangifte
opnemen.

Vraag 9

Dienen baliemedewerkers bij de politie er zorg voor te dragen dat een burger die een
aangifte tegen een politiemedewerker wil doen een afspraak daartoe kan maken? Zo ja,
waarom gebeurt dat dan niet altijd? Zo nee, in welke gevallen niet?

Antwoord 9

Ja, iedereen in Nederland moet aangifte kunnen doen, ook over gedragingen van politiemedewerkers.

Vraag 10

Worden dergelijke aangiftes altijd door de afdeling Veiligheid Integriteit en Klachten
van de politie opgenomen? Zo nee, in welke gevallen niet?

Antwoord 10

Zie het antwoord op de vragen 2 en 3. Het uitgangspunt is dat dergelijke aangiften
worden opgenomen door de afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten. Het kan echter
incidenteel voorkomen dat door drukte of capaciteitstekort aangiften worden opgenomen door reguliere afdelingen, zoals een districtsrecherche of basisteamrecherche. De
behandeling van de aangifte en/of het (feiten)onderzoek naar aanleiding van de aangifte wordt
vervolgens wel door een afdeling VIK of door de Rijksrecherche uitgevoerd.

Vraag 11

Hoe vaak worden er per jaar klachten ingediend respectievelijk aangiftes tegen politiemedewerkers
gedaan? Hoe vaak komt het voor dat na het indienen van een klacht alsnog aangifte
wordt gedaan?

Antwoord 11

In het door de VIK’s gebruikte registratiesysteem Delta worden aangiften tegen politiemedewerkers
niet afzonderlijk geregistreerd. Wel wordt over klachten gerapporteerd in de jaarverantwoording
politie.2 De klachten van 2024 worden gepubliceerd in de jaarverantwoording 2024, en tegelijkertijd
met het jaarverslag van het Ministerie van Justitie en Veiligheid aan uw Kamer aangeboden.

De politie registreert niet of burgers hun klacht willen intrekken of schorsen en
(alsnog) aangifte willen doen.