Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Dassen over het bericht 'Nederlandse universiteiten bieden onderdak aan bange onderzoekers en bedreigde gegevens uit de VS'

Antwoord van Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 7 april
2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het NRC-artikel «Nederlandse universiteiten bieden onderdak aan
bange onderzoekers en bedreigde gegevens uit de VS»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Erkent u dat Europa en Nederland als veilige haven zouden moeten functioneren voor
wetenschappers en onderzoekers uit de VS die zich daar niet meer veilig voelen?

Antwoord 2

Europa en Nederland moeten wereldwijd bekend staan als veilige haven voor wetenschapsbeoefening,
waar academische vrijheid hoog in het vaandel staat. Het borgen van de veiligheid
en vrijheid van wetenschappers is een van de randvoorwaarden voor een goed functionerend
wetenschappelijk ecosysteem. Nederland maakt zich hier internationaal onder andere
hard voor als een van de oprichters van het UNESCO Programme for the Safety of Scientists.

Vraag 3

Bent u bereid om een actieplan op te zetten samen met andere Europese landen om wetenschappers
en onderzoekers naar Europa te halen zodat zij hier verder kunnen gaan met hun onderzoek?

Antwoord 3

Ik heb contact met andere Europese landen over dit onderwerp. Ik blijf in gesprek
met mijn Europese collega’s om een beter beeld te krijgen van hoe landen hiermee nationaal
omgaan en of het wenselijk is om hiervoor Europese programma’s in te richten.

Vraag 4

Bent u bereid om een nationaal actieplan in samenwerking met de universiteiten op
te stellen om wetenschappers en onderzoekers naar Europa te halen?

Antwoord 4

Ik heb uw Kamer op 20 maart jongstleden geïnformeerd over de oprichting van een afgebakend
en gericht financieringsinstrument voor het aantrekken van internationaal wetenschappelijk
talent zodat het Nederlandse en Europese concurrentievermogen wordt versterkt.2 Ik werk dit verder uit in samenwerking met NWO en UNL.

Vraag 5

Wat vindt u van de oproep van de hoogleraar dat er een speciaal fonds moet worden
opgericht om onderzoekers uit de VS hierheen te halen? Welke mogelijkheden ziet u
om dit mogelijk te maken?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de zorgen dat kostbaar onderzoek, bijvoorbeeld klimaatmodellen, die nu alleen
in de VS zijn opgeslagen verloren gaan? Welke mogelijkheden ziet u om dit kostbare
onderzoek te beschermen, bijvoorbeeld door de creatie van extra opslagruimte?

Antwoord 6

Ik begrijp deze zorgen. Ik heb dit probleem bij UNL, KNAW en NWO onder de aandacht
gebracht en zal hierover met hen in gesprek blijven. Ook zal ik dit onderwerp met
mijn Europese collega’s bespreken.

Vraag 7

Bent u bereid om nationaal en in Europees verband er alles aan te doen om onderzoekers
en wetenschappers die zich in de VS niet meer veilig voelen onderdak te bieden in
Nederland en Europa? Welke stappen kunt u daarvoor op korte termijn nemen?

Antwoord 7

Europa en Nederland moeten wereldwijd bekend staan als veilige haven voor wetenschapsbeoefening,
waar academische vrijheid hoog in het vaandel staat. Zie verder de antwoorden op voorgaande
vragen voor een overzicht van de acties die ik zal nemen op Europees en nationaal
niveau.

Vraag 8

Kunt u de bovenstaande vragen één voor één, en binnen twee weken beantwoorden?

Antwoord 8

Uw vragen worden beantwoord binnen de daartoe vastgestelde termijn.