Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over de sektarische Twee aan Twee-beweging die ook in Nederland slachtoffers maakt

Antwoord van Staatssecretaris Struycken (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 3 maart
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 1239

Vraag 1

Was u reeds bekend met de sektarische twee-aan-twee beweging, die internationaal onder
vuur ligt door misbruik?1

Antwoord 1

Nee ik was er niet bekend mee, maar ik heb me inmiddels laten informeren.

Vraag 2 en 3

Wat is uw reactie op het onderzoek van het Nederlands Dagblad naar deze beweging,
waaruit blijkt dat deze ook in Nederland honderden aanhangers heeft, en slachtoffers
maakt?2

Bent u geschrokken van de verhalen en ervaringen van ex-leden die vertellen over een
zeer gesloten gemeenschap met diepgelovige mensen, hoe ze beschadigd zijn door geestelijke
dwang en isolatie, geestelijke mishandeling en seksueel (kinder)misbruik?

Antwoord 2 en 3

De verhalen en ervaringen van ex-leden over geestelijke dwang en isolatie, geestelijke
mishandeling en seksueel (kinder)misbruik binnen de Twee aan Twee-beweging zijn aangrijpend.
Het is moedig dat deze personen hun persoonlijke ervaringen durven te delen. Seksueel
en geestelijk misbruik zijn ernstige schendingen van de lichamelijke en geestelijke
integriteit van slachtoffers, met langdurige gevolgen die hun dagelijks leven, relaties,
werk en welzijn ingrijpend kunnen beïnvloeden. Van elk bestuur van een organisatie,
zo ook de Twee aan Twee-beweging, verwacht ik dat zij alles in het werk stelt om (seksueel)
misbruik tegen te gaan en slachtoffers te ondersteunen. Dit geldt in het bijzonder
waar het kinderen betreft.

Vraag 4

Wat is er in Nederland bij de diverse instanties reeds bekend over deze beweging?

Antwoord 4

Voor de beantwoording van deze vraag heb ik contact opgenomen met de Nationale Politie,
het OM en de Raad voor de Kinderbescherming. Bij de Nationale Politie zijn er geen
meldingen in dit verband. Naast de mogelijkheid dat er over strafbare feiten binnen
deze beweging geen meldingen zijn gedaan, kunnen er meldingen zijn gedaan zonder dat
de gemeenschap specifiek is genoemd. Ook bij het OM zijn er geen zaken geregistreerd
met betrokkenheid van deze beweging. De Raad voor de Kinderbescherming geeft eveneens
aan niet bekend te zijn met deze beweging.

Vraag 5

Denkt u ook dat het risico juist in zeer gesloten groepen aanwezig is dat misbruik
en andere misstanden verborgen blijven, juist vanwege de bangmakerij en de isolatie
maar ook vanwege de angst de naam van de groep «uitverkorenen» te beschadigen?

Antwoord 5

Misbruik komt helaas voor in alle lagen van de samenleving en in diverse gezinsverbanden
en gemeenschappen. Echter, zeer gesloten groepen brengen door hun hiërarchie, geslotenheid
en ideologie een verhoogd risico op systematisch en onbestraft misbruik met zich mee.
In dergelijke gemeenschappen kan het delen van ervaringen en het zoeken naar hulp
bemoeilijkt worden door onder meer sterke loyaliteit, geheimhouding, machtsstructuren
en een hoge mate van (dwingende) controle. Leden voelen zich vaak niet veilig om te
spreken uit angst voor sociale uitsluiting of repercussies, wat leidt tot isolement
en beperkte toegang tot externe hulpbronnen. Het is daarom van groot belang om bewustzijn
te creëren over deze dynamieken, waar mogelijk maatregelen te nemen om misbruik te
voorkomen en hulp te organiseren voor slachtoffers.

Vraag 6

Deelt u de mening dat onafhankelijk onderzocht moet worden wat de aard en omvang is
van deze groep, wat de werkwijze is en tot welke misstanden dit leidt?

Antwoord 6

Ik zie op dit moment geen noodzaak voor onafhankelijk onderzoek naar deze specifieke
groep. Momenteel wordt een online advies-, hulp- en kennispunt opgezet bij Fier, dat
zich richt op dwingende groepen. Fier investeert in het opbouwen van expertise over
misstanden binnen deze groepen. Hiervoor wordt samengewerkt met deskundigen op operationeel
en wetenschappelijk gebied, zowel nationaal als internationaal. Zo hebben medewerkers
van Fier ook contact gehad met de journalisten van het ND om zich te laten informeren
over het onderzoek naar de Twee aan Twee-beweging. De opgedane kennis vormt de basis
voor het platform en voor de gerichte en onderbouwde inzet van de hulpprofessionals
die betrokken zijn bij de anonieme online hulpverlening. Vanuit deze kennispositie
wordt er gewerkt aan kennisdeling, bijvoorbeeld door voorlichtingssessies voor professionals
te organiseren. Er wordt ook nadrukkelijk stilgestaan bij het uitwisselen van informatie
over trends en ontwikkelingen met politie en OM.

Vraag 7

Ziet u hierin ook een rol weggelegd voor Justitie vanwege de ernst van de misstanden
zoals het seksueel misbruik?

Antwoord 7

Zoals aangegeven zijn er geen zaken bekend bij het OM met betrokkenheid van deze beweging
en zijn er ook geen meldingen in dit verband gedaan bij de politie. Zowel de politie
als het OM hebben de mogelijkheid om ambtshalve een opsporingsonderzoek te starten
en zaken te vervolgen. Echter, daarvoor moet ook sprake zijn van concrete informatie
die kan leiden tot een individualiseerbare verdenking. Hier is in dit geval, op basis
van de gepubliceerde of andere beschikbare informatie, geen sprake van.

Gelet hierop is er, voor nu, geen aanleiding en mogelijkheid voor breed (strafrechtelijk)
onderzoek naar deze beweging.

Vraag 8

Welke mogelijkheden zijn er voor gedupeerden om hun verhaal te doen en hulp en bijstand
te krijgen? Krijgen zij volgens u nu voldoende bescherming en zo niet, welke maatregelen
gaat u daarvoor nemen?

Antwoord 8

Er zijn mogelijkheden voor gedupeerden om hun verhaal te doen en hulp en bijstand
te krijgen. De politie blijft de aangewezen instantie voor het melden van strafbare
feiten, waar men aangifte kan doen of een melding kan maken, zeker wanneer er sprake
is van onveiligheid. Voor anonieme meldingen kan ook Meld Misdaad Anoniem worden ingeschakeld.
Slachtofferhulp Nederland biedt emotionele ondersteuning, praktische hulp en juridisch
advies aan slachtoffers van strafbare feiten. Voor hulp na een nare seksuele ervaring
kunnen mensen altijd terecht bij het Centrum Seksueel Geweld. Slachtoffers kunnen
ook hun verhaal delen met een hulpverlener via de chat van Fier, landelijk expert
op het gebied van (seksueel) geweld, uitbuiting en eerkwesties.

Bij de Twee aan Twee-beweging zie ik een sterke ideologie en een zekere mate van isolatie
van de reguliere maatschappij. Dit maakt het waarschijnlijk dat slachtoffers binnen
deze beweging niet gemakkelijk naar voren komen of zich melden bij reguliere instanties.
Dit roept bij mij de vraag op hoe we de drempel voor slachtoffers uit dergelijke gemeenschappen
zo laag mogelijk kunnen maken, zodat ze zich durven te melden en hulp kunnen accepteren
wanneer dat nodig is. Om deze reden wordt in opdracht van het Ministerie van Justitie
en Veiligheid bij Fier een hulppunt opgezet dat specifiek is gericht op slachtoffers
van dwingende groepen. Hiermee komt er één herkenbaar punt voor hulp en doorverwijzing
voor slachtoffers. De website van Fier zal informatie bevatten over dwingende groepen,
risico-indicatoren en een hulpwijzer. De ondersteuning van Fier is bedoeld om slachtoffers
aan te moedigen zich te melden. Hiervoor zal Fier zich in haar communicatie richten
op het creëren van een uitnodigende sfeer, zodat ook leden van de Twee aan Twee-beweging
zich aangespoord voelen om contact op te nemen. Slachtoffers en hun naasten kunnen
anoniem op een veilige en laagdrempelige manier chatten, en via die weg informatie,
advies en hulp ontvangen. Het is de bedoeling dat de chat in contact staat met hulpverleningspartners
en opsporingsinstanties, zodat slachtoffers ook fysiek ondersteuning kunnen krijgen
als zij dit zelf willen. Het hulp- en kennisplatform zal de zomer van 2025 live gaan,
maar Fier heeft aan het ND laten weten dat slachtoffers zich nu al kunnen melden indien
er sprake is van geweld in afhankelijkheid of seksueel geweld.