Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bruyning over het bericht ’Kabinet: gevangenissen vol, gedetineerden drie dagen eerder vrij’

Antwoord van Staatssecretaris Coenradie (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 22 januari
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 956.

Vraag 1

Klopt het dat gedetineerden drie dagen eerder naar huis worden gestuurd dan de bedoeling
is en komen alleen gedetineerden die naast een gevangenisstraf ook tot tbs zijn veroordeeld
en gedetineerden die een straf van minder dan een week hebben opgelegd gekregen, niet
in aanmerking voor strafvermindering?1

Antwoord 1

Het klopt dat gedetineerden drie dagen eerder naar huis kunnen worden gestuurd. Al
enige tijd werden gedetineerden op vrijdag eerder heengezonden indien nodig zodat
arrestanten en voorlopig gehechten geplaatst konden worden. Deze maatregel is nu verruimd
naar eerder heenzenden op alle dagen van de week. Contra-indicaties voor het drie
dagen eerder in vrijheid stellen zijn;

1. Een straf tot zeven dagen en/of;

2. Aansluitende titels (zoals bijvoorbeeld vreemdelingenbewaring en gedwongen zorg).

Deze maatregel wordt alleen toegepast bij de volgende regimes: gevangenis regulier,
arrestanten afdelingen, huis van bewaring en beperkt beveiligde afdeling.

Vraag 2

Klopt het dat dus alle andere veroordeelden wel in aanmerking komen voor strafvermindering?
Dus ook moordenaars en verkrachters?

Antwoord 2

Het type delict waarvoor een gedetineerde is veroordeeld is geen contra-indicatie.
Ik benadruk dat alleen gedetineerden die aan het einde van hun detentie zitten een
paar dagen eerder heen worden gezonden.

Vraag 3

Wordt er bij het toepassen van strafvermindering een rangorde gehanteerd? Wordt er
onderscheid gemaakt in welke gedetineerden eerder in aanmerking komen voor strafvermindering?
Wordt er bij dit onderscheid gekeken naar het type delict dat is gepleegd?

Antwoord 3

Er wordt geen rangorde gehanteerd. De beantwoording van vraag 1 geeft aan welke contra-indicaties
gelden en in welke regimes deze maatregel wordt toegepast.

Vraag 4

Is het niet meer in lijn met de rechtsstaat dat er een rangorde wordt gehanteerd en
dat eerst gedetineerden die minder ernstige delicten hebben gepleegd in aanmerking
komen voor strafvermindering?

Antwoord 4

Ik ben genoodzaakt de bestaande maatregel te verruimen naar het eerder heenzenden
op alle dagen van de week en ik kan mij niet permitteren daarbij een rangorde te hanteren.
Zoals eerder aan uw Kamer gemeld neem ik deze maatregel niet lichtzinnig. Mijn prioriteit
blijft gevangenisstraffen zo snel mogelijk ten uitvoer te leggen. Het is van groot
belang dat criminaliteit wordt bestraft en dat opgelegde straffen zoals ze zijn opgelegd
door de rechter ook zo ten uitvoer worden gebracht. Dit is van belang voor het vertrouwen
in de rechtsstaat, voor slachtoffers, maar ook voor het veiliger maken van ons land.
De capaciteitsproblemen in het gevangeniswezen zijn echter zorgelijk en daarom zijn
pijnlijke maatregelen als deze noodzakelijk. Het zijn rotmaatregelen maar ik heb helaas
geen andere keuze. Ik heb mij maximaal ingespannen om dit te voorkomen. Er is sprake
van een code zwart situatie in het gevangeniswezen.2 Het alternatief is dat DJI niet meer alle voorlopig gehechten en arrestanten kan
plaatsen.

Vraag 5

Verschilt het per PI-locatie hoeveel gedetineerden voor strafvermindering in aanmerking
komen?

Antwoord 5

Het aantal gedetineerden dat in aanmerking komt voor het eerder heenzenden van drie
dagen is afhankelijk van de einddata van de straf van de gedetineerden en de contra-indicaties
die van toepassing zijn. Daarnaast wordt de maatregel alleen toegepast bij de regimes
genoemd in de beantwoording van vraag 1. Om die redenen verschillen de aantallen per
PI-locatie.

Vraag 6

Kunt u de Kamer elke week per brief informeren over: 1. Hoeveel gedetineerden er de
voorgaande week strafvermindering hebben gekregen? 2. Vanuit welke PI deze gedetineerden
zijn vrijgelaten? 3. Welke delicten deze gedetineerden hebben gepleegd? 4. Hoelang
verwacht u deze maatregel nog te moeten toepassen?

Antwoord 6

Op verzoek van de Kamer wordt elke drie maanden een voortgangsrapportage over capaciteit
gestuurd.3 Indien er tussentijds relevante ontwikkelingen zijn wordt de Kamer eerder geïnformeerd.