Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Beckerman over het bericht “Zonnepanelen minder lucratief maar leveren nog altijd 17 jaar gratis stroom”

Antwoord van Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) (ontvangen 4 september 2024).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 2155.

Vraag 1

Klopt het dat dat in het modelcontract van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) leveranciers
tot de invoering van de nieuwe energiewet geen terugleverkosten als apart component
in rekening mogen brengen? Hoe gaat dit veranderen met de invoering van de energiewet?1

Antwoord 1

Dit klopt. Het is leveranciers op dit moment niet toegestaan om in het modelcontract
terugleverkosten als aparte component in rekening te brengen. Wel heeft de ACM op
15 augustus 2024 bekendgemaakt dat zij de voorwaarden van het modelcontract zal herzien,
mede door de aanpassingen die benodigd zijn vanuit het wetsvoorstel Energiewet. De
ACM zal daarbij ook beoordelen of leveranciers de mogelijkheid moeten krijgen om terugleverkosten
in rekening te brengen bij modelcontracten.

In het wetsvoorstel Energiewet is opgenomen dat vergunninghoudende energieleveranciers
verplicht zijn om aan eindafnemers met een kleine aansluiting twee modelcontracten
aan te bieden: een modelcontract voor bepaalde tijd (tenminste twaalf maanden) met
vaste tarieven (i) en het bekende modelcontract voor onbepaalde tijd met variabele
tarieven (ii)2. De verplichting tot het aanbieden van het modelcontract voor bepaalde tijd met vaste
tarieven is nieuw in het wetsvoorstel Energiewet. Dit modelcontract zal net als het
bestaande modelcontract voor onbepaalde tijd met variabele tarieven bepalingen moeten
bevatten over salderen en de vergoeding voor ingevoede elektriciteit van huishoudens
met zonnepanelen3.

Door deze aanvulling in het wetsvoorstel Energiewet hebben huishoudens met zonnepanelen
altijd de mogelijkheid om een energiecontract met vaste tarieven af te sluiten bij
elke vergunninghoudende energieleverancier. Bovendien bevordert dit de vergelijkbaarheid
van energiecontracten voor huishoudens met zonnepanelen.

Vraag 2

Heeft de ACM onderzoek gedaan naar de forse prijsverhogingen van de vaste leveringskosten
bij een ACM-modelcontract die energieleveranciers nu in rekening brengen? Vindt u
een prijsverhoging van circa 450% (bijvoorbeeld door Essent) dit jaar redelijk en
acceptabel?

Antwoord 2

Uit de Monitor Consumentenmarkt Energie van de ACM bleek in juli dat de variabele
tarieven van modelcontracten veelal waren gedaald. Verder geeft de ACM in haar nieuwsbericht4 van 15 augustus aan dat veel leveranciers de vaste leveringskosten voor elektriciteit
van modelcontracten hebben verhoogd. Aangezien het in het modelcontract niet is toegestaan
om terugleverkosten als een aparte kostencomponent in rekening te brengen, kiezen
leveranciers er dus voor om de meerkosten die door klanten met zonnepanelen worden
veroorzaakt door te berekenen in de vaste leveringskosten.

Gezien deze stijging, vind ik het goed dat de ACM op 15 augustus 2024 bekend heeft
gemaakt dat zij nader onderzoek gaat doen naar de tarieven van modelcontracten. Vergunninghoudende
energieleveranciers zijn immers verplicht om redelijke tarieven te hanteren. De ACM
controleert en beoordeelt of de tarieven redelijk zijn en kan handhaven als dit niet
het geval is.

Vraag 3

Heeft de ACM de terugleverkosten voor consumenten met zonnepanelen bij de vier in
het onderzoek naar terugleveringskosten genoemde energieleveranciers bij gebruikelijke
(niet zijnde ACM-modelcontracten) overeenkomsten feitelijk onderzocht?5 Zijn deze terugleverkosten in verhouding met de werkelijke additionele kosten die
energieleveranciers maken en zijn die additionele kosten niet reeds ingecalculeerd
in de vaste leveringskosten die men hanteert?

Antwoord 3

De ACM heeft eerder dit jaar onderzoek gedaan naar de op 1 maart 2024 geldende tarieven
van vier leveranciers6. De ACM heeft tijdens het onderzoek ter plaatse de administratie van de vier energieleveranciers
onderzocht en gesprekken gevoerd met directieleden en tariefspecialisten. Hieruit
blijkt dat de onderzochte elektriciteitstarieven, waar de kosten die leveranciers
rekenen aan zonnepaneelbezitters onderdeel van uitmaken, niet onredelijk zijn en binnen
het wettelijk kader vallen. De kosten die deze leveranciers doorrekenen aan klanten
met zonnepanelen staan in verhouding met de werkelijke additionele kosten die leveranciers
maken door hun klanten met zonnepanelen. De ACM heeft hierover aangegeven dat energieleveranciers
vrij zijn om hun tarieven te bepalen zolang die niet onredelijk zijn gelet op de onderliggende
kosten.

Sinds het onderzoek dat ACM deed in maart 2024 zijn er elke maand leveranciers bijgekomen
die terugleverkosten introduceerden. Uit haar nieuwsbericht van 15 augustus blijkt
ook dat de gemiddelde hoogte van de terugleverkosten al enkele maanden aan het stijgen
is. Hierom vind ik het logisch dat de ACM op 15 augustus heeft bekendgemaakt in haar
tarieventoezicht extra aandacht te besteden aan de hoogte van terugleverkosten.7

Vraag 4

Klopt het dat de ACM nog geen uitspraak heeft gedaan over de (on-)redelijkheid van terugleverkosten en dat haar onderzoek van 8 mei 2024 zich beperkt heeft
tot leveringstarieven voor stroom?

Antwoord 4

Nee, dat klopt niet. Het elektriciteitstarief bestaat uit een bedrag per afgenomen
kWh en een vast bedrag per maand. Kostencomponenten zoals terugleverkosten zijn volgens
de ACM onderdeel van deze elektriciteitstarieven. De ACM heeft aangegeven dat de onderzochte
elektriciteitstarieven van de vier onderzochte leveranciers redelijk zijn.