Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Slagt-Tichelman over het bericht ‘Zorginnovaties sneuvelen door financieringsregels'

Antwoord van Minister Agema (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 15 augustus
2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 2212.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Zorginnovaties sneuvelen door financieringsregels»
en wat uw reactie hierop?1

Antwoord 1

Ja, het bericht is mij bekend.

Vraag 2

Deelt u de mening dat er in de toekomst een steeds belangrijkere rol voor preventie
en E-health is weggelegd om de toenemende, en tevens veranderende, zorgvraag hoofd
te kunnen bieden?

Antwoord 2

Ja, passende inzet van digitale zorg is cruciaal om zorg toegankelijk, van goede kwaliteit
en betaalbaar te houden. Het voorkomen van zorg hoort daar ook bij.

Vraag 3

Deelt u de mening dat e-health, dat zowel effectief is gebleken voor patiënten als
kostenbesparend voor het collectief, zoals Vertigo Training en URinControl, gratis beschikbaar gesteld dienen te worden? Zo nee, wat is de redenering
om dit niet gratis beschikbaar te stellen?

Antwoord 3

De apps Vertigo Training en URinControl zijn voorbeelden van digitale zorg waarvan
het wenselijk lijkt dat deze breed beschikbaar is voor consumenten en breed worden
gebruikt in het zorgveld. Over hoe te bereiken dat ontwikkelde effectieve digitale
of hybride zorg sneller wordt opgeschaald zijn in het IZA afspraken gemaakt. Eén daarvan
is de oprichting van Digizo.nu, dat is ingericht om samen opschaling en structurele
implementatie te versnellen. Digizo.nu helpt bij het anders inrichten van (zorg)processen
om efficiënter te werken door integratie van digitale en hybride toepassingen. Door
zorgprocessen aan te passen met inzet van digitale toepassingen komt er meer tijd
voor cliënten en patiënten en/of kunnen er meer mensen geholpen worden. Digizo.nu
prioriteert, toetst en evalueert digitale toepassingen binnen deze getransformeerde
processen. Bij het toetsen van de toepassingen wordt ook gekeken welke knelpunten
voor opschaling er zijn. Dat kan ook bekostiging zijn, bijvoorbeeld omdat een toepassing
als zelfzorg wordt gebruikt en het niet mogelijk is om de zorg te koppelen aan een
individuele gebruiker en mede daardoor niet mogelijk om deze zorg vanuit de Zorgverzekeringswet
te bekostigen. Voor die toepassing zal dan worden gekeken hoe bekostiging wel mogelijk
is.

Voor systeemknelpunten kan de IZA-ondersteuningstructuur worden benut, waar geobjectiveerde
knelpunten aangekaart en uitgewerkt kunnen worden. VWS, NZA, ZiNL, IGJ en ZonMw zijn
als overheidspartijen betrokken bij deze structuur.

Initiatieven zoals Vertigo Training en URinControl kunnen zich bij Digizo.nu melden.
URinControl heeft dat ook al gedaan, zo begrijp ik van Digizo.nu, Vertigo Training
nog niet.

Vraag 4

Kunt u de kostenbesparing van het gratis beschikbaar stellen van Vertigo Training
en URinControl in kaart brengen? En dus ook welke kosten zijn gemoeid met het niet
beschikbaar stellen van Vertigo Training en URinControl?

Antwoord 4

Ik beschik niet over de benodigde informatie daarvoor.

Vraag 5

Kunt u in kaart brengen of er soortgelijke schrijnende gevallen als bij Vertigo Training
en URinControl zijn? Dus of er andere effectieve hulpmiddelen zijn waar structurele
implementatie ontbreekt?

Antwoord 5

Nee, ik heb geen compleet beeld van digitale toepassingen die niet structureel worden
geïmplementeerd. Zoals aangegeven kunnen initiatiefnemers van digitale toepassingen
zich bij Digizo.nu melden voor een toetsing van de zorgprocessen met digitale toepassingen.
De 14 IZA partijen, waaronder de brancheverenigingen van de patiënten, zorgaanbieders
en zorgprofessionals en de zorgverzekeraars/zorgkantoren en gemeenten (ZN/ VNG) zullen
vervolgens een prioritering aanbrengen in de aangemelde processen. Zij selecteren
die processen die optimaal bijdragen aan de toegankelijkheid van de zorg en ondersteuning
in Nederland, met behoud van kwaliteit en betaalbaarheid.

Vraag 6

Gaat u, gezien de effectiviteit, het kostenbesparende karakter en het belang van het
breken van het taboe betreffende vrouwspecifieke aandoeningen, stappen ondernemen
om Vertigo Training en URinControl in het bijzonder en soortgelijke behandelingen
in het algemeen gratis beschikbaar te stellen? Zo ja, hoe gaat u het hoofdknelpunt,
dat dat behandeling niet altijd volgt uit een behandelcontact met een zorgverlener,
wegnemen?

Antwoord 6

Zoals ik bij de beantwoording van vraag 3 heb aangegeven wordt op dit moment per geval
gekeken worden hoe geobjectiveerde knelpunten voor opschaling kunnen worden opgelost.

Vraag 7

Hoe kijkt u tegen de toegankelijkheid van E-health in het algemeen en die van Vertigo
Training en URinControl in het bijzonder aan als het niet meer gratis beschikbaar
is, vooral in het licht van de grote sociaaleconomische gezondheidsverschillen die
in Nederland bestaan? Deelt u de zorg dat het dan niet meer toegankelijk is voor mensen
met een kleine beurs die vaak al problemen heb?

Antwoord 7

Meer inzet van digitale zorg is nodig om de zorg toegankelijk, kwalitatief goed en
betaalbaar te houden en het onbeheersbare arbeidstekort in 2033 af te wenden. Dit
is des meer nodig voor mensen met een kleine beurs.

Vraag 8

Hoe ziet u het niet gratis beschikbaar stellen van URinControl licht van de green
deal duurzame zorg, gezien het feit dat deze tool kan voorkomen dat mensen incontinentie
materiaal nodig hebben en zodoende veel afval bespaard? Druist het niet gratis beschikbaar
stellen van URinControl niet in tegen de doelen van het kabinet om grondstofgebruik
en restafval in de zorgsector terug te dringen?

Antwoord 8

URinControl sluit inderdaad aan bij de duurzaamheidsdoelen van de Green Deal Samen
werken aan duurzame zorg (GDDZ 3.0), die zich richt op het terugdringen van grondstofgebruik
en restafval in de zorgsector. VWS heeft via de Green Deal afspraken gemaakt met diverse
partijen, waaronder zorgverzekeraars en ActiZ. Het is aan de ondertekenaars om te
bepalen hoe ze de afgesproken doelen gaan halen.

Vraag 9

Naast dit artikel ontvangt de GroenLinks-PvdA-fractie geluiden dat als er advies gevraagd
wordt bij het adviesloket zorgvoorinnoveren.nl naar reeds uitgebreide wetenschappelijke
onderzochte effectieve apps er geen antwoord komt of wordt teruggekoppeld wat recht
doet aan het al reeds uitgevoerde effectiviteitsonderzoek, kunt u dit verklaren? En
welke ruimte is er voor verbetering?

Antwoord 9

Zorgvoorinnoveren (een samenwerking tussen het Zorginstituut, Nza, Rvo, ZonMw en VWS)
ondersteunt in opdracht van VWS zorginnovatoren en ontwikkelaars die vragen hebben
over het zorginnovatieproces dat zij doorlopen. Zorgvoorinnoveren informeert, adviseert
en verbindt. Zorgvoorinnoveren heeft niet als taak een inhoudelijke toetsing te doen,
een oordeel te geven over wetenschappelijke toetsing of uitspraken te doen over toelating
tot het pakket. Het inbedden van apps in processen van zorg en ondersteuning draagt
bij aan het daadwerkelijk transformeren van deze processen. Daarvoor is Digizo.nu
ingericht (zie vraag 5), waar gezamenlijk beoordeeld wordt of digitale zorgprocessen
en de daartoe behorende apps bewezen effectief zijn. Ik zal met Zorgvoorinnoveren
uw signaal bespreken zodat zij dit signaal kunnen gebruiken in de evaluatie en het
verbeteren van hun ondersteuning passend bij hun taak.

Vraag 10

Bij reclame van incontinentiemateriaal van commerciële partijen wordt niet gewezen
op de mogelijkheid incontinentieklachten te stoppen of te verminderen, ziet u dit
ook? Ziet u nog mogelijkheden om bedrijven te verplichten ook te wijzen op toegankelijke
preventiemaatregelen? Hoe gaat u dit vorm geven?

Antwoord 10

Ik ben met u eens dat anders dan het behandelen, het voorkomen van incontinentie klachten
de voorkeur verdient. Tegelijkertijd is het niet aan mij als Minister van VWS om in
het huidige stelsel leveranciers van hulpmiddelen op enige wijze te verplichten in
reclame uitingen aandacht te besteden aan preventie van in dit geval incontinentie.
Wel vind ik het fijn om te zien dat verschillende leveranciers van incontinentiemateriaal,
bijvoorbeeld TENA, Molicare, Seni, Attends, Absorin, op hun websites wel degelijk
aandacht besteden aan preventie van en leefstijladviezen bij incontinentieklachten.
Daarnaast is in de module incontinentie hulpmiddelen van het generiek kwaliteitskader
hulpmiddelenzorg door partijen afgesproken dat patiënten extramuraal incontinentiemateriaal
vergoed krijgen na contact met een continentieverpleegkundige van de leverancier.
Deze kan patiënten ook doorverwijzen naar bijvoorbeeld een bekkenbodemfysiotherapeut.