Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op de leden Diederik van Dijk en Stoffer over de reeks (Islamitische) aanvallen op Koptische Christenen in Egypte

Antwoord van Minister Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 5 juni 2024).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de artikelen «Coptic Christians are attacked in two villages
in Egypt»1 en «Migrantenkerken worden grotendeels in de steek gelaten»2? Hoe beoordeelt u de stelling in laatstgenoemd artikel (Joop-BNNVARA), namelijk dat
er vanuit het Westen zeer weinig aandacht is voor het dagelijks leed dat christenen
wordt aangedaan in het Midden-Oosten?

Antwoord 1

Ja, daar heb ik kennis van genomen. Nederland zet zich wereldwijd in voor de bescherming
en bevordering van mensenrechten. Vrijheid van religie en levensovertuiging is een
van de prioriteiten binnen het Nederlandse mensenrechtenbeleid. Nederland is begaan
met en heeft aandacht voor het lot van christenen wereldwijd, ook in het Midden-Oosten.

Vraag 2 en 3

Deelt u de mening dat de ontwikkelingen in Al Minya duidelijk een voorbeeld van christenvervolging
zijn, gezien het feit dat dit geweld tegen christenen gericht is en oplaait na een
bouwvergunning die voor een kerk verleend is?

Deelt u de zorgen over christenvervolging in Egypte?

Antwoord 2 en 3

Ik deel de zorgen over de recente incidenten tegen de koptische christelijke gemeenschap
in Al Minya. Het is zeer te betreuren dat intimidatie en discriminatie jegens deze
minderheid voorkomt in Egypte, met name in de armere en meer rurale gebieden. Elke
Egyptische burger zou vrij moeten zijn om elke religie of geloofsovertuiging van zijn
keuze te beoefenen zonder angst voor bedreigingen of fysiek geweld. Tegelijkertijd
heeft de Egyptische overheid sinds het aantreden van president El-Sisi positieve stappen
gezet om interreligieuze co-existentie te bevorderen. Het aantal gerapporteerde aanvallen
door extremisten en antichristelijke groeperingen is de afgelopen 10 jaar afgenomen.
Daarnaast zijn er ook andere verbeteringen merkbaar. Zo is scholen opgedragen geen
examens te houden tijdens de koptische kerstperiode. President El-Sisi heeft tevens
de grootste kerk van het Midden-Oosten ingewijd in de nieuwe administratieve hoofdstad
van het land. Ook bezoekt hij jaarlijks het koptisch kerstfeest en spreekt hij regelmatig
in het openbaar over eenheid tussen moslims en christenen.

Vraag 4

Heeft u informatie of de betrokken moslimextremisten deel uitmaken van een groep of
terreurgroep? Zo ja, welke is dit? Of handelden zij zonder verband?

Antwoord 4

Ik beschik niet over eigenstandige informatie over de vermeende daders, en kan daar
dan ook geen oordeel over geven.

Vraag 5

Deelt u de mening dat genoemd geweld en agressie ook intimidatie en zorgen oplevert
voor de koptische gemeenschap in heel Egypte en daarbuiten, waaronder in Nederland?

Antwoord 5

Het is goed voor te stellen dat het betreffende voorval in Egypte zorgen creëert voor
de gehele koptische gemeenschap. Ik beschik niet over eigenstandige informatie die
erop zou wijzen dat de incidenten in Egypte aanzetten tot verdere intimidatie van
de koptische gemeenschap in de rest van Egypte of daarbuiten, waaronder in Nederland.

Vraag 6

Heeft u of heeft de Nederlandse ambassade in Egypte iets ondernomen na deze aanvallen?
Zo niet, wat kan er alsnog gedaan worden?

Antwoord 6

De Nederlandse ambassade heeft via de media kennis genomen van deze aanvallen en via
haar contacten navraag gedaan over de situatie bij Ngo’s en de Egyptische autoriteiten.
Over het algemeen is het lastig om gedetailleerde informatie over sektarisch geweld
in Egypte te verkrijgen en deze te verifiëren. De Nederlandse ambassade blijft de
situatie monitoren.

Vraag 7

Wat is de reactie van de Egyptische regering geweest op dit geweld? Vindt u dat er
door de Egyptische overheid genoeg gedaan wordt voor de bescherming van deze minderheid?

Antwoord 7

Diverse bronnen geven aan dat de Egyptische veiligheidstroepen naar aanleiding van
de incidenten ter plaatse zijn gekomen, verschillende verdachten hebben gearresteerd,
en de situatie weer onder controle hebben gekregen. Op «X» schreef Bisschop Makarios
van de koptische kerk in Minya dat de Egyptische staat de slachtoffers zal compenseren
en de daders verantwoordelijk zal houden.

Nederland verwelkomt de reactie van de Egyptische autoriteiten om het geweld een halt
toe te roepen. Dergelijke gebeurtenissen zijn zorgwekkend en het is van belang dat
de Egyptische overheid deze vormen van geweld voorkomt.

Vraag 8

Hoe vormt geloofsvrijheid en christenvervolging een deel van de diplomatieke inzet
van het kabinet in gesprek met de Egyptische counterparts?

Antwoord 8

Zoals genoemd is vrijheid van religie en levensovertuiging een van de prioriteiten
binnen het Nederlandse mensenrechtenbeleid. Dit onderwerp wordt door het kabinet op
verschillende niveaus en in gesprekken met de Egyptische autoriteiten besproken, waaronder
door de Speciaal Gezant Religie en Levensovertuiging. In deze dialoog is ruimte om
de zorgen over de mensenrechtensituatie in Egypte, waaronder de situatie van christelijke
minderheden in Egypte, over te brengen.

Vraag 9

Recent zijn er meer contacten geweest tussen ons kabinet en verschillende regeringen
in het Midden-Oosten om de crisis rond Israël en Gaza te bespreken, neemt het kabinet
daarbij nog andere onderwerpen mee in het diplomatieke gesprek, zoals bijvoorbeeld
de vervolging van christenen of andere religieuze minderheden? Zo ja, wat levert dit
op?

Antwoord 9

Vrijheid van religie en levensovertuiging wordt regelmatig besproken tijdens diplomatieke
ontmoetingen met diverse landen, waaronder landen in het Midden-Oosten. Voor wat betreft
het conflict tussen Israël en Hamas heb ik specifiek aandacht gevraagd voor het belang
van religieuze tolerantie en interreligieuze dialoog tijdens mijn bezoek aan Israël
en de Palestijnse Gebieden op 6 maart jl.

Vraag 10

Heeft de Nederlandse gezant voor religie en levensbeschouwing Egypte bezocht of al
contact gehad met de Egyptische overheid? Welke inzet pleegt deze gezant met het oog
op Egypte en het bevorderen van geloofsvrijheid?

Antwoord 10

Naar aanleiding van aanvallen op koptische christenen en de recente Koranverscheuringen
in Nederland heeft de Speciaal Gezant Religie en Levensovertuiging onlangs uitgebreid
gesproken met de Egyptische ambassadeur in Nederland. Hierbij heeft zij het belang
van bescherming van christelijke minderheden in Egypte benadrukt. Volgens de Egyptische
autoriteiten vinden deze misstanden voornamelijk plaats in afgelegen delen van het
land, waar de bescherming van minderheden niet altijd effectief gewaarborgd kan worden.
De Speciaal Gezant Religie en Levensovertuiging blijft in gesprek met relevante partners
over de situatie voor religieuze minderheden wereldwijd, waaronder in Egypte.

Vraag 11

Welke inzet pleegt de Europese Unie (EU)-gezant met het oog op Egypte en het bevorderen
van geloofsvrijheid aldaar? Acht u deze inzet voldoende? Welke aanvullende inzet kan
op EU-niveau worden bepleit?

Antwoord 11

De EU-gezant heeft de afgelopen periode in Brussel gesprekken gevoerd met de Egyptische
ambassadeur aldaar over de situatie voor religieuze minderheden in Egypte. De EU Speciaal
Gezant voor Mensenrechten spreekt op regelmatige basis met de Egyptische overheid.
Meest recent bracht hij in 2022 een bezoek aan Egypte waar onder meer het belang van
geloofsvrijheid en de rechten van religieuze minderheden aan de orde kwam. Nederland
blijft de EU-inzet, inclusief die van de gezant, op dit gebied volgen en steunen.

Vraag 12

Wat kan er in Egypte aan straffeloosheid gedaan worden, en is het kabinet bereid voor
vervolging van daders van christenvervolging te pleiten in Egypte?

Antwoord 12

Binnen het Nederlandse mensenrechtenbeleid is, naast de vrijheid van religie en levensovertuiging,
het bevorderen van de internationale rechtsorde en de strijd tegen straffeloosheid
een prioriteit. Het kabinet zet zich in Egypte in voor een eerlijk rechtsproces en
onder meer rechtszaken van politieke gevangenen worden nauwgezet gevolgd door de Nederlandse
ambassade in Cairo.

Vraag 13

Hoe beoordeelt het kabinet de vooruitgang van het voornemen van de regering Sisi om
sektarisch extremisme tegen te gaan en gelijk burgerschap te bevorderen?

Antwoord 13

De Egyptische autoriteiten hebben in de afgelopen jaren op succesvolle wijze stappen
gezet om sektarisch extremisme te bestrijden en gelijkheid van burgerschap te bevorderen.
President El-Sisi heeft zich sinds zijn aantreden hard opgesteld tegen gewapende extremistische
groeperingen, waaronder groeperingen die het gemunt hebben op christelijke gemeenschappen.
Zoals reeds beschreven is het aantal geweldsincidenten jegens koptische christenen
daardoor sterk afgenomen en heeft er sinds 2018 geen grootschalige terreuraanslag
tegen christenen plaatsgevonden. Desalniettemin is er sprake van discriminatie jegens
niet-moslims, waaronder christenen. Hoewel de Egyptische Grondwet onder artikel 46
stelt dat vrijheid van geloof absoluut is, kunnen niet-moslims problemen ondervinden
bij het vinden van werk, huisvesting, de bouw van gebedshuizen, en gezondheidszorg.
Ook is er soms sprake van fysiek geweld. Dit is zorgwekkend en heeft de aandacht van
het kabinet. We gaan hierover op regelmatige basis op verschillende niveaus, in zowel
Den Haag als in Egypte, met de Egyptische autoriteiten in gesprek.

Vraag 14

Welke mogelijkheden ziet u om de Kamer actiever te rapporteren over de vervolging
van religieuze minderheden in het Midden-Oosten en de inzet van Nederland en de EU
daarbij?

Antwoord 14

In de jaarlijkse Mensenrechtenrapportage (per 2024 Mensenrechten, Democratie en Internationale
Rechtsorderapportage, zie Kamerstuk 2024D18067) wordt gerapporteerd over de Nederlandse inzet op de prioritaire mensenrechten thema’s.
Vrijheid van religie en levensovertuiging is een mensenrechtenprioriteit en zal ook
komend jaar worden behandeld in deze rapportage. Waar relevant wordt in deze rapportage
ingezoomd op specifieke landen of werelddelen, waaronder het Midden-Oosten.