Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kamminga en Becker over het bericht ‘Parlement Ghana akkoord met wet die lhbti’s celstraf oplevert’

Antwoord van Minister Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) en van Minister van Leeuwen
(Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen 2 april 2024)

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «parlement Ghana akkoord met wet die lhbti's celstraf
oplevert»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat het Ghanese parlement nu met een meerderheid een wet heeft aangenomen
die het illegaal maakt voor mensen om zich te identificeren als lhbti+’er en daarnaast
ook het vormen of financieren van een lhbti-gemeenschap strafbaar stelt?

Antwoord 2

Het kabinet vindt het zorgelijk dat de zogenaamde Human Sexual Rights and Family Values wet is aangenomen door het parlement van Ghana.

Mensenrechtenexperts, waaronder de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN,
wijzen op de verdragen en afspraken waar Ghana partij bij is en die in strijd zijn
met deze wetgeving, waaronder het Afrikaans handvest voor de rechten van de mens en
de volkeren en van het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.
Daarnaast lijken bepalingen in deze wet op gespannen voet te staan met in de Ghanese
Grondwet beschermde mensenrechten.

Vraag 3

Hoe kijkt u aan tegen een mogelijke heksenjacht op lhbti+’ers in Ghana nu in de aangenomen
wet wordt aangemoedigd om lhbti+’ers aan te geven bij de Ghanese autoriteiten?2

Antwoord 3

Op dit moment is de wet weliswaar aangenomen door het parlement, maar nog niet bekrachtigd
door de president. Desalniettemin is het kabinet bezorgd dat het debat over de Proper Human Sexual Rights en Ghanaian Family Values wet al heeft geleid tot toenemende dreiging voor de lhbtiq+-gemeenschap in Ghana.

Vraag 4

Welke acties heeft het kabinet ondernomen om de mensenrechtensituatie in Ghana, waaronder
de fundamentele rechten van lhbti+’ers, te verbeteren?

Antwoord 4

De mensenrechtensituatie, waaronder de rechten van lhbti+’ers, is regelmatig onderwerp
van bilaterale gesprekken met Ghana. De Nederlandse Minister van Buitenlandse Zaken
en de ambassade in Accra hebben bij vertegenwoordigers van de Ghanese overheid tijdens
eerdere ontmoetingen de zorgen van het kabinet uitgesproken over de bescherming van
minderheden in Ghana. Nederland verleent verder steun aan organisaties die zich inzetten
voor mensenrechten in Ghana.

Ook in EU-kader is tijdens het reguliere partnerschapsdialoog met Ghana meermaals
de zorg uitgesproken over de mensenrechten van leden van de lhbtiq+-gemeenschap.

Vraag 5

Ontvangt de Ghanese regering, via Nederlandse dan wel Europese gelden voor ontwikkelingssamenwerking,
steun voor lhbti+’ers in Ghana? Zo ja, op welke manier en wanneer bent u van plan
dit onder de aandacht te brengen bij uw collega Ministers in Europa?

Antwoord 5

Nederland draagt bij aan de verbetering van de positie van lhbtiq+ door het Ghanese
maatschappelijk middenveld en multilaterale instellingen te steunen. Er is vanuit
Nederland en de EU geen directe financiering via de Ghanese overheid voor specifiek
de lhbtiq+-gemeenschap.

Vraag 6

Is het kabinet dan wel de ambassade in contact getreden met de Ghanese regering naar
aanleiding van deze aangenomen wet? Zo ja, wat is er uit dit contact voortgekomen?
Zo nee, bent u bereid dit zo snel mogelijk te doen?

Antwoord 6

Voor aanname van de wet door het parlement heeft Nederland hier meermaals met de regering
van Ghana over gesproken en zijn visie duidelijk gemaakt. In de diplomatieke contacten
met de Ghanese autoriteiten zal Nederland zijn zorgen blijven uitspreken.

Daarnaast is Nederland in Ghana aangesloten bij een groep van gelijkgezinde landen
die er gezamenlijk over in gesprek gaan met de Ghanese regering. In dit verband is
er ook contact geweest met de autoriteiten nadat de wet door het parlement werd aangenomen.

Zie verder ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 7

Wat zijn de mogelijkheden voor het kabinet om actie te ondernemen in nationaal en
internationaal verband, met als doel de fundamentele rechten van lhbti+’ers in Ghana
te beschermen? Welk signaal kunt u afgeven in internationaal verband en/of op bilateraal
niveau om dit beleid te ontmoedigen?

Antwoord 7

Nederland heeft, als covoorzitter van de internationale diplomatiewerkgroep binnen
de Equal Rights Coalition, de ontwikkelingen in Ghana meermaals geagendeerd.

In nationaal verband volgt de Nederlandse ambassade in Accra de kwestie nauwgezet
en onderhoudt contact met verschillende (Ghanese) ngo’s. Daarnaast heeft de Nederlandse
ambassade in Accra contact met de lhbtiq+-gemeenschap zelf, luistert naar hun zorgen
en naar hun ideeën over de aanpak die volgens hen het beste werkt.

Vraag 8

Bent u voornemens om, net als de Verenigde Staten, Ghana op te roepen om de wetgeving
te herzien? Zo ja, op welke termijn en op welke manier zal u dit doen?

Antwoord 8

Vanwege de kwetsbare positie van lhbtiq+-personen in Ghana, de gevoeligheid van het
onderwerp, de autonomie van het Ghanese parlement, en het scherpe publieke debat,
bekijkt het kabinet voortdurend bij welke steun en benadering de lhbtiq+-gemeenschap
in Ghana het meeste baat heeft. Hierbij staan uiteraard de belangen, de veiligheid
en het welzijn van de lhbtiq+-gemeenschap in Ghana voorop. De huidige inschatting
is dat publiekelijke uitspraken door Nederland in deze fase van het wetgevingsproces
averechtse consequenties kunnen hebben.

Zie tevens het antwoord op vraag 4 en vraag 7.

Vraag 9

Hebben vertegenwoordigers namens de Nederlandse overheid contacten met de Ghanese
regering en/of parlementsleden die dit beleid hebben geïntroduceerd? Zo ja, bent u
het ermee eens dat deze relaties per direct verbroken moeten worden?

Antwoord 9

De wet is het initiatief van een groep volksvertegenwoordigers van vooral de oppositiepartij
NDC. De ambassade heeft, mede omdat dit vanwege bestaande sentimenten van buitenlandse
inmenging op dit dossier negatief zou kunnen uitwerken, geen contacten met de parlementsleden
die de wet hebben ingediend. De ambassade zal doorgaan met het onderhouden van contacten
met de regering.

Vraag 10

Bent u naar aanleiding van deze berichtgeving bereid OS-gelden aan Ghana stop te zetten?
Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

De Nederlandse inzet van ontwikkelingssamenwerking in Ghana (combinatieland handel
en OS) is gericht op de wederzijdse belangen tussen Ghana en Nederland waaronder handel,
investeringen, het tegengaan van terrorisme, het bevorderen van mensenrechten, goed
bestuur en het versterken van het maatschappelijk middenveld. De financiering hiervoor
loopt via maatschappelijke organisaties en multilaterale organisaties.

Op dit moment is de wet nog niet bekrachtigd door de president. Als het wetgevingsproces
is afgerond zal het kabinet steun aan bestaande en toekomstige programma’s zo nodig
opnieuw bekijken.