Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over kernwapens en de toetsingsconferentie TPNW

Antwoord van Minister Bruins Slot (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister van
Defensie (ontvangen 4 december 2023).

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de tweede lidstatenconferentie van de Treaty on the
Prohibition of Nuclear Weapons (TPNW) van 27 november tot 1 december 2023 in New York
wordt gehouden?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hebt u kennisgenomen van het besluit om de Russische deelname aan het Verdrag tegen
Atoomproeven op te zeggen? Hebt u tevens kennisgenomen van oefeningen door de Russische
strijdkrachten om een kernwapenreactie te kunnen uitvoeren, indien Rusland met kernwapens
wordt aangevallen? Zo ja, deelt u de mening dat dit zeer verontrustende ontwikkelingen
zijn waartegen een oplossing moet worden gezocht? Aan welke oplossing denkt u?2

Antwoord 2

Ja op beide vragen.

Hoewel er op dit moment geen signalen zijn dat Rusland van plan is om kernproeven
uit te voeren en Rusland vooralsnog blijft deelnemen aan het International Monitoring
System van het Alomvattend Kernstopverdrag, is de Russische intrekking van de ratificatie
van dit verdrag een zorgelijke stap. Deze stap past in de bredere ondermijning van
de mondiale wapenbeheersingsarchitectuur door Rusland. In internationaal verband blijven
we aandringen op het respecteren van de afspraken en het belang van wapenbeheersing
voor strategische stabiliteit.

Vraag 3 en 5

Deelt u de mening dat Nederland, gezien zijn diplomatieke positie in het recente verleden
bij de totstandkoming van het verdrag en bij de eerste toetsingsconferentie in Wenen,
een brugfunctie heeft tussen de lidstaten van het verdrag en de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie (NAVO)? Zo nee, waarom niet?

Bent u bereid, gezien de verontrustende kernwapenontwikkeling in de wereld en gezien
de functie van Nederland als bruggenbouwer, om Nederland als waarnemer aanwezig te
laten zijn in New York? Indien nee, waarom niet?

Antwoord 3 en 5

Nederland zet zich onverminderd in als bruggenbouwer om fragmentatie binnen het ontwapenings-
en non-proliferatieregime te voorkomen en de inspanningen terug te brengen naar het
gemeenschappelijke doel: versterking en implementatie van het Non-proliferatieverdrag
(NPV), inclusief de effectieve ontwapeningsmaatregelen op grond van artikel VI. In
dit kader zal Nederland zich blijven inzetten voor ontwapeningsgerelateerde initiatieven
zoals risicobeperking verificatie en transparantie, en de nauwe contacten met voor-
en tegenstanders van het kernwapenverbod binnen de context van het NPV en cross-regionale
initiatieven als het Non-Proliferation and Disarmament Initiative (NPDI), Creating
an Environment for Disarmament (CEND) en het Stockholm Initiative for Nuclear Disarmament
voortzetten.

Nederland hoeft geen waarnemer bij de tweede bijeenkomst van het TPNW te zijn, om
deze brugfunctie te kunnen blijven vervullen. Het kabinet heeft meermaals aangegeven
waarom Nederland het TPNW niet kan ondertekenen of steunen, meest recent in de Kamerbrief
van 16 augustus 2022 over de uitvoering van de motie van de leden Van Dijk en Sjoerdsma
over regeringsaanwezigheid bij de vergadering van het TPNW (Kamerstuk 33 783, nr. 51).

Vraag 4

Welke andere Westerse landen zullen als waarnemer aanwezig zijn bij de tweede lidstatenconferentie
van de TPNW? Is het juist dat Duitsland, Oostenrijk en Noorwegen dit overwegen?

Antwoord 4

Oostenrijk is, als een van de grondleggers van het verdrag, uiteraard aanwezig. Duitsland,
Noorwegen en België zullen als waarnemer aanwezig zijn.