Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Mutluer over ‘de blijvend lange doorlooptijden bij zedenzaken’

Antwoord van Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 4 december
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 332.

Vraag 1

Kent uw het bericht «Waarom het laat behandelen van zedenzaken slecht is voor slachtoffers
én verdachten» (EenVandaag 27 september 2023) en herinnert u zich uw antwoorden op
de eerdere vragen van het lid Mutluer over de toen al blijvende achterstand bij het
behandelen van ernstige zedendelicten (Aanhangsel van de Handelingen, vergaderjaar
2021–2022, nr. 2717)?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Zijn de gemiddelde doorlooptijden van zedenzaken sinds uw antwoord op de eerdere vragen
van het lid Mutluer afgenomen? Zo ja, met hoeveel en wat zijn die doorlooptijden op
dit moment? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Uw Kamer informeerde ik eerder over de doorlooptijden in zedenzaken, laatstelijk bij
brief van 7 juni 2023, waarmee ik de Kamer de «Factsheet Strafrechtenmonitor 2022»
aanbood (Kamerstukken II 2022/23, 29 279, nr. 794). De factsheet bevat kwantitatieve gegevens over de prestaties van de strafrechtketen
en een overzicht van de bestaande voorraden, onder meer in zedenzaken.

Ten aanzien van zedenzaken hebben de politie, het openbaar ministerie en de Rechtspraak
in 2019 zogeheten «professionele ketennormen» vastgesteld, met als doel een snelle
doorlooptijd te bevorderen. Deze streefnorm houdt voor de politie in dat 80 procent
van de zedenzaken (met uitzondering van het delict kinderpornografie) binnen zes maanden
na de aangifte naar het openbaar ministerie moet zijn gestuurd. Afgaande op het landelijke
beeld, was hiervan in 2022 in 49 procent van de gevallen sprake, een lichte verbetering
ten opzichte van het jaar 2021 (46 procent).

Vervolgens geldt voor het openbaar ministerie dat 80 procent van de zedenzaken binnen
zes maanden na ontvangst van de politie op zitting moet zijn geweest, waarbij geldt
dat er 60 dagen zijn voor de eerste beoordeling en vervolgens vier maanden tot de
eerste zitting. Van een eerste beoordeling binnen 60 dagen was in 2022 in 48 procent
van de zaken sprake, ten opzichte van 44 procent in 2021. Ook lukte het in 2022 in
vergelijking tot 2021 in meer gevallen om de zaak vervolgens binnen vier maanden op
zitting te krijgen: daarvan was in 42 procent van de zaken sprake, ten opzichte van
38 procent in 2021.

Voor de Rechtspraak geldt de norm dat in 80 procent van de zedenzaken binnen drie
maanden na de zitting in eerste aanleg een eindvonnis wordt gewezen. Dit lukte in
2022 in 71 procent van de zaken ten opzichte van 73 procent in 2021.

Het beeld is aldus dat de prestaties ten aanzien van de professionele ketennormen
over het algemeen een bescheiden verbetering laten zien, maar ook dat er nog slagen
gemaakt moeten worden. Zoals uw Kamer weet, zijn door de organisaties in de strafrechtketen
recent verschillende stappen genomen om de doorlooptijden te verbeteren. Die stappen
zijn vervat in het Actieplan versterken ketenaanpak zedenzaken, dat ik uw Kamer bij
brief van 4 november 2022 deed toekomen (Kamerstukken II 2022/23, 34 843 nr. 63). Ik verwacht niet dat het effect daarvan al in de cijfers over 2022 of 2023 terug
te zien zal zijn. Over de voortgang van het Actieplan, berichtte ik uw Kamer recent
bij brief van 5 juli 2023 (Kamerstukken II 2022/23, 34 843/31 015, nr. 86).

Vraag 3

Hoeveel extra voltijdsequivalenten (fte’s) voor de afhandeling van zedenzaken zijn
er aangesteld naar aanleiding van de genoemde motie Klaver c.s. (Kamerstuk 35 300, nr. 11)? Hoeveel van deze extra fte’s zijn er echt bezig met de afhandeling van zedenzaken?
Is daarmee de doelstelling wat betreft het aantal fte’s bereikt? Zo nee, waarom niet
en hoeveel fte’s zijn er dan wel geworven? Is de structurele uitbreiding van 113 extra
fte’s eind 2023 dan nog wel binnen bereik?

Antwoord 3

Van de laatste tranche van de motie Klaver zijn van de 14,6 fte die eind 2023 ingevuld
dienen te zijn op 1 september 2023 12,7 fte ingevuld. Vanuit de tranche 2022 zijn
er in totaal 1,9 fte nog niet ingevuld. Dit zijn functies op het gebied van digitale
expertise die gelet op de huidige arbeidsmarkt moeilijk in te vullen zijn. In totaal
staat daarmee nog 3,8 fte aan vacatures open.

Functie

Totaal verwacht eind 2023

Geworven

Aangesteld

Zedenrechercheur

60

59

59

Intelligence

11

11

9

Digitale recherche

19,3

16,5

16,5

Forensische opsporing

20

20

20

Zedendocenten

3

3

3

Totaal

113,3

109,5

107,5

Voor de cijfers over de bezetting en de formatie op het terrein zeden verwijs ik u
graag naar het eerstvolgende Halfjaarbericht politie, dat op korte termijn naar uw
Kamer wordt gestuurd.

Vraag 4

Wat moet er nog extra gebeuren om te voldoen aan de norm dat 80% van alle zedenaangiften
binnen zes maanden zijn onderzocht en naar het Openbaar Ministerie (OM) zijn doorgestuurd
en hoe gaat u daar op welke termijn voor zorgen?

Antwoord 4

Zoals hierboven al genoemd, hebben de organisaties uit de strafrechtketen in 2022
het Actieplan versterken ketenaanpak zedenzaken gelanceerd. Het Actieplan is bedoeld
om de doorlooptijden in zedenzaken te verkorten, maar heeft de bredere ambitie om
de aanpak van zedenzaken door de organisaties uit de strafrechtketen te verbeteren
en verder te professionaliseren.

Het verbeteren van de doorlooptijden is een complexe aangelegenheid. Met het Actieplan
is een focus op zedenzaken aangebracht, die door betere selectie, scherpere werkafspraken
en meer efficiënte sturing beoogt uiteindelijk aan de verbetering van doorlooptijden
bij te dragen.

Vraag 5

Heeft uw Actieplan versterken ketenaanpak zedenzaken er inmiddels daadwerkelijk toe
geleid dat de doorlooptijden bij zedenzaken zijn afgenomen? ja, waar blijkt dat uit?
Zo nee, waarom niet en wanneer gaat dit Actieplan dan wel concreet vruchten afwerpen?

Antwoord 5

De laatste cijfers met betrekking tot de doorlooptijden zien op het jaar 2022. Zoals
ook aangegeven in mijn antwoord op vraag 2, verwacht ik niet dat het effect van de
maatregelen uit het Actieplan versterken ketenaanpak zedenzaken dan al in volle omvang
terug te zien zal zijn. Veel van deze maatregelen kregen en krijgen immers in 2023
of 2024 hun beslag. Op dit moment werken de organisaties aan een meer concrete doorwerking
van de maatregelen naar de lokale ketenorganisaties. Vanaf 2024 verwacht ik de eerste
effecten van de maatregelen uit het Actieplan terug te kunnen zien.