Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Werner over de uitzending van MAX vakantieman 3 juli 2023

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport), mede namens de Minister van
Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 31 augustus 2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2022–2023, nr. 3321.

Vraag 1

Kent u de uitzending van MAX vakantieman van 4 juli 20231, in het bijzonder het item «Mindervaliden betalen meer voor vakantie vanwege hulpmiddel»2?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Zo ja, wat vindt u hiervan?

Antwoord 2

Wij vinden het goed dat het thema toegankelijkheid van reizen voor mensen met een
handicap onder de aandacht wordt gebracht. Tegelijkertijd vinden wijhet kwalijk dat
zich situaties voordoen waarbij extra kosten op voorhand niet duidelijk zijn.

Vraag 3

Deelt u het standpunt van het CDA dat mensen met een handicap in de eerste plaats
gewone consumenten zijn die van te voren op de hoogte moeten zijn van de totale reis-
of vakantiekosten?

Antwoord 3

Ja. Reisorganisatoren moeten voldoen aan de geldende wet- en regelgeving, waaronder
de Richtlijn (EU) 2015/2302 betreffende pakketreizen en gekoppelde reisarrangement
(Richtlijn pakketreizen)3, die geïmplementeerd is in titel 7A van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit
houdt in dat reisorganisatoren op het moment van aanbieden van de pakketreis informatie
moeten geven over de prijs en de bijkomende kosten. Als bijkomende kosten redelijkerwijs
niet kunnen worden berekend voordat de overeenkomst wordt gesloten, moet de consument
wel worden geïnformeerd over de soort bijkomende kosten die alsnog voor rekening van
de reiziger kunnen zijn4. Ook moet de reisorganisator informatie verstrekken over of de reis of vakantie in
het algemeen geschikt is voor personen met beperkte mobiliteit5.

De Autoriteit, Consument & Markt (hierna: ACM) is bevoegd om te handhaven als sprake
is van een overtreding van deze wet- en regelgeving. Consumenten kunnen een melding
maken bij de ACM als het kostenoverzicht niet transparant is.6

Vraag 4

Vindt u dat reisorganisaties voldoende transparant zijn over de totale kosten die
mensen met een handicap moeten betalen en of ze extra moeten betalen als zij een reisje
boeken?

Antwoord 4

Zoals in het vorige antwoord ook is aangegeven, moeten consumenten op het moment van
boeken op de hoogte zijn van eventuele meerkosten voor bijvoorbeeld hulpmiddelen.
Bij navraag laat de ACM weten hierover nagenoeg geen meldingen van consumenten te
hebben ontvangen.

Vraag 5

Vindt u dat het de plicht is van reisorganisaties om te zorgen dat een persoon met
een handicap autonoom kan reizen?

Antwoord 5

Het kabinet wil, zoals ook vastgesteld in artikel 20 van het VN-verdrag inzake de
rechten van personen met een handicap (het VN-verdrag handicap), in de samenleving
gerealiseerd zien dat iedereen, ongeacht zijn beperking en/of ziekte(n), de grootst
mogelijke mate van zelfstandigheid bij reizen kan ervaren.7 Wij vinden het daarom positief dat verschillende reisorganisaties zich op dit moment
al specifiek richten op reizigers met een beperking.8

Vraag 6

Wat kunt u doen om te zorgen dat reisorganisaties meer transparantie betrachten bij
het boeken van een reis als men een handicap heeft?

Antwoord 6

Zoals aangegeven bij de beantwoording van vraag 3, dienen reisorganisatoren zich te
houden aan de geldende wet- en regelgeving.

De Europese Commissie komt waarschijnlijk dit najaar met een voorstel voor het aanpassen
van de Richtlijn pakketreizen. Ik, Minister van Economische Zaken en Klimaat, zal
bij de onderhandelingen over dit voorstel aandacht vragen voor de positie van reizigers
met een handicap.

Vraag 7

Vindt u het eerlijk dat mensen met een handicap voor hulpmiddelen of vervoerskosten
extra moeten betalen om op vakantie te kunnen gaan?

Antwoord 7

In artikel 20 van het VN-verdrag handicap wordt aangegeven dat mobiliteit van personen
met een handicap tegen een betaalbare prijs moet plaatsvinden. Dit betekent dat er
extra kosten gerekend kunnen worden die voortvloeien uit een hulpvraag van een reiziger
met een handicap. Deze kosten moeten wel zoveel mogelijk worden beperkt. Wijdrukken
reisorganisatoren hierbij op het hart zich goed rekenschap te geven van het VN-verdrag
handicap.

Daarnaast gelden in de Europese Unie ook regels voor reizigers met een handicap die
reizen per vliegtuig, trein, bus of boot, zoals het recht op gratis assistentie op
de luchthaven, hulp in de terminal, en aan boord van voertuigen9. Verder schrijft de Europese regelgeving voor dat een luchtvaartmaatschappij een
mobiliteitshulpmiddel niet mag weigeren, tenzij het mobiliteitshulpmiddel niet voldoet
aan de veiligheidsnormen en/of de luchtvaartmaatschappij, na een grondige risicoanalyse,
niet kan garanderen dat het mobiliteitshulpmiddel veilig vervoerd kan worden.

In het geval van een passagier met beperkte mobiliteit is het vervoer van twee mobiliteitshulpmiddelen
kosteloos, mits deze voldoen aan de veiligheidsvoorschriften.10

Vraag 8

Hoe verhoudt dit zich tot de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen
(ANVR) voorwaarden? Wat mag er wel en wat mag er niet?

Antwoord 8

In de ANVR-reizigersvoorwaarden11 staat dat reizigers voor het sluiten van de overeenkomst de bijzonderheden over de
lichamelijke en geestelijke toestand, die van belang zijn voor een goede uitvoering
van de reis, moet vermelden. Op basis hiervan kan de reisorganisator een passend aanbod
doen. Zoals bij de beantwoording van vraag 3 en 6 aangegeven dienen alle reisorganisatoren
zich te houden aan de geldende wet- en regelgeving. Hierin is onder andere bepaald
dat de reisorganisator informatie moet verstrekken over of de reis of de vakantie
in het algemeen geschikt is voor personen met beperkte mobiliteit12.

Vraag 9

Klopt het dat de ANVR voorwaarden niet gelden als Nederlandse touroperators reizen
inkopen bij buitenlandse reisorganisaties?

Antwoord 9

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen reisorganisatoren en reisbemiddelaars.
Als er bij een ANVR-aangesloten reisorganisator pakketreizen worden geboekt, dan gelden
de ANVR-reizigersvoorwaarden. Het maakt hierbij niet uit of buitenlandse reisdienstleveranciers
worden ingezet tijdens de reis (bijvoorbeeld voor de lokale transfer).

Soms zijn ANVR-leden alleen bemiddelaar (doorverkoper). In dat geval gelden de voorwaarden
van de organisatie die de reis uitvoert. Overigens dienen deze nog steeds wel allemaal
te voldoen aan hetgeen is bepaald in de Richtlijn pakketreizen. Daarnaast moet de
consument duidelijk worden geïnformeerd over wie verantwoordelijk is voor de uitvoering
van de reis.

Vraag 10

Zo ja, wat is dan de waarde van ANVR voorwaarden voor Nederlandse mensen met een handicap
die een buitenlandse reis boeken?

Antwoord 10

Zoals aangegeven in de beantwoording op vraag 9, gelden de ANVR-reizigersvoorwaarden
ook als er sprake is van buitenlandse reisdienstleveranciers.

Vraag 11

Wat vindt u ervan dat mensen met een handicap met de gevolgen worden geconfronteerd
omdat Nederlandse reisorganisaties de voorwaarden omzeilen? Wat kunt u hieraan doen?

Antwoord 11

Zoals aangegeven bij vraag 2, vinden wij het kwalijk dat zich situaties voordoen waarbij
extra kosten op voorhand niet duidelijk zijn.

Alle reisorganisatoren dienen zich te houden aan de geldende wet- en regelgeving.
Zoals eerder vermeld bij het antwoord op vraag 3 houdt de ACM hierop toezicht en kunnen
consumenten bij de ACM een melding doen.

Vraag 12

Kunt u over het bovenstaande in overleg gaan met de ANVR organisatie en de Kamer informeren
over wat de uitkomst hiervan is?

Antwoord 12

Voor de beantwoording van bovenstaande vragen is op ambtelijk niveau contact opgenomen
met de ANVR.

Vraag 13

Kunt u toelichten hoe bovenstaande problemen zich verhouden tot het Verenigde Naties
(VN) verdrag (verbod op discriminatie) en tot het facultatief protocol?

Antwoord 13

In artikel 20 van het VN-verdrag handicap staat niet omschreven dat er geen extra
kosten mogen worden gerekend voor het faciliteren van autonoom reizen. Er staat echter
wel omschreven dat dit tegen een betaalbare prijs moet gebeuren.

Het facultatief protocol geeft mensen de mogelijkheid om, wanneer zij van mening zijn
dat zij slachtoffer zijn van een schending van het VN-verdrag handicap, een klacht
in te dienen bij het Comité voor de Rechten van Personen met een Handicap. Zij moeten
hiervoor wel eerst alle mogelijke rechtsmiddelen op nationaal niveau hebben uitgeput.
Het facultatief protocol is nu nog niet in werking, maar het proces hiertoe is wel
gestart. Hierover informeerde ik, Minister van Langdurige Zorg en Sport, onlangs uw
Kamer.13 Wij vinden het belangrijk dat reisorganisatoren transparant beleid voeren. Consumenten
hebben verschillende mogelijkheden om een overtreding op de wet- en regelgeving te
melden. Zij kunnen hun zaak aanhangig maken bij een geschillencommissie, als de reisorganisator
hierbij is aangesloten. Ook kunnen zij een klacht indienen bij het College voor de
Rechten van de Mens als sprake is van discriminatie. Tot slot hebben consumenten altijd
de mogelijkheid om een melding te doen bij de ACM. Door deze mogelijkheden voorzien
wij niet dat een beroep op het facultatief protocol voor consumenten aan de orde zal
zijn.