Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Dijk over het bericht 'Wat voor gevolgen heeft het schrappen van Spoedeisende Hulp in Stadskanaal en Hoogeveen? Waslijst met zaken die slechter gaan'

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 30 augustus
2023)Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 3247

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Wat voor gevolgen heeft het schrappen van Spoedeisende
Hulp in Stadskanaal en Hoogeveen? Waslijst met zaken die slechter gaan»?1

Antwoord 1

Het artikel en de onderliggende brief van de betreffende gemeenten geven inzicht in
de gevolgen die de colleges van burgemeester en wethouders ervaren door het sluiten
van de Spoedeisende Hulpen (SEH’s) in Stadskanaal en Hoogenveen. Ook worden ervaringen
van andere partijen in de keten beschreven. Het artikel geeft geen inzicht in de gevolgen
voor patiënten en de kwaliteit van zorg die zij ontvangen, mede in relatie tot het
personeelstekort in de regio. De SEH’s zijn destijds omgevormd tot spoedposten, vanwege
een gebrek aan gespecialiseerd personeel voor de spoedzorg en een beperkt aantal patiënten
dat op de SEHs kwam.2 Het was niet mogelijk om 24 uur per dag op alle drie de locaties een volledig bezette
SEH open te houden. Er is daarom gekeken hoe deze zorg zodanig ingericht kon worden
dat de zorg duurzaam behouden bleef voor de regio en dat aan kwaliteitseisen kon worden
voldaan. Het is in het belang van de veiligheid en kwaliteit van zorg voor patiënten
dat deze keuze destijds is gemaakt.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het feit dat mensen door gebrekkig openbaar vervoer minder makkelijk
bij ziekenhuizen verder weg kunnen komen en het feit dat de 45-minutennorm niet altijd
wordt gehaald? Erkent u dat de zorg dus minder toegankelijk is geworden?

Antwoord 2

De toegankelijkheid van zorg verandert als een zorgvoorziening sluit of een deel van
het aanbod wordt verplaatst. Gezien de schaarste aan zorgmedewerkers, moeten ziekenhuizen
omwille van de veiligheid en kwaliteit van zorg soms keuzes maken die ervoor zorgen
dat de fysieke afstand tot (een deel van de) zorg voor groepen mensen groter wordt.
Er zijn bij de sluiting van deze SEH’s uiteraard afspraken gemaakt met ziekenhuizen
in de omgeving om ervoor te zorgen dat patiënten daar terecht kunnen. Bovendien hebben
de ziekenhuizen erop ingezet om, in een situatie waarin het openhouden van drie SEH’s
niet houdbaar was, de acute zorg toch zo toegankelijk mogelijk te houden in Stadskanaal
en Hoogeveen door de inrichting van basisspoedposten. Daarnaast zijn patiënten in
ernstige, acute situaties niet aangewezen op het openbaar vervoer, maar zal de patiënt
in die gevallen veelal per ambulance worden vervoerd. De 45-minutennorm stelt overigens
niet dat iedereen binnen 45 minuten op een SEH geholpen moet worden. Het is een spreidingsnorm
die bepaalt dat het onwenselijk is dat een SEH sluit als daardoor meer mensen niet
binnen 45-minuten vanaf de melding met een ambulance bij een SEH kunnen zijn. Als
een ziekenhuis gevoelig is voor deze norm, dan kan deze in aanmerking komen voor een
beschikbaarheidsbijdrage voor de SEH.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de kritiek van deze gemeenten op het feit dat zij amper worden
betrokken bij besluiten over de inrichting van de zorg voor hun inwoners? Bent u het
ermee eens dat gemeenten een veel grotere stem zouden moeten hebben bij dit soort
belangrijke besluiten?

Antwoord 3

Ik vind goede betrokkenheid belangrijk. Volgens het Uitvoeringsbesluit Wkkgz (hierna:
de AMvB acute zorg) moeten gemeenten betrokken worden bij de besluitvorming van het
(gedeeltelijk) sluiten van het aanbod van acute zorg.

Zoals ook toegezegd aan uw Kamer, tijdens het plenaire debat van 22 juni 2023, zal
ik kijken naar manieren waarop de AMvB acute zorg eventueel kan worden aangevuld.
Zo wil ik bijvoorbeeld bekijken of de rolomschrijving van de Directeur Publieke Gezondheid
(DPG), onder andere als vertegenwoordiging van het openbaar bestuur, verduidelijkt
kan worden. Daarnaast wil ik met gemeenten in gesprek over hoe (nog) beter geborgd
zou kunnen worden dat de inbreng van lokaal bestuur en burgers wordt meegewogen, gegeven
de verschillende verantwoordelijkheden voor de acute zorg in de regio en het belang
van zowel kwaliteit als toegankelijkheid van de zorg. Concept-wijzingen zullen aan
uw Kamer worden voorgelegd.

Vraag 4

Erkent u dat het sluiten van de spoedeisende hulp (SEH) in Stadskanaal en Hoogeveen
achteraf gezien een fout is gebleken?

Antwoord 4

Het sluiten van een SEH is een afweging die een ziekenhuisbestuur met zorgverzekeraars
maakt waarbij kwaliteit, veiligheid en bereikbaarheid van zorg in acht genomen worden.
Destijds is de afweging gemaakt om de SEH in Hoogeveen en Stadskanaal om te vormen
tot een basisspoedpost. Dit besluit is genomen omdat volgens het bestuur van Treant
Zorggroep de SEH’s op deze locaties tot de minst bezochte SEH’s van Nederland behoorden,
in combinatie met een schaarste aan SEH-personeel, waardoor het onhoudbaar werd om
op alle drie de locaties de acute zorg 24 uur per dag open te houden en om de kwaliteit
te waarborgen.

Vraag 5

Bent u bereid om te onderzoeken of het mogelijk zou zijn om de sluiting van deze SEH’s
terug te draaien?

Antwoord 5

Nee, dit is niet mijn rol als Minister van VWS. Een sluiting is een besluit dat wordt
genomen door een zorgaanbieder in overleg met zorgverzekeraars. Met ingang van 1 januari
2022 stelt de AMvB acute zorg eisen aan de procedure die bij een sluiting moet worden
doorlopen. Ten tijde van sluiting van de SEH’s in Stadskanaal en Hoogeveen was de
AMvB nog niet van kracht. Desalniettemin, zijn lokale overheden op een zeker moment
betrokken bij de besluitvorming. Na overleg is besloten om de SEH’s om te vormen tot
een basisspoedpost en niet volledig te sluiten.

Vraag 6

Wat betekent het feit dat er zoveel negatieve gevolgen zijn van de eerdere sluiting
van de SEH’s in Stadskanaal en Hoogeveen voor de wenselijkheid van het afbouwen of
sluiten van andere ziekenhuizen, zoals in Zutphen, Zoetermeer, Heerenveen en Sneek?

Antwoord 6

Zoals eerder gezegd is het sluiten van een SEH een afweging van de zorgaanbieder(s)
en zorgverzekeraars. Zij kijken samen naar wat er nodig is voor toegankelijke en kwalitatief
goede zorg voor patiënten in een regio en welke keuzes daarvoor nodig zijn. Het sluiten
van zorgvoorzieningen heeft ook gevolgen voor een regio. Daarom is betrokkenheid van
lokaal bestuur en andere partijen in de zorgketen nodig, bijvoorbeeld om gezamenlijk
de gevolgen in kaart te brengen en waar nodig plannen te maken om deze gevolgen te
minimaliseren. Zoals eerder toegelicht in het antwoord op vraag 3, zal ik kijken naar
manieren waarop de AMvB acute zorg eventueel kan worden aangevuld om (nog) beter te
borgen dat inbreng van lokaal bestuur en burgers meegewogen wordt.