Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Boulakjar en Boucke over het artikel 'Lenen voor zonnepanelen levert vaak gratis geld op: 'Jammer dat mensen dit niet weten''

Antwoord van Minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) (ontvangen
27 juni 2023).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het feit dat huizenbezitters onvoldoende zicht hebben op subsidies
en leningen om hun woningen te verduurzamen?1

Antwoord 1

Het artikel beschrijft dat zonnepanelen geld opleveren, zelfs als woningeigenaren
geen spaargeld hebben en lenen bij het Warmtefonds. Woningeigenaren kunnen bij het
Warmtefonds verantwoord lenen tegen aantrekkelijke voorwaarden. Daarnaast beschrijft
het artikel drie punten die ook mijn aandacht hebben: niet alle woningeigenaren weten
van het bestaan van de aantrekkelijke subsidies en leningen, sommige mensen vinden
de aanvraag ingewikkeld en sommige mensen willen niet lenen. Zie verder het antwoord
op vraag 2.

Vraag 2

Welke stappen gaat het kabinet zetten om duidelijkheid over alle regelingen en maatregelen
beter te laten landen bij huizenbezitters?

Antwoord 2

De overheid stimuleert woningeigenaren op verschillende manieren om hun huis te verduurzamen:
het geven van informatie, ontzorging, financiële prikkels en in sommige gevallen normering.
Om meer duidelijkheid te geven, zorgen we dat woningeigenaren steeds meer kunnen regelen
vanuit de website Verbeterjehuis.nl. De website heeft een verbetercheck waarop mensen
eenvoudig zien wat verduurzaming kost, wat het oplevert en hoeveel subsidie ze kunnen
krijgen. Praktisch gaat dat als volgt. Mensen klikken aan wat voor huis ze hebben,
bijvoorbeeld een rijtjeshuis van 90 vierkante meter uit de jaren zeventig met oud
dubbel glas. Daarna klikken mensen aan wat voor energiebesparende maatregelen ze willen.
Bij iedere stap is extra uitleg beschikbaar. De website maakt vervolgens een voorbeeldberekening
met de kosten van de maatregelen en de jaarlijkse besparing op gas, stroom en CO2. De website laat ook zien hoeveel subsidie je kunt ontvangen. Daarnaast hebben veel
gemeenten ook subsidie beschikbaar, soms voor bepaalde wijken. Verbeterjehuis.nl noemt
de subsidies die je gemeente aanbiedt. Veel organisaties, zoals energieloketten, helpen
woningeigenaren door de subsidie voor hen aan te vragen. We integreren al deze onderdelen
steeds meer op deze website. Daarnaast zullen gemeenten ook in het kader van de lokale
isolatieaanpak en wijkuitvoeringsplannen bewoners informeren over de verschillende
mogelijkheden voor financiering en subsidie.

Vraag 3

In de Kamerbrief over voorjaarsbesluitvorming Klimaat staat dat de Minister voor Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening de informatievoorziening voor financieringsopties voor verduurzaming
zal verbeteren en dat dit een verplicht onderdeel van een hypotheekgesprek wordt.
Welke stappen gaat u hiervoor nemen en wanneer zal de maatregel in werking treden?

Antwoord 3

Informatie over financiering voor verduurzaming staat op Verbeterjehuis.nl. Zie ook
het antwoord op vraag 2. Het voornemen is om bij de leennormen voor de hypotheek vanaf
1 januari 2024 rekening te houden met het energielabel van de woning, waardoor de
hypotheekadviseur in het adviesgesprek met de koper vanzelfsprekend aandacht zal besteden
aan verduurzaming. Bij de leennormen voor 2024 zal de energiezuinigheid van de woning
worden ingeschat aan de hand van het energielabel van de woning. Een energie-onzuinige
woning wordt als uitgangspunt genomen voor het bepalen van de leenruimte. Als iemand
een woning koopt met een lager energieverbruik of energiebesparende maatregelen neemt,
kan dan een hoger hypotheekbedrag worden verkregen, omdat er lagere energielasten
zijn. Verder zijn de financieringsopties voor verduurzaming onderdeel van de examenstof
voor «adviseur consumptief krediet» en «adviseur hypothecair krediet». De adviseurs
krijgen verduurzaming dus mee in hun opleiding en via bijscholing.

Vraag 4

Binnenkort wordt de inkomensgrens voor een renteloze lening via het warmtefonds verhoogd
naar € 60.000. Hoe gaat u zorgen dat huizenbezitters die hier aanspraak op kunnen
maken hiervan op de hoogte worden gebracht?

Antwoord 4

Het Warmtefonds heeft het 0% rentetarief snel ingevoerd en dat helpt bij de bekendheid,
want mensen kunnen meteen aan de slag. Hieraan is breed aandacht gegeven in de landelijke
media.

Informatie over de renteloze lening is verder eenvoudig vindbaar op de website van
het Warmtefonds en op Verbeterjehuis.nl. Ook is deze informatie bij de lokale en regionale
energieloketten beschikbaar. Daarnaast zullen gemeenten in het kader van de lokale
isolatieaanpak en wijkuitvoeringsplannen bewoners informeren over de verschillende
mogelijkheden voor financiering en subsidie.

Ook de energiecoaches zullen in toenemende mate in staat zijn om hierbij steun en
advies te geven.

Vraag 5

Wat vindt u van het idee van het Nibud om een tool te ontwikkelen die huizenbezitters
inzicht biedt in wat ze kwijt zijn voor het aanschaffen van zonnepanelen en wat ze
kwijt zijn na het aanschaffen van zonnepanelen. Welke kansen en uitdagingen ziet u
bij een dergelijk tool?

Antwoord 5

De website Verberterjehuis.nl van Milieu Centraal biedt deze mogelijkheid met de «Verbetercheck»2. Mensen kunnen met een paar kliks de belangrijkste kenmerken van hun huis invoeren
en aangeven welke energiebesparende maatregelen ze nemen, zoals isolatie, ventilatie
en HR-glas. Het is ook mogelijk om het gewenste aantal zonnepanelen mee te nemen.
De Verbetercheck maakt dan een voorbeeldberekening met de kosten per maatregel en
de jaarlijkse besparing. Vervolgens heeft Milieu Centraal een tool waarbij stapsgewijs
in meer detail advies wordt gegeven over bijvoorbeeld de opstelling van de zonnepanelen.3

Vraag 6

Veel huizenbezitters zijn behoedzaam bij het aangaan van een lening voor het verduurzamen
van hun huis. Hoe kunnen door middel van goede financiële voorlichting de zorgen bij
huizenbezitters weggenomen worden?

Antwoord 6

Bij vraag 2 en 3 is beschreven hoe op Verbeterjehuis.nl en in het hypotheekgesprek
betere informatie wordt gegeven over lenen voor het verduurzamen van het huis. Ik
zie in de praktijk al een duidelijk ontwikkeling. In 2022 hebben 4 van de 10 zittende
woningeigenaren de eigen woning verduurzaamd, blijkt uit consumentenonderzoek van
de AFM.4 87% betaalde dit uit spaargeld, 10% via de hypotheek en 3% via een consumptief krediet
(zoals het Warmtefonds). 34% van de eigenaren die de woning nog niet heeft verduurzaamd
wil dit wel op korte termijn doen. Bij nieuwe hypotheekaanvragen zien we al enkele
jaren een stijging van het aandeel hypotheken met financiering voor energiebesparende
maatregelen. In 2021 was dit 8%, in 2022 11,2% en in Q1 2023 al 14,9%. De NHG ziet
zelfs bij 21% van de aankoophypotheken voor een woning het meefinancieren van duurzame
maatregelen.5

Ook uit onderzoek van het Warmtefonds bleek eerder dat huizenbezitters behoedzaam
waren bij het aangaan van een lening. De onlangs ingevoerde renteloze lening voor
woningeigenaren met een verzamelinkomen tot zestigduizend euro, is een belangrijke
manier om de drempel om te verduurzamen te verlagen. Verder wordt onderzocht hoe een
verkort advies voor een hypotheek op een voor de klant verantwoorde en betaalbare
manier kan worden gegeven. Uitkomsten van dit onderzoek verwacht ik in de zomer van
2023.

Verder is belangrijk dat het verhaal van deze aantrekkelijke energiebespaarleningen
zich verder verspreid via financieel adviseurs en installateurs door de kracht van
de boodschap. Gemiddeld lenen mensen 14.000 euro. Met een rente van vier procent is
de maandelijkse aflossing 142 euro als men kiest voor een looptijd van tien jaar.
Met de mogelijkheid te kiezen voor 0% rente en een looptijd van twintig jaar is de
maandelijkse aflossing slechts 58 euro. In veel gevallen zal de energiebesparing dan
zo gunstig uitvallen, dat de eigenaar daarmee in feite de aflossing van de lening
betaalt. Naast de lening kan de eigenaar voor isolatiemaatregelen of een warmtepomp
in veel gevallen ook subsidie aanvragen, ongeacht het inkomen. Hiermee kan een deel
van de lening (vroegtijdig) worden afgelost of kan het te lenen bedrag worden beperkt.

Vraag 7

Hoe gaat u financiële ontzorgingsconcepten breed inzetten om de verduurzaming van
huizen in de toekomst te helpen versnellen?

Antwoord 7

De overheid stimuleert verduurzaming met een mix van instrumenten: niet alleen met
financiële prikkels, maar ook door mensen te ontzorgen zoals in de lokale isolatieaanpak
en door te normeren. Deze instrumenten zetten we in samenhang in. Op de website Verbeterjehuis.nl,
waar woningeigenaren steeds meer kunnen regelen, integreren we het aanbod van het
Warmtefonds en de subsidies. Daarnaast zullen gemeenten in het kader van de lokale
isolatieaanpak en wijkuitvoeringsplannen bewoners informeren over de verschillende
mogelijkheden voor financiering en subsidie. Ook de energiecoaches zullen in toenemende
mate in staat zijn om hierbij steun en advies te geven.