Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Dekker-Abdulaziz over het bericht 'Storing Vodafone: telefoonproblemen bij onder meer ziekenhuizen en 112'

Antwoord van Minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 30 mei
2023).

Vraag 1 en 2

Kunt u toelichten waarom 112 voor sommige Vodafone-klanten bijna de volledige dag
onbereikbaar was?1

Hoe is het mogelijk dat 112, wat vitale infrastructuur is, dan toch opnieuw niet bereikbaar
is geweest?

Antwoord 1 en 2

Navraag bij Vodafone levert het volgende beeld op: Er vinden regelmatig noodzakelijke
onderhoudswerkzaamheden aan het telecomnetwerk plaats. Deze worden vooral uitgevoerd
in de nacht om mogelijke impact op de dienstverlening zo beperkt mogelijk te houden.
Ondanks een zorgvuldige voorbereiding kan het voorkomen dat tijdens die werkzaamheden
onvoorziene gebeurtenissen of technische storingen optreden. In de nacht van vrijdag
14 april was dat het geval. Een technische storing had tot gevolg dat Vodafone spraakdiensten
voor een deel van haar klanten niet correct functioneerde. Hoewel de Vodafone

112 infrastructuur op zichzelf dus niet geraakt was, waren de spraakoproepen, waaronder
die naar 112, voor een deel van de Vodafone-oproepen niet succesvol. Het realiseren
van een oplossing van deze storing nam meerdere uren in beslag. In de loop van de
middag van 14 april stabiliseerde het netwerk zich. Er was ondertussen door Vodafone
naar haar klanten gecommuniceerd hoe zij op een alternatieve manier contact konden
opnemen met 112. Dit staat nader toegelicht onder vraag 8.

Vraag 3

Hoe verhoudt deze storing en de onbereikbaarheid van 112 zich tot de eis dat de verbinding
naar 112 bij een storing automatisch via een andere provider tot stand dient te komen?
Waarom is dit niet gebeurd?

Antwoord 3

Indien het netwerk van een mobiele netwerkaanbieder volledig niet beschikbaar is,
zal een oproep naar 112 door een gebruiker van het niet beschikbare mobiele netwerk
automatisch via een van de andere beschikbare mobiele netwerken verlopen. Tijdens
de onderhavige storing hadden de mobiele toestellen van gebruikers echter wel verbinding
met het mobiele netwerk van Vodafone waardoor de automatische uitwijkmogelijkheid
niet in werking trad. Vodafone evalueert deze storing met de grootste prioriteit om
herhaling te voorkomen en heeft in het Nationaal Continuïteit Overleg Telecom (NCO-T)
relevante informatie aan de andere twee mobiele netwerkaanbieders doorgegeven. De
Rijksinspectie voor Digitale Infrastructuur (RDI) zal deze evaluatie beoordelen en
indien nodig aanvullend onderzoek doen.

Vraag 4

Welke verdere eisen bestaan er voor providers om te verzekeren dat 112 goed bereikbaar
is? Hoe kan het in relatie tot deze eisen dan toch dat 112 niet bereikbaar was?

Antwoord 4

Via wetgeving en internationale standaarden is gewaarborgd dat het alarmnummer 112
goed bereikbaar is. Op grond van artikel 7.7 van de Telecommunicatiewet moeten telecomaanbieders
ervoor zorgen dat het gebruik van 112 kosteloos en zonder toegangsbelemmeringen beschikbaar
is. Daarnaast moeten zij de voorzieningen treffen die noodzakelijk zijn om de ononderbroken
toegang tot de noodhulpdiensten te waarborgen. Dit houdt onder meer in dat oproepen
naar 112 prioriteit hebben op het netwerk, dat ook zonder SIM-kaart een oproep naar
112 kan worden gedaan en dat de oproep via het netwerk van een andere provider gaat
als de beller geen verbinding heeft met het netwerk van de eigen provider. Desalniettemin
kan nimmer volledig worden uitgesloten dat zich onverhoopt situaties voordoen waarin
112 niet goed bereikbaar is, zoals de recente storing bij Vodafone.

Vraag 5

Wat is de stand van zaken betreffende het voorkomen dat 112 slechter bereikbaar wordt
wanneer 2G en 3G verder worden afgeschakeld? Is er inmiddels standaardisatie bewerkstelligd
waardoor alle toestellen 112 goed kunnen bereiken?

Antwoord 5

Bellen naar 112 gaat via mobiele netwerken over het algemeen nog via 2G of 3G, omdat
de ondersteuning daarvoor aan zowel de netwerkzijde als in telefoontoestellen goed
geregeld is op basis van internationale technische standaarden. Het is belangrijk
dat bellen via 4G ook goed wordt ondersteund, met het oog op de verwachte afschakeling
van 2G en 3G.

In mijn brief van 8 december 2022 (29 517, nr. 226) heb ik uw Kamer geïnformeerd over de uitkomsten van de twee bijeenkomsten met marktpartijen
over de ondersteuning van bellen naar 112 via 4G. Op 20 februari jl. heeft een nieuwe
bijeenkomst plaatsgevonden waarin de voortgang van de gemaakte afspraken is besproken.
Er is reeds een mondiale standaard voor bellen over 4G («VoLTE») en 5G («VoNR») vanuit
3GPP (3rd Generation Partnership Project). De standaard is echter dusdanig flexibel
dat het aantal implementaties dat wereldwijd kan worden ontwikkeld erg groot is, wat
een goede werking kan ondermijnen. De GSM Association (GSMA) is daarom bezig twee
implementatieprofielen te ontwikkelen. Wanneer netwerkaanbieders en fabrikanten van
smartphones die profielen volgen dan moet bellen over 4G (en 5G) in principe gewoon
werken. De GSMA werkt daarnaast samen met het Global Certification Forum om nieuwe
smartphones te testen op de ondersteuning van bellen via 4G. Het Europees Telecommunicatie
en Standaardisatie Instituut (ETSI) draagt daar aan bij door de ontwikkeling van testprotocollen.
Zo wordt ervoor gezorgd dat de ondersteuning van bellen over 4G voor nieuwe toestellen
op orde komt.

Vraag 6

Hoe staat het met de Europese inzet om een emergency call implementatieprofiel te
ontwikkelen dat ervoor zorgt dat een smartphone altijd naar 112 kan bellen, ook wanneer
die smartphone wordt aangesloten op een mobiel netwerk waarvoor het niet de juiste
VoLTE-instellingen heeft of wanneer iemand geen SIM-kaart in diens toestel heeft?2

Antwoord 6

De functionele vereisten voor noodoproepen met mobiele telefoons zijn vastgelegd in
de mondiale standaarden van 3GPP. De afgelopen maanden heeft de GSMA haar richtsnoeren
bij deze 3GPP standaarden geactualiseerd en verduidelijkt. Ook is een van de 3GPP
standaarden verduidelijkt. Daarnaast werkt de GSMA aan de ontwikkeling van een implementatieprofiel
voor noodoproepen voor anonieme gebruikers, dat wil zeggen bellers die roamen op een
ander mobiel netwerk of die geen SIM-kaart hebben.

Vraag 7

Is er al een plek ingericht waar mensen meldingen over gebrekkige mobiele bereikbaarheid
van 112 kunnen doen, zoals aangegeven in de brief van 28 juni 2022?3

Antwoord 7

Zoals aangegeven in mijn brief van 28 juni 2022 (29 517, nr. 222) ben ik bezig de mogelijkheden te onderzoeken voor het inrichten van een centraal
punt waar mensen terecht kunnen als ze gebrekkige mobiele bereikbaarheid van 112 ondervinden.
Tijdens het commissiedebat op 15 december 2022 (24 095, nr. 574) heb ik toegelicht dat het inrichten van een dergelijke plek eenvoudig klinkt maar
ingewikkeld is, omdat de mobiele bereikbaarheid van 112 wordt beïnvloed door diverse
factoren. Daarom moet goed worden gekeken hoe we dit op een zinvolle manier zouden
kunnen inrichten. Tijdens het genoemde commissiedebat heb ik toegezegd om u te informeren
over de voortgang van een dergelijk punt in het tweede kwartaal van 2023. Ik zal u
voor het zomerreces informeren over de voortgang.

Vraag 8

Bent u op de hoogte van gevolgen van de Vodafone-storing op 14 april 2023 waarbij
112 niet kon worden bereikt, bijvoorbeeld gevallen waarin hulp pas te laat kon worden
ingeroepen?

Antwoord 8

Gedurende de ochtend is door de NCTV, Politie Nederland en Veiligheidsregio’s middels
communicatiekanalen een handelingsperspectief geboden: bellen via een vaste lijn,
gebruik maken van een mobiel met een andere provider of van de chatfunctie van de
112app. Dit handelingsperspectief is ook door Vodafone via sms-berichten bekend gesteld
aan hun klanten.

Op operationeel niveau is landelijk afgesproken dat bellers waarmee geen spraakcontact
kon worden gelegd met spoed door de politie werden bezocht om vast te stellen waarom
zij 112 hadden gebeld. Dit was mogelijk omdat de locatiegegevens van de bellers bij
deze storing wel beschikbaar waren. Op dit moment heb ik geen indicatie dat er slachtoffers
zijn gevallen als gevolg van deze storing.