Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Romke de Jong en Van Strien over het bericht 'Lightyear stopt productie eerste zonneauto: 'Focus op goedkopere model''

Antwoord van Minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 23 mei
2023).

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving dat Lightyear stopt met de productie van diens
eerste zonneauto en dat er surseance van betaling is aangevraagd voor de dochteronderneming
die verantwoordelijk is voor de productie van de Lightyear 0?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het in het artikel beschreven feit dat Lightyear stopt met de productie
van het eerste automodel Lightyear 0?

Antwoord 2

Ik betreur het dat Lightyear uit financiële nood deze stap heeft moeten zetten. Hun
vernieuwende concept van een zonne-elektrische auto, gecombineerd met andere innovaties
gericht op maximale voertuigefficiëntie, lijkt namelijk veelbelovend.

Op 26 januari is het faillissement uitgesproken over Atlas Technologies B.V., de dochteronderneming
die verantwoordelijk was voor de productie van de Lightyear 0. Dit was in de eerste
plaats een klap voor de ruim 600 medewerkers wiens contract hierbij werd opgezegd,
maar ook voor de betrokken klanten, leveranciers en investeerders.

Inmiddels is bekend dat Lightyear in afgeslankte vorm een doorstart maakt. Met een
kapitaalinjectie van 8 miljoen euro en een kleine honderd werknemers kan Lightyear
volgens de curator 6 maanden tot een jaar vooruit. Het bedrijf geeft aan zich volledig
te richten op de ontwikkeling en productie van de Lightyear 2, eveneens een zonneauto
maar dan gericht op een breder publiek. In de komende maanden zal Lightyear ook nieuw
investeringsgeld moeten ophalen om die ambitie waar te kunnen maken. Ik hoop dat ze
daar in slagen.

Vraag 3, 4, 5 en 10

Wat betekent dit voor de intellectuele eigendomsrechten van Lightyear?

Hoe waarborgt de overheid dat investeringen die eerder vanuit Nederland zijn gedaan
om deze belangrijke technologie te ontwikkelen niet onder de surseance van betaling
vallen?

Kan het ministerie verduidelijken hoe de eigendomsrechten van deze belangrijke technologie
buiten de surseance van betaling gehouden kunnen worden?

Op welke manier waarborgt de overheid investeringen die vanuit Nederland worden gedaan
voor het verder opschalen van de beter betaalbare Lightyear 2, waarvoor al 21.000
bestellingen zijn binnengekomen?

Antwoord 3, 4, 5 en 10

De afgelopen jaren is in totaal circa 230 miljoen euro geïnvesteerd in Lightyear door
een brede, intussen verenigde groep individuele investeerders (de «IIG») en een groep
meer institutionele investeerders waaronder Invest-NL en de investeringsmaatschappijen
BOM en LIOF (de «G6»). Eind februari werden deze groepen en het management van Lightyear
het eens over een plan voor een doorstart, waar op 3 april ook de curator zijn goedkeuring
aan heeft gegeven.

Daartoe brengt de IIG de kapitaalinjectie van € 8 miljoen bijeen en is de G6 akkoord
gegaan met het onderbrengen van het in haar handen zijnde intellectueel eigendom in
het nieuwe bedrijf. Ook Lightyear Layer – de dochteronderneming waar de zonnecellentechnologie
was ondergebracht – komt onder het nieuwe bedrijf te vallen, inclusief het intellectueel
eigendom dat hier was ondergebracht. Hiermee zijn alle patenten meegenomen naar het
nieuwe bedrijf. Met deze doorstart zijn de publieke investeringen via onder meer Invest-NL,
BOM en LIOF gegeven de omstandigheden eveneens geborgd.

Vraag 6

Deelt u de mening dat innovatieve bedrijven essentieel zijn om maatschappelijke uitdagingen
aan te gaan en ons toekomstig verdienvermogen te versterken?

Antwoord 6

Ik deel deze mening en verwijs daarbij naar de brief Innovatie en impact (Kamerstuk
33 009, nr. 117) die ik op 11 november 2022 met de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
naar uw Kamer heb gestuurd. Daarin geven we aan dat onderzoek en innovatie cruciaal
zijn voor de grote vraagstukken van onze tijd en voor een duurzaam verdienvermogen
en onze toekomstige welvaart in brede zin. Zonder innovatie is bijvoorbeeld een concurrerende,
CO2-neutrale en circulaire economie ondenkbaar. Mijn ministerie zet dan ook vol in op
het stimuleren van innovatie in Nederland, onder meer via generiek beleid als de WBSO,
Vroege-fase-financiering en het Innovatiekrediet, of specifiek via het missie-gedreven
topsectoren en innovatiebeleid of het Nationaal Groeifonds.

Vraag 7 en 8

Deelt u de mening dat deze technologie kan uitgroeien tot een grote sector en een
sleutelrol kan spelen in de verduurzaming van wegmobiliteit?

Vraag 8

Ziet u kansen om deze technologie verder te stimuleren?

Antwoord 7 en 8

Ik ga er van uit dat u hiermee doelt op de betekenis van «solar mobility» en de kansen
en mogelijkheden voor het Nederlandse solarcluster. In het Commissiedebat Innovatie
van 1 november jl. heb ik toegezegd dat ik de Kamer per brief zal informeren over
de uitkomst van een marktonderzoek dat ik intussen heb uitgezet om het belang en de
potentie van de sector in kaart te brengen, inclusief een inventarisatie van de knelpunten
en perspectief op ontwikkeling van de solar mobility sector in Nederland. De brief
zal ook ingaan op de vraag of extra stappen nodig en gewenst zijn ter ondersteuning
van deze sector en welke beleidsopties dan passend lijken. Ik verwacht de brief voor
de zomer naar de Kamer te sturen.

Overigens heb ik in ronde 3 van het Nationaal Groeifonds recentelijk een breed voorstel
ingediend op gebied van circulaire zonnepanelen. Toepassing van zon-PV in vervoersmiddelen
is daarbij onderdeel van de scope.

Vraag 9

Hoe kan er worden voorkomen dat Lightyear obstakels gaat ondervinden in relatie tot
de kapitaalkrachtigheid en de toegang tot latere fase financiering?

Antwoord 9

Voor het aantrekken van kapitaal is een essentiële voorwaarde dat er een positieve
business case ligt waarin investeerders bereid zijn te investeren. Om die reden is
het nu vooral van belang dat de onderneming een plan uitwerkt en op basis hiervan
het gesprek aan gaat met haar huidige en potentiële nieuwe investeerders.

In algemene zin stimuleert de overheid de toegang tot latere fase financiering via
de oprichting van Invest-NL en een aantal samen met Invest-NL opgezette fondsen, zoals
het Dutch Future Fund en het Deeptech Fund. Zoals aangekondigd werk ik ook aan een
visie op durfkapitaal die voor de zomer aan de Kamer wordt aangeboden.