Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Pouw-Verweij over het artikel 'Brancheorganisatie BMK wil prijsplafond voor kinderopvang in 2025'

Antwoord van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 9 mei
2023).

Vraag 1

In het artikel wordt het scenario geschetst dat kinderopvanglocaties de prijs kunnen
verhogen tot boven de prijs die vergoed wordt. Erkent u het risico dat dit scenario
ontstaat?1

Antwoord 1

Zoals ik in de Voortgangsrapportage herziening financieringsstelsel kinderopvang2 heb aangegeven, zie ik risico’s op het gebied van toegankelijkheid en kansengelijkheid
bij de invoering van het nieuwe financieringsstelsel voor de kinderopvang. De toename
van de vergoeding kinderopvang tot 96% van de maximum uurprijs (MUP) voor midden-
en hoge inkomensgroepen vermindert mogelijk de prikkel voor kinderopvangorganisaties
om de vraagprijzen niet te ver boven de MUP te laten stijgen. Daarnaast kunnen aanbieders
op de kinderopvangmarkt marktmacht hebben door schaarste aan kindplaatsen, vooral
in gebieden met een hoge marktconcentratie. Ze kunnen daarmee hogere prijzen vragen
dan nodig voor de exploitatie. Hierdoor kan de toegankelijkheid voor huishoudens met
lage inkomens in gevaar komen.

Zoals ik heb aangegeven, is het van cruciaal belang om te borgen dat kinderopvang
toegankelijk blijft voor alle ouders die werk en zorg voor hun kinderen willen combineren.
Daarom heb ik in de Voortgangsrapportage herziening financieringsstelsel kinderopvang
aangekondigd tariefregulering verder te gaan verkennen.

Vraag 2

Wat ziet u als voordelen en nadelen van een prijsplafond, zoals de Brancheorganisatie
Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) voorstelt, om gratis kinderopvang bereikbaar te
houden voor alle ouders?

Antwoord 2

Tariefregulering kan helpen om de toegankelijkheid van kinderopvang te waarborgen,
met name voor huishoudens met lage inkomens. Toegankelijke kinderopvang is een belangrijke
randvoorwaarde voor ouders om arbeid te combineren met de zorg voor hun kinderen en
voor kinderen om zich te kunnen ontwikkelen. Daarnaast kan tariefregulering aanbieders
prikkelen om doelmatig te werken. Tegelijkertijd is tariefregulering een complexe
maatregel. Er zijn nog een flink aantal juridische en uitvoeringstechnische vraagstukken
die moeten worden uitgewerkt voordat een besluit genomen kan worden of en hoe tariefregulering
in de kinderopvang kan worden geïmplementeerd. Het aanbod van kinderopvang kan als
gevolg van deze maatregelen verder onder druk komen te staan: toetreding van aanbieders
kan minder aantrekkelijk worden, terwijl de vraag naar kinderopvang de komende jaren
juist zal moeten toenemen. Deze punten zal ik betrekken bij de verkenning.

Vraag 3

Gaat het bij een prijsplafond om een algehele maximumprijs of een maximumprijs voor
de consument waarbij de overheid de opvanglocatie compenseert voor het resterende
bedrag?

Antwoord 3

Er zijn verschillende varianten van een prijsplafond denkbaar. Tijdens de verkenning
zal ik inventariseren welke varianten haalbaar en wenselijk zijn.

Vraag 4

Gaat van een prijsplafond een marktverstorende werking uit op de kinderopvang en kunt
u toelichten waarom?

Antwoord 4

Tariefregulering is een forse maatregel die ingrijpt op de marktwerking. Het belemmert
vrije prijsvorming in de markt, waardoor het aanbod onder druk kan komen te staan.
Er is dus inderdaad sprake van een marktverstoring. Ik zal eventuele negatieve gevolgen
voor de markt betrekken bij de verkenning.

Vraag 5

Wat zijn de eventuele kosten voor het Rijk; waar wordt de rekening voor dat prijsplafond
neergelegd?

Antwoord 5

De eventuele kosten van een prijsplafond voor het Rijk zijn nog niet bekend. In de
verkenning naar tariefregulering zal ik ook kijken naar de kosten.

Vraag 6

Welke alternatieven hebt u op het oog om de prijs betaalbaar te houden voor ouders
met een lager inkomen?

Antwoord 6

Zoals blijkt uit het recente onderzoek Maatregelen marktwerking kinderopvang3 kan een prijsmonitor een laagdrempelige opmaat zijn naar een prijsplafond. Zoals
ik in mijn Kamerbrief van 26 april4 heb aangegeven, monitor ik de prijzen en de gevolgen voor de toegankelijkheid van
kinderopvang voortdurend.

Vraag 7

Wilt u deze vragen indien mogelijk voor het aanstaande commissiedebat Kinderopvang
van 10 mei beantwoorden?

Antwoord 7

Ja.

Vraag 8

Wilt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 8

Ja.