Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Koerhuis over het bericht dat er geen snelle oplossing is voor de files op de A2 tussen Weert en Eindhoven

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 3 april 2023).

Vraag 1

Kent u het bericht «Geen snelle oplossing voor de files op de A2»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op dit bericht?

Antwoord 2

De Programmaraad SmartwayZ.NL heeft in 2017 op basis van de resultaten van een MIRT-onderzoek
besloten voor de A2 Weert-Eindhoven geen verkenning te starten, maar om een no regret-pakket verder uit te werken. Dit pakket bevat een aantal redelijk op de korte termijn
gemakkelijk te realiseren maatregelen die de doorstroming en de verkeersveiligheid
op de A2 verbeteren en het sluipverkeer rondom de A2 verminderen. Om alternatieven
voor reizigers te ontwikkelen, heeft de Programmaraad SmartwayZ.NL daarnaast op 11 maart
2020 een aanvullend maatregelenpakket vastgesteld. Het betreft maatregelen voor het
verbeteren van de ov-mogelijkheden, inzet van collectief vervoer, smarthubs, optimaliseren
van aansluitingen, het realiseren van nieuwe fietsverbindingen en het realiseren van
maatregelen voor een slimmer gebruik van het (onderliggend) wegennet.

Vraag 3

Wat is de stand van zaken van de verkenning van de verbreding van de A2 tussen Weert
en Eindhoven in het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT)?

Antwoord 3

In het MIRT Overzicht 2023 is geen verkenning A2 Weert-Eindhoven opgenomen. Zie ook
het antwoord 2. Een verbreding van de A2 is niet aan de orde, omdat andere bereikbaarheidsproblemen
elders in het land vooralsnog ernstiger worden geacht volgens de conclusie van het
MIRT-onderzoek. De A2 Weert-Eindhoven staat ook niet in de meest recente File Top
50 (MIRT projectenoverzicht 2023).

Vraag 4

Kent u het rapport «A2 Weert-Eindhoven» van SmartwayZ.NL?

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5

Wat is uw reactie met betrekking tot dit rapport?

Antwoord 5

Het rapport «A2 Weert-Eindhoven» is gebruikt als achtergronddocument bij de besluitvorming
in de Programmaraad SmartwayZ.NL in maart 2020 over het realiseren van maatregelen
ter verbetering van het ov en fiets en het realiseren van maatregelen voor een slimmer
gebruik van het (onderliggend) wegennet.

Vraag 6

Wat is de stand van zaken van de herinrichting van de vluchtstroken tot (tijdelijke)
spitsstroken en de aanpassing van aansluitingen en configuraties?

Antwoord 6

M.b.t. de herinrichting van vluchtstroken: er zijn geen plannen om de vluchtstroken
in te richten als spitsstroken. Wel is door de projectgroep Collectief Vervoer de
mogelijkheid onderzocht om de vluchtstrook mede te laten gebruiken door bussen. Hiervoor
is een eerste onderzoeksfase afgerond, waaruit blijkt dat dit beperkt mogelijk is.
Dit is vervolgens verder uitgewerkt. Bureau Arcadis heeft eind december 2022 het ontwerp
opgeleverd voor de benodigde aanpassingen aan enkele delen van de vluchtstrook. Het
traject tussen Leenderheide en afslag Valkenswaard voldoet qua breedte. Wel zijn aanpassingen
nodig in de vorm van vluchthavens en achterdoorgang bij een brugpijler. Op het traject
Maarheeze-Verzorgingsplaats Grote Bleek zijn kleine aanpassingen nodig aan de vluchtstrook
(bij de verzorgingsplaats en bij de in- en uitvoeger). Daarnaast is de aanleg van
bushaltes nodig bij de aansluiting Valkenswaard ten behoeve van de collectieve vervoersdiensten.
Er wordt momenteel besluitvorming voorbereid voor de programmaraad SmartwayZ.NL om
tot financieringsafspraken te kunnen komen. In combinatie hiermee wordt gewerkt aan
de ontwikkeling van een hub bij station Maarheeze.

M.b.t. de aanpassingen van aansluitingen en configuraties: in opdracht van de ambtelijke
werkgroep A2 Weert-Eindhoven is door het bureau Goudappel een onderzoek uitgevoerd
in oktober 2021. Dit onderzoek (SmartwayZ.NL, Goudappel, Verkeersanalyse A2 Weert-Eindhoven.
d.d. 15 oktober 2021) heeft zich gericht op het in beeld brengen van de effecten van
diverse varianten van aansluitingen en configuraties op de doorstroming van de A2.
De conclusie is dat de onderzochte varianten geen structurele oplossingen bieden voor
de huidige en toekomstige doorstromingsproblematiek op de A2.

Vraag 7

Hoe hoog scoort de A2 tussen Weert en Eindhoven in de Integrale Mobiliteitsanalyse
(IMA)?

Antwoord 7

De IMA-2021 maakt het mogelijk om opgaven ten opzichte van elkaar én in samenhang
te bezien (o.a. bereikbaarheid, doorstroming, verkeersveiligheid, klimaatadaptatie
en leefomgevingseffecten) en geeft daarmee informatie om te kunnen komen tot een bredere
afweging van opgaven op netwerk- of gebiedsniveau. In de IMA-2021 worden wat betreft
het hoofdwegennet rondom Eindhoven de randweg en het traject Weert-Eindhoven genoemd
als gebiedsgerichte opgaven, zonder rangorde (prioritering).

Vraag 8

Hoe hoog zijn de variabelen in de IMA op basis waarvan u bepaalt of de A2 tussen Weert
en Eindhoven wel of niet een probleem voor de doorstroming of de veiligheid en leefbaarheid
vormt?

Antwoord 8

Op dit moment staat, zoals eerder aangegeven, de A2 Weert-Eindhoven niet in de file
top 50.

In de IMA-2021 zien we dat er richting 2040 een brede bereikbaarheidsopgave in de
Brainportregio speelt. De A2 Weert-Eindhoven speelt daar ook een rol in. In het scenario
2040 Laag is er op dit traject minder congestie dan in 2018. Het aantal banen in midden
Limburg neemt in 2040 Laag af. Het aantal banen in de regio Eindhoven neemt in 2040
Laag toe. De in 2040 Laag nog aanwezige congestie op de A2 Eindhoven-Weert heeft samen
met de afname van banen in midden Limburg, een negatieve invloed op de bereikbaarheid
van banen vanuit midden Limburg: in Limburg is minder banenaanbod, en de bereikbaarheid
van het groeiende aantal banen in Eindhoven compenseert dat niet.

Als we geïsoleerd naar de A2 Weert-Eindhoven kijken, beschrijft de IMA-2021 het volgende.
De economische verlieskosten van congestie op de A2 tussen Weert en Eindhoven zijn
in het scenario WLO laag 2040 € 5,8 miljoen en in het scenario WLO Hoog 2040 is dit
€ 22,1 miljoen. Daarmee komt dit traject in 2040 wel in de file top 50 van economische
verlieskosten terecht. Het reistijdverlies per weggebruiker in WLO-Laag in 2040 ligt
tussen de 5 en de 10 minuten. De weg vormt in zowel scenario Laag als scenario Hoog
geen knelpunt voor de robuustheid van het hoofdwegennet. Wanneer we kijken naar verkeersveiligheid
is het risico per voertuigkilometer op dit traject laag.

Vraag 9

Deelt u de zorgen over de files op de A2 tussen Weert en Eindhoven en de impact op
de ontwikkeling van Brainport?

Antwoord 9

Nee, die deel ik niet. De A2 Weert-Eindhoven staat niet in de meest recente File Top
50 (MIRT-projectenoverzicht 2023). In 2017 is op basis van het MIRT Onderzoek geconcludeerd
dat een verbreding van de A2 Weert-Eindhoven niet aan de orde is en is besloten in
te zetten op een breed scala van no regret en andere flankerende maatregelen.

Voor de ontwikkeling en bereikbaarheid van Brainport Eindhoven zijn in het BO MIRT
investeringsbeslissingen voor de infrastructuur genomen van totaal 1,5 miljard euro.
Daarbij ligt de prioriteit vooral bij het ov en mobiliteitstransitie en vooralsnog
niet bij verbreding van Rijkswegen (zoals A2/N2 rondom Eindhoven).

In WLO-Laag 2040 kunnen inwoners van de regio de banen in de stad beter bereiken dan
in 2018 omdat de congestie afneemt t.o.v. 2018 (zie 8). Dit komt omdat er in 2040
een afname van automobiliteit wordt verwacht. De bereikbaarheid van banen neemt voor
dit gedeelte rondom Eindhoven toe.

Vraag 10

Hoe wordt de ontwikkeling van Brainport gewogen in de IMA?

Antwoord 10

In de IMA-2021 is de ontwikkeling van inwoners, huishoudens en arbeidsplekken meegenomen
volgens WLO-Laag en WLO-Hoog. In de IMA-2021 staat daarover: «Zo komen er in het MRE-gebied in het scenario Hoog in de periode tot 2040 nog bijna
140.000 inwoners en 60.000 arbeidsplaatsen bij. Binnen de MRE landen deze woningen
en banen vooral in Eindhoven en Helmond. Met name aan de westzijde van Eindhoven (rond
Eindhoven Airport) is sprake van een sterke groei van de werkgelegenheid. Ook in WLO-Laag
groeit het aantal inwoners nog met 60.000 tot 2040, maar is sprake van een veel minder
sterke groei van de werkgelegenheid.»

Vraag 11

Deelt u de zorgen over de files op de A2 tussen Weert en Eindhoven en het dichtslibben
van de dorpen Maarheeze, Leende en Heeze en de impact op de veiligheid en leefbaarheid
van de dorpen?

Antwoord 11

Ja, de zorgen deel ik. Zie ook het antwoord 2. De Programmaraad SmartwayZ.NL heeft
op 11 maart 2020 daarom ook ingestemd met een maatregelenpakket voor een slimmer gebruik
van het (onderliggend) wegennet. Om sluipverkeer in dorpskernen te reduceren zijn
in 2022 sluipverkeermaatregelen in uitvoering genomen in de gemeenten Cranendonck
en Heeze-Leende.

Vraag 12

Hoe wordt de doorstroming of de veiligheid en leefbaarheid van de dorpen Maarheeze,
Leende en Heeze gewogen in de IMA?

Antwoord 12

In de IMA-2021 vindt geen weging plaats tussen verschillende opgaven als bereikbaarheid
(inclusief doorstroming), leefbaarheid, veiligheid plaats. De IMA-2021 schetst de
ontwikkeling van de effecten van mobiliteit op deze verschillende thema’s. Het wegen
en prioriteren van opgaven vindt daarna plaats, in het MIRT-proces waarvan ook medeoverheden
en Tweede Kamer deel uitmaken.

Vraag 13

Op basis waarvan zou u kunnen bepalen om vluchtstroken (tijdelijk) tot spitsstroken
in te richten en aansluitingen en configuraties aan te passen?

Antwoord 13

Op basis van het onderzoek naar het gebruik van de vluchtstrook door bussen is geconcludeerd
dat slechts kleine delen van de aanwezige vluchtstroken geschikt zijn voor bussen
en daarmee ook voor gebruik als spitsstrook. Gebruik als spitsstrook (inclusief ombouw)
vereist een Tracéwetprocedure, startend met een verkenning. Hiervoor is niet gekozen,
zie de antwoorden 2 en 3.

Vraag 14

Op basis waarvan zou u kunnen bepalen om de A2 tussen Weert en Eindhoven te verbreden?

Antwoord 14

Zie ook het antwoord 2 en 3. In 2017 is op basis van het MIRT Onderzoek geconcludeerd
dat een verbreding van de A2 Weert-Eindhoven niet aan de orde is en is besloten in
te zetten op een breed scala van no regret en andere flankerende maatregelen. De A2 Weert-Eindhoven staat ook niet in de meest
recente File Top 50 (MIRT projectenoverzicht 2023).

Los daarvan zorgt de stikstofopgave momenteel reeds voor zoveel vertraging bij bestaande
wegverbredingsprojecten dat, gezien deze problematiek, nieuwe wegverbredingstrajecten
voorlopig niet aan de orde zijn.

Vraag 15

Bent u bereid om toch tot een snelle oplossing voor de files op de A2 tussen Weert
en Eindhoven te komen en vluchtstroken (tijdelijk) tot spitsstroken in te richten
en aansluitingen en configuraties aan te passen?

Antwoord 15

Het aanpassen van vluchtstroken tot spitsstroken is niet aan de orde. Dit vraagt een
grote investering en het doorlopen van een Tracéwetprocedure in een gebied dat uitermate
stikstofgevoelig is (N2000 Groote Heide). Uit nader onderzoek is gebleken dat ook
het aanpassen van de aansluitingen geen bijdrage levert aan de doorstroming, zie antwoord 6.
Wat wel aan de orde is, zijn aanpassingen aan aansluitingen (op- en afritten) die
een bijdrage leveren aan een sneller busvervoer over dit traject (zie antwoord 6).