Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Eerdmans over dreigende onteigening van panden als gevolg van de asieldwangwet

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 27 maart
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 1739.

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat tijdens een expertmeeting met gemeenteraadsleden in de regio
Kennemerland op 1 februari jongstleden door de Haarlemse burgemeester Jos Wienen,
verantwoordelijk voor de inventarisatie van asielopvanglocaties in de regio, is gemeld
dat «gedwongen onteigening» in het kader van de dwangwet niet wordt uitgesloten?

Antwoord 1

Nee, dat is mij niet bekend.

Vraag 2

Bent u ermee bekend dat een dag later, op 2 februari, door de Beverwijkse wethouder
Bal in antwoord op vragen van raadsleden bevestigde dat onteigening inderdaad niet
wordt uitgesloten als onderdeel van dit «transitieplan»?

Antwoord 2

Nee, dat is mij niet bekend.

Vraag 3

Deelt u de conclusie dat gemeenten derhalve als gevolg van uw dwangwet de deur naar
onteigening openzetten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

De Raad van State heeft op 6 februari jl. haar advies gepubliceerd ten aanzien van
het wetsvoorstel Gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen. Het wetsvoorstel
is op 24 maart jl. in de ministerraad besproken en wordt voorgelegd ter behandeling
aan de Tweede en daarna de Eerste Kamer. Het wetsvoorstel bevat geen bepalingen die
onteigening mogelijk maken. Onteigening is dus onder deze wet geen optie.

Vraag 4

Sluit u uit dat er onteigening gaat plaatsvinden als gevolg van de dwangwet? Zo ja,
hoe kunt u dit uitsluiten terwijl u gemeenten tegelijkertijd dwingt om ruimte voor
asielopvang te creëren en zij hierbij wel degelijk onteigening overwegen?

Antwoord 4

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid direct en wettelijk bindend iedere vorm van onteigening, door welke
bestuurslaag dan ook, in het kader van de dwangwet onmogelijk te maken?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 6

Ziet u inmiddels in dat de dwangwet op nul draagvlak kan rekenen, op juridisch drijfzand
gebouwd is, de lokale democratie uitholt en zeer schadelijke gevolgen voor gemeenten
met zich meebrengt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid uw plannen in te trekken
en de dwangwet niet naar de Kamer te sturen?

Antwoord 6

Nederland is op basis van internationale en Europeesrechtelijke verplichtingen verplicht
om asielzoekers opvang te bieden. Het Rijk is verantwoordelijk voor het opvangen van
asielzoekers. Het COA voert dit in opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid
uit. Tegelijkertijd is er geen wettelijke taak voor gemeenten om de opvang van asielzoekers
door het COA in gemeenten mogelijk te maken. Het wetsvoorstel wil een einde maken
aan deze situatie door gemeenten ook een taak te geven bij de opvang van asielzoekers.
Tevens wil het kabinet met dit wetsvoorstel komen tot een evenwichtigere verdeling
van asielzoekers over gemeenten. De regering streeft ernaar het wetsvoorstel op korte
termijn aan de Tweede Kamer ter behandeling voor te leggen.