Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Sjoerdsma over de vele berichten van ongeregeldheden, excessief geweld en het nederzettingenbeleid van de nieuwe Israëlische regering in de bezette Westelijke Jordaanoever

Antwoord van Minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 20 maart 2023).

Vraag 1

Herinnert u zich uw uitspraak in het Commissiedebat Raad Buitenlandse Zaken d.d. 19 januari
2023 dat de regering de nieuw Israëlische overheid (geïnstalleerd op 29 december)
op haar daden zou moeten beoordelen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het bericht van 26 februari: «Palestinian killed as settlers rampage
in Huwara after deadly terror attack»?2 Hoe beoordeelt u het feit dat Bezalel Smotrich, Minister van Financiën en Defensie,
de tweet van Samaria Regional Council Deputy Chief Davidi Ben-Zion liket waarin wordt
opgeroepen om Huwara «van de kaart te vegen»?

Antwoord 2

Ja, daarmee ben ik bekend; ik acht deze oproep onacceptabel.

Vraag 3

Bent u bekend met het bericht van 22 februari jl.: «Israëlische inval op Westoever
escaleert: elf doden en 102 gewonden gemeld»?3

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Bent u bekend met het bericht van 26 februari jl.: «Two Israeli brothers shot dead
in West Bank terror attack – IDF»4

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5

Hoe oordeelt u over deze aanval en spreekt u de Palestijnse autoriteiten hierop aan?

Antwoord 5

De huidige spanningen en gebruik van geweld nemen steeds verder toe, zoals ook blijkt
uit de door u genoemde voorbeelden in vragen 3, 5, 6, 7 en 8. Dit geeft reden tot
grote zorg. Het is in het belang van beide partijen om verdere escalatie te voorkomen.
Nederland roept beide partijen hiertoe op, publiekelijk en in bilaterale contacten.
Daarnaast spreekt Nederland zich nadrukkelijk uit tegen unilaterale stappen die de
situatie verder onder druk zetten. Ook op Europees niveau wordt deze boodschap uitgedragen
getuige de recente verklaring van hoge vertegenwoordiger Borrell en alle 27 lidstaten.5 Nederland steunt in dit kader ook de recente initiatieven van Jordanië, Egypte en
de VS in Aqaba om tot afspraken te komen om de situatie te de-escaleren.

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de grootschalige inval van het Israëlische leger van 22 februari
jl. waarbij geen rekening werd gehouden met de burgerbevolking en waarbij onschuldige
mensen zijn omgekomen? Vindt u dat de Israëlische krijgsmacht daarbij proportioneel
heeft gehandeld?

Antwoord 6

Het hoge aantal slachtoffers als gevolg van de operatie in Nablus en andere recente
operaties en aanslagen die onderdeel vormen van de huidige negatieve geweldsspiraal,
baart Nederland zorgen. Ik heb mijn zorgen geuit en opgeroepen tot de-escalatie. Nederland
roept Israël op terughoudend te zijn met het gebruik van geweld in veiligheidsoperaties
en verwacht van Israël dat ieder geweldsgebruik proportioneel is.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u de inval van het Israëlische leger op 6 februari jl. in een Palestijns
vluchtelingenkamp waarbij vijf Palestijnen om het leven kwamen?

Antwoord 7

Zie antwoorden op vragen 5 en 6.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de aanval van het Israëlische leger op een Palestijns vluchtelingenkamp
op 26 januari jl. waarbij negen Palestijnen op het leven kwamen?

Antwoord 8

Zie antwoorden op vragen 5 en 6.

Vraag 9

Hoe beoordeelt u de overeenkomst die tussen het Israëlische Ministerie van Defensie
en het Israëlische Ministerie van Financiën is gesloten over het geldende recht in
de bezette gebieden?6

Antwoord 9

Het kabinet heeft kennis genomen van deze overeenkomst. Het kabinet maakt zich al
langere tijd zorgen over ontwikkelingen in Israël die onduidelijkheid creëren over
het bestuur over de door Israël bezette gebieden en die ertoe bijdragen dat het onderscheid
tussen Israël en de bezette gebieden verder vervaagt en dat is problematisch. Nederland
volgt de ontwikkelingen nauwgezet.

Vraag 10

Hoe beoordeelt u het handelen van de Israëlische overheid van 13 februari jl. om negen
nederzettingen te bouwen op land dat is gestolen van de rechtmatige eigenaren?7

Antwoord 10

Ik heb mij hier duidelijk tegen uitgesproken. Het legaliseren van onder Israëlisch
recht illegale outposts, net als het goedkeuren en uitbreiden van nederzettingen in
het algemeen, is in strijd met internationaal recht en plaatst een toekomstige vreedzame
oplossing verder op afstand.

Vraag 11

Hoe beoordeelt u het beleid van de Israëlische overheid om het aantal wapens onder
kolonisten te vergroten?8

Antwoord 11

Het huidige wapenbezit in de fragiele veiligheidssituatie is problematisch, niet alleen
onder kolonisten, maar over de gehele breedte in Israël en in de bezette Palestijnse
gebieden. Wapenbezit vergemakkelijken werkt dit verder in de hand en is daarmee onwenselijk.
Het kolonistengeweld is al geruime tijd aan het toenemen met als dieptepunt de recente
gewelddadigheden in Huwara.

Vraag 12

Hoe beoordeelt u de keuze van de Israëlische overheid om 7.000 woningen voor kolonisten
in de bezette Westelijke Jordaanoever goed te keuren en aan te kondigen?9

Antwoord 12

Nederzettingen zijn strijdig met het internationaal recht, ondermijnen de kansen op
een twee-statenoplossing en doen spanningen op de grond toenemen. Nederland blijft
zich uitspreken tegen illegale nederzettingen, of unilaterale acties die een duurzame
oplossing verder op afstand plaatsten.

Vraag 13

Hoe beoordeelt u het feit dat het Israëlische leger kinderen gevangen neemt en inmiddels
160 kinderen in detentie houdt?10

Antwoord 13

Volgens het internationaal recht vormt arrestatie, detentie of gevangenschap van een
kind een maatregel die alleen in een uiterst geval mag worden ingezet en voor een
zo kort mogelijke tijd. Nederland blijft de Israëlische overheid consistent op haar
internationaalrechtelijke verplichtingen aanspreken, waaronder het VN-Verdrag inzake
de rechten van het kind en verplichtingen onder internationaal humanitair recht.

Vraag 14

Herinnert u zich de aangenomen motie Sjoerdsma c.s. (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1669) waarin de regering wordt verzocht positieve maatregelen te formuleren en effectieve
drukmiddelen in te zetten om de Israëli’s en Palestijnen weer aan de onderhandelingstafel
te krijgen? Waarom is geen gehoor gegeven aan deze motie? Bent u bereid dit alsnog
te doen?

Antwoord 14

Deze motie is afgedaan middels Kamerstuk 23 432, nr. 484 van 16 juni 2021. In deze brief is toegelicht dat Nederland hier tijdens de Europese
Raad en de informele bijeenkomst van Ministers van Buitenlandse Zaken op heeft aangedrongen.

Vraag 15

Herinnert u zich de aangenomen motie Karabulut c.s. (Kamerstuk 32 735, nr. 301) waarin de regering wordt verzocht opties in kaart te brengen van (mogelijk) te nemen
maatregelen indien Israël overgaat tot annexatie van Palestijns gebied? Waarom is
geen gehoor gegeven aan deze motie? Bent u bereid dit alsnog te doen?

Antwoord 15

Middels brief, Kamerstuk32 735, nr. 301, is destijds gehoor gegeven aan de motie. Het Midden-Oosten Vredesproces, inclusief
mogelijke annexatie, en de EU-inzet zijn destijds meermaals besproken in de Raad Buitenlandse
Zaken. De Nederlandse en Europese inzet was en is gericht op het tegengaan van annexatie
en hierover vindt veelvuldig contact plaats met Israël en internationale partners.

Vraag 16

Herinnert u zich de aangenomen motie Servaes c.s. (Kamerstuk 23 432, nr. 434) die het kabinet oproept om concrete maatregelen te nemen «wanneer partijen afzien
van constructieve deelname aan vredesbesprekingen en ondermijnend beleid blijven voeren»?
Waarom is geen gehoor gegeven aan deze motie? Bent u bereid dit alsnog te doen?

Antwoord 16

Middels de beantwoording van de feitelijke vragen inzake de begroting Buitenlandse
Zaken voor het jaar 2017 (Kamerstuk 34 550-V, nr. 7)11 is destijds gehoor gegeven aan de motie. Frankrijk nam het initiatief om een nieuwe
dynamiek in het vredesproces te creëren en de bestaande patstelling te doorbreken.
Nederland heeft zich ingezet om beide partijen te bewegen tot een constructieve deelname.
Destijds is ook aangegeven dat de toekomstige dimensie van de motie («wanneer partijen
afzien van constructieve deelname aan vredesbesprekingen en ondermijnend beleid blijven
voeren, om concrete maatregelen te nemen, bijvoorbeeld door opschorting van bilaterale
of Europese samenwerkingsovereenkomsten») op dat moment niet aan de orde was,

omdat er geen sprake was van vredesbesprekingen.

Vraag 17

Herinnert u zich de Kamervragen van de leden Sjoerdsma en Agnes Mulder (Zaaknummer
2022Z03208) waarin de regering wordt opgeroepen maatregelen te formuleren om o.a. het illegale
nederzettingenbeleid van Israël een halt toe te roepen?

Antwoord 17

Ja.

Vraag 18

Herinnert u zich artikel 2 van het associatieverdrag met Israel? Vindt u dat de huidige
ontwikkelingen onder reikwijdte van artikel 2 vallen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 18

Respect voor democratie en mensenrechten zijn integraal onderdeel van het associatieakkoord
dat als basis fungeert voor de betrekkingen van de EU en Israël. Nederland benadrukt
in EU-verband het belang van een brede dialoog met Israël, juist ook om gevoelige
thema’s en actuele ontwikkelingen gezamenlijk te kunnen adresseren als EU, bijvoorbeeld
via de Associatieraden.

Vraag 19

Bent u het eens dat het ontmoedigingsbeleid van de Nederlandse regering en bondgenoten
niet succesvol is geweest?

Antwoord 19

De Nederlandse overheid ontmoedigt al jaren economische relaties met bedrijven in
Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Indien Nederlandse bedrijven
aankloppen bij de overheid, worden zij over dit beleid geïnformeerd. De Nederlandse
overheid verleent geen diensten aan Nederlandse bedrijven waar het gaat om activiteiten
die zij ontplooien in of ten behoeve van Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns
gebied. Het kabinet heeft geen overzicht van de effecten van het ontmoedigingsbeleid.
Het beleid is van toepassing op activiteiten van Nederlandse bedrijven als die direct
bijdragen aan de aanleg en instandhouding van nederzettingen of als die de aanleg
of instandhouding ervan direct faciliteren. Het gaat hierbij om activiteiten in nederzettingen,
activiteiten met bedrijven gevestigd in nederzettingen en activiteiten buiten nederzettingen
die ten gunste komen aan nederzettingen. In gevallen waarin op voorhand niet duidelijk
is of een activiteit ten gunste komt van nederzettingen raadt het kabinet desgevraagd
Nederlandse bedrijven aan het gesprek aan te gaan met het desbetreffende Israëlische
bedrijf. Het kabinet verwacht van alle Nederlandse bedrijven dat zij internationaal
maatschappelijk verantwoord ondernemen door invulling te geven aan internationale
normen zoals die zijn neergelegd in de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen
(OESO-richtlijnen), waar de UN Guiding Principles on Business and Human Rights onderdeel
van uitmaken. Het is vervolgens aan Nederlandse bedrijven zelf om te bepalen welke
activiteiten zij ontplooien en met welke partners zij samenwerken. In het kader van
internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) wordt van Nederlandse
bedrijven verwacht dat zij, met inachtneming van de OESO-richtlijnen, tot een afgewogen
besluit komen waarover zij bereid zijn publiekelijk verantwoording af te leggen.

Vraag 20

Bent u bereid bilateraal en in Europees verband niet alleen grote zorgen uit te spreken
over de huidige ontwikkelingen maar ook concrete drukmaatregelen voor te stellen om
de Israëlische regering te laten stoppen met álle illegale maatregelen (van nederzettingenbouw
tot excessief geweld)? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 20

Nederland staat in goed contact met andere (EU) lidstaten over de huidige ontwikkelingen
en blijft dit doen. Op Europees niveau wordt gesproken, met de EU-lidstaten en EU
Speciaal Vertegenwoordiger voor het Midden-Oosten Vredesproces, over de wijze waarop
de EU kan bijdragen aan de-escalatie.

Vraag 21

Kunt u deze vragen met spoed en afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 21

Er is getracht zo snel mogelijk en afzonderlijk antwoord te geven.