Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Agema en Beertema over het bericht ‘Financieel niet rond kunnen komen tijdens opleiding in de zorg’

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport), mede namens de Minister van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ontvangen 16 maart 2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2022–2023, nr. 1005.

Vraag 1

Wat is uw reactie op bijgevoegde geanonimiseerde e-mail van een student Geneeskunde
die haar co-schappen niet kan bekostigen?1

Antwoord 1

Vooropgesteld vind ik het heel vervelend voor deze student Geneeskunde dat ze zich
voorafgaand aan de start van haar coschappen al zorgen maakt over haar financiële
situatie. Voor iedere Nederlandse student Geneeskunde bestaat de mogelijkheid van
studiefinanciering, ook tijdens de coschappen. Voor de voorwaarden verwijs ik naar
het antwoord op vraag 8.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoeveel studenten Geneeskunde jaarlijks stoppen omdat zij tijdens
hun co-schappen niet rond kunnen komen?

Antwoord 2

Er zijn geen cijfers beschikbaar over het aantal Geneeskundestudenten dat jaarlijks
stopt met coschappen om financiële redenen.

Vraag 3

Bent u met ons van mening dat in ons land ook studenten met een lager inkomen die
niet bij hun ouders kunnen inwonen een studie Geneeskunde moeten kunnen voltooien?

Antwoord 3

Nederlandse studenten Geneeskunde moeten inderdaad hun studie kunnen voltooien ongeacht
hun sociaaleconomische status. Studiefinanciering maakt dit mede mogelijk. Voor de
voorwaarden verwijs ik naar het antwoord op vraag 8.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de maximumvergoeding van bruto 100 euro per maand voor een co-assisitent
niet genoeg is om van te leven?

Antwoord 4

Het gaat bij deze vergoeding om een extra tegemoetkoming naast de opties voor studiefinanciering
(zie antwoord op vraag 8).

Vraag 5

Vindt u bruto 100 euro per maand voor een coassistent nog wel van deze tijd? Hoe lang
duurt een co-schap gemiddeld?

Antwoord 5

Een coschap duurt gemiddeld twee jaar. In de brief van Minister OCW van 5 april 2016
(Kamerstuk 24 724, nr. 141) is in afstemming met NFU aangegeven dat een coschap een onderwijswerkvorm is; er
is geen sprake van arbeidsproductiviteit en geen bevoegdheid tot zelfstandig handelen.
Een coschap is erop gericht om vaardigheden aan te leren die voor de student essentieel
zijn om het beroep van arts in de toekomst zelfstandig en veilig te kunnen uitoefenen.
Een coschap kan vanwege deze kenmerken niet aangemerkt worden als stage. De tegemoetkoming
van € 100 per maand voor Nederlandse studenten die bij UMC’s coschappen lopen, is
een extra tegemoetkoming naast de opties voor studiefinanciering (zie antwoord op
vraag 8).

Vraag 6

Kunt u bewerkstelligen dat coassistenten voor hun gemiddeld 56 uur per week die ze
aan hun co-schap besteden een passendere beloning krijgen, zodat studenten die het
minder breed hebben ook arts kunnen worden?

Antwoord 6

Nederlandse studenten uit gezinnen met een relatief laag inkomen kunnen naast de leenmogelijkheden
bij DUO, ook gebruikmaken van de aanvullende beurs. Voor de voorwaarden verwijs ik
naar het antwoord op vraag 8. Daarnaast is het Kabinet voornemens de basisbeurs opnieuw
in te voeren. Op dit moment ligt er een voorstel tot herinvoering van de basisbeurs
in het hoger onderwijs vanaf 1 september in uw parlement.

Vraag 7

Waarom worden co-schappen niet vaker in deeltijd aangeboden, waardoor studenten Geneeskunde
de gelegenheid hebben om bij te verdienen en zo ondanks een kleine beurs ook arts
kunnen worden?

Antwoord 7

Coschappen zijn onderdeel van het curriculum. Hiervoor zijn de instellingen zelf verantwoordelijk.
Er bestaan overigens mogelijkheden voor deeltijd coschappen voor studenten in specifieke
omstandigheden.

Vraag 8

Klopt het dat Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) geen leningen verstrekt aan studenten
Geneeskunde die aan hun co-schappen beginnen? Waarom niet?

Antwoord 8

Nee, dit klopt niet. In principe komt iedere Nederlandse student jonger dan dertig
die een voltijdsopleiding volgt in aanmerking voor studiefinanciering, ook tijdens
de coschappen. Studiefinanciering bestaat uit een lening, de mogelijkheid om te reizen
(het reisproduct) en eventueel een aanvullende beurs (als iemand daar recht op heeft).
Het Kabinet is overigens voornemens de basisbeurs opnieuw in te voeren. Op dit moment
ligt er een voorstel tot herinvoering van de basisbeurs in het hoger onderwijs vanaf
1 september in uw parlement.

De hoogte van het te lenen bedrag wordt ieder jaar bijgesteld en bedraagt op dit moment
maximaal circa € 860,- per maand. Daarnaast kan de student nog aanspraak maken op
het collegegeldkrediet dat ongeveer € 160,- per maand bedraagt.

In het hoger onderwijs hebben Nederlandse studenten normaliter recht op vier jaar
studiefinanciering. Als de nominale duur van de master langer is dan één jaar dan
wordt het recht op studiefinanciering verlengd. Een Nederlandse Geneeskundestudent
heeft voor een driejarige bachelor en een driejarige WO-master, de duur van een geneeskunde
opleiding inclusief coschappen, in totaal zes jaar recht op studiefinanciering. Indien
een student vertraging oploopt, bestaat aansluitend nog één jaar recht op het reisproduct
en nog drie jaar het recht om te lenen. Indien een Nederlandse student vertraging
heeft opgelopen vanwege een bijzondere persoonlijke omstandigheid, bijvoorbeeld bij
chronische ziekte, kan DUO de periode waarin iemand recht heeft op de prestatiebeurs
(aanvullende beurs en na herinvoering ook basisbeurs) verlengen.

Vraag 9

Hoe is de financiële ondersteuning van studenten Geneeskunde tijdens hun co-schappen
geregeld en wat kunt u doen om hen beter financieel te ondersteunen?

Antwoord 9

Zie het antwoord op vraag 8.