Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bontenbal over de gevolgen van de inframarginale prijscap op biogasproducenten met een warmtekrachtkoppeling (WKK)

Antwoord van Minister Jetten (Klimaat en Energie) (ontvangen 21 februari 2023). Zie
ook Aanhangsel Handelingen vergaderjaar 2022–2023, nr. 1309.

Vraag 1

Hoe kijkt u, gezien het belang van het stimuleren van mestvergisting en het opschalen
van de productie van groen gas, naar het risico dat ruim 50 bedrijven met een biogas-WKK
installatie door forse prijsstijgingen van biogrondstoffen en als gevolg van de inframarginale
prijscap mogelijk failliet zullen gaan?

Antwoord 1

Als een bedrijf failliet gaat, komt dit vaak door een combinatie van factoren. Een
risico is bijvoorbeeld het niet kunnen doorberekenen van prijsstijgingen van biogrondstoffen
door contractuele afspraken over vaste verkoopprijzen. Ik vind het onwenselijk als
bedrijven failliet gaan als direct gevolg van de inframarginale prijscap.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het ombouwen van deze biogas-WKK installaties naar groen gas
productie een belangrijk onderdeel kan zijn van het uitbreiden van de groen gas productie
en dat daarom moet worden voorkomen dat deze installaties voorgoed uit bedrijf gaan?

Antwoord 2

Ik deel de mening dat het ombouwen van biogas-WKK installaties naar productie van
groen gas een belangrijk onderdeel is van het uitbreiden van de productie van groen
gas in het algemeen. Ik vind het onwenselijk als installaties uit bedrijf gaan maar
dit voorkomen is geen doel op zich, er kunnen immers vele redenen zijn voor een eventueel
faillissement.

Vraag 3

Klopt het dat de inframarginale prijscap erop gericht is om overwinsten tegen te gaan,
maar dat deze maatregel en de hoogte van het prijsplafond 240 euro er bij ondernemers
met een biogas-WKK installatie juist voor zorgt dat zij geen winst maken of zelfs
verlies zullen draaien, omdat hun kosten vaak hoger liggen dat het prijsplafond?

Antwoord 3

Het is ingewikkeld om te bepalen wat een passend niveau is voor biogas-WKK installaties.
Er worden veel verschillende soorten biomassa ingezet, waarvan de kosten niet transparant
zijn zoals prijzen van elektriciteit of kolen op een beurs dat wel zijn. Met het hogere
plafond van 240 euro/MWh voor biomassabrandstoffen was beoogd alleen overwinsten af
te romen. Dit niveau is gebaseerd op kosten van houtige biogrondstoffen. Ik erken
dat dit geen goede indicator is voor de kosten van andersoortige biogrondstoffen.
Ik heb signalen ontvangen dat een Duitse analyse van de kosten voor biogrondstoffen
voor biogas-WKK’s een betere indicator is. Om een passend plafond te kunnen bepalen
voor dit soort installaties ga ik me daarom baseren op deze data. Wegens de internationale
markt voor grondstoffen voor vergisting acht ik deze kosten ook representatief voor
de Nederlandse markt. Op basis van de Duitse analyse zal ik de hoogte van het prijsplafond
voor biogas-WKK installaties aanpassen naar 285 euro/MWh, om zo ook voor deze categorie
alleen overwinsten af te romen.

Vraag 4

Is het juist dat voor groene stroom op basis van groen gas een prijsplafond geldt
van 365 euro per MWh, terwijl het plafond voor groene stroom op basis van Biogas-WKK
op 240 euro per MWh ligt? Zo ja, in hoeverre vindt u het rechtvaardig dat een groen
gas producent geen last heeft van een prijsplafond en de groen stroom producent wél?

Antwoord 4

Nee dit is niet juist. Voor groen gas geldt de heffing niet, net zo min als voor biobrandstoffen.
Er is alleen gedurende 7 maanden een heffing voor marktinkomsten van elektriciteitsproductie
uit biomassabrandstoffen hoger dan een bepaald plafond, net als voor de meeste andere
elektriciteitsproductie, uitgezonderd die uit aardgas. De Verordening beoogt overwinsten
bij elektriciteitsproductie af te romen als gevolg van de hoge elektriciteitsprijzen
door de hoge gasprijzen, en met dat geld o.a. huishoudens te compenseren voor de hoge
energieprijzen.

Vraag 5

Klopt het tevens dat Duitsland een hoger prijsplafond van 285 euro per MWh hanteert?
Zo ja, in hoeverre wordt daarmee het risico genomen dat duurzame biogrondstoffen uit
Nederland naar Duitsland verdwijnen en dat ook kostprijs van biogrondstoffen in Nederland
nog verder zal stijgen?

Antwoord 5

Duitsland gaat uit van een ander systeem voor de heffing en kijkt ook niet naar daadwerkelijke
marktinkomsten. Elke installatie kan in Duitsland ook een ander plafond hebben, als
gevolg van een andere subsidiehoogte onder de EEG (Erneuerbare-Energien-Gesetz; wet
op hernieuwbare energie). Er kunnen biogas-WKK-installaties zijn die door de combinatie
van EEG en een opslag die gehanteerd wordt een plafond op marktinkomsten van 285 euro
per MWh hebben. Door ons, bij de bepaling van de hoogte van het nieuwe plafond, te
baseren op de Duitse data over biogrondstoffen prijzen, wordt het risico van weglek
van duurzame biogrondstoffen naar Duitsland weggenomen.

Vraag 6

Bent u gezien het bovenstaande bereid om het prijsplafond voor Nederlandse biogas-WKK
installaties gelijk te stellen aan het in Duitsland gehanteerde plafond van 285 euro
per MWh, zodat de biogas-WKK installaties ook hier in bedrijf kunnen blijven en in
de toekomst kunnen worden benut voor groen gas productie?

Antwoord 6

Ik ben bereid, om bovengenoemde redenen, om specifiek voor biogas-WKK installaties
een hoger plafond in te stellen, van 285 euro/MWh. Hiermee wordt beoogd om alleen
overwinsten af te romen, zodat biogas-WKK installaties in bedrijf kunnen blijven.

Vraag 7

In hoeverre bent u bereid om gezien de fluctuerende prijzen van biogrondstoffen waar
biogas-WKK ondernemers mee te maken hebben het prijsplafond voor deze sector te baseren
op een gemiddelde over de zeven maanden waarin het plafond geldt in plaats van een
maandelijkse afrekening?

Antwoord 7

Hiertoe ben ik niet bereid. Ik geef bij deze tijdelijke heffing veel aandacht aan
de uitvoerbaarheid, bijvoorbeeld door installaties, waaronder ook biogas-WKK’s kleiner
dan 1 MW, uit te zonderen van de heffing. Ik heb al een uitzondering gemaakt met een
hoger plafond voor deze installaties, wat de uitvoering compliceert. Ik heb gekozen
om aan te sluiten bij de maandelijkse boekhouding. Om complexiteit bij de uitvoering
te voorkomen wil ik niet meer uitzonderingen introduceren. Voor alle elektriciteitsproductie
wordt gekeken naar de maandelijkse marktinkomsten.

Vraag 8

Bent u bereid op korte termijn de zorgen die er zijn bij de bedrijven met een biogas-WKK
installatie te adresseren en een passende oplossing te bieden, zodat bedrijven die
te goeder trouw hebben geïnvesteerd in duurzame projecten niet zo zwaar benadeeld
worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Met het hogere plafond voor biogas-WKK installaties van 285 euro/MWh ben ik van mening
dat een passende oplossing is geboden voor deze installaties.