Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid De Hoop over het bericht ‘Transportsector is blij, dorpen rond A7 zijn niet overtuigd van afname verkeer na opening Prinses Margriettunnel. 'Rijgedrag niet te voorspellen’'

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 17 februari
2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht: «Transportsector is blij, dorpen rond A7 zijn niet
overtuigd van afname verkeer na opening Prinses Margriettunnel. «Rijgedrag is niet
te voorspellen»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe staat het met de voortgang van het onderzoek van Rijkswaterstaat naar de oorzaak
van de schade en de benodigde herstelmaatregelen?

Antwoord 2

Direct na de calamiteit is Rijkswaterstaat gestart met een onderzoek naar de wijze
waarop er op een veilige manier weer verkeer door de tunnel2 zou kunnen rijden en er ook werkruimte voor vervolgonderzoek gerealiseerd kan worden.
Op maandag 23 januari jl. is Rijkswaterstaat gestart met de werkzaamheden daarvoor,
te weten het vervangen van een gedeelte van de bigbags met zand door stalen rijplaten
en betonblokken. Deze werkzaamheden zijn inmiddels afgerond en de tunnel is maandag
6 februari gedeeltelijk opengesteld voor verkeer. Ook is er werkruimte gecreëerd om
onderzoek te verrichten aan de fundering (trekstangen en ankers) van de tunnel. Het
onderzoek naar de bodemgesteldheid en de grondwaterstanden is al gestart en loopt
op dit moment nog. Gelijktijdig met de uitvoering van de onderzoeken naar de fundering
en de bodem, onderzoekt Rijkswaterstaat verschillende herstelmethodes. Medio maart
2023 verwacht Rijkswaterstaat aan de hand van deze drie onderzoeken het herstelplan
af te kunnen ronden en een keuze te kunnen maken voor een herstelmethode.

Vraag 3

Het omhoog gekomen wegdek is door het gewicht van de bigbags weer teruggezakt, in
hoeverre durft u met zekerheid te stellen dat de weg niet opnieuw omhoog komt als
de Prinses Margriettunnel weer geopend wordt?

Antwoord 3

Op basis van een uitgebreide stabiliteitsberekening zijn de bigbags met zand in de
omhooggekomen tunnelmoot vervangen door stalen rijplaten en betonblokken. De opwaartse
druk van het grondwater wordt hiermee gecompenseerd zodat de tunnelmoot op zijn plaats
blijft. Deze stabiliteitsberekening is conform de geldende ontwerp en veiligheidsrichtlijnen
uitgevoerd. Op alle andere moten is preventief ballast geplaatst om de bestaande fundering
te ontlasten en het risico te verkleinen dat er meer moten in beweging komen. De situatie
wordt via een 24/7 monitoringssysteem in de gaten gehouden. Indien nodig kan dan snel
worden ingegrepen.

Vraag 4

Het niet overschrijden van de maximumsnelheid is essentieel, waarom wordt er niet
direct gekozen voor een snelheidscontrole?

Antwoord 4

Het verkeer wordt vanaf de A7 in beide richtingen van twee naar één rijstrook teruggebracht,
wat al een snelheidsbeperkende werking heeft. De toegestane maximumsnelheid wordt
duidelijk aangegeven op verkeersborden. Er is in deze situatie, in verband met zowel
de veiligheid van de weggebruiker als die van de wegwerker, bewust gekozen voor het
terugbrengen van de snelheid tot 50 km/uur. In de eerste periode na de openstelling
wordt het verkeer gemonitord op snelheid door Rijkswaterstaat. Mocht het nodig blijken,
dan gaat Rijkswaterstaat over tot een verzoek aan het Openbaar Ministerie om een mobiele
snelheidscontrole in/nabij de tunnel te plaatsen. Handhaving op snelheid en het wel
of niet overgaan tot een snelheidscontrole ter plaatse is namelijk een besluit dat
niet door Rijkswaterstaat, maar door het Openbaar Ministerie genomen moet worden.
Ook op andere locaties op het hoofdwegennet in Nederland wordt dit zo gedaan. Daarbij
is het uiteraard wel nodig dat er voldoende capaciteit beschikbaar is aan de zijde
van de politie die de handhaving moet uitvoeren.

Vraag 5

Hoe is de huidige status van de omliggende bruggen, gezien het feit dat de huidige
omleidingsroutes voorlopig blijven bestaan om het verkeer te spreiden?

Antwoord 5

Voor de twee Rijksbruggen, Spannenburg en Uitwellingerga, geldt dat er begin 2023
inspecties en kleine onderhoudsmaatregelen zijn uitgevoerd. Daaruit bleek dat beide
bruggen groot onderhoud nodig hebben. Uitvoering daarvan kan wachten tot de omleidingsroutes
zijn opgeheven. Het groot onderhoud wordt zo spoedig mogelijk daarna ingepland. Voor
de brug bij Uitwellingerga geldt daarbij wel als voorwaarde dat het verkeerslicht
ter plekke moet blijven staan totdat het groot onderhoud is uitgevoerd. Hierdoor gaat
het wegverkeer gedoseerd en langzaam over de brug om zo het beweegbare deel van de
brug zoveel mogelijk te ontzien. Rijkswaterstaat blijft beide bruggen nauwgezet monitoren
zodat snel kan worden ingegrepen, mocht dat nodig zijn.

Vraag 6

Bent u, ook bij gedeeltelijke heropening van de Prinses Margriettunnel, nog steeds
bereid om de staat van de omliggende bruggen sneller aan te pakken?

Antwoord 6

Zoals ik ook in de brief aan de Kamer van 13 januari jl.3 verwoordde, wordt door de calamiteit bij de Prinses Margriettunnel de kwetsbaarheid
van de infrastructuur in Friesland zichtbaar. Dat is reden om voortvarend aan de slag
te gaan met de aanpak van de Friese bruggen over de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.
Hierbij onderzoekt Rijkswaterstaat mogelijkheden om te versnellen of om bruggen tijdelijk
te versterken. De gedeeltelijke heropening van de tunnel doet niets af aan deze situatie.

Vraag 7

In hoeverre zorgt de heropening van de Prinses Margriettunnel medio februari voor
ontlasting van de verkeersbewegingen in de omliggende dorpen?

Antwoord 7

Zoals ook in de brief van 23 januari jl.4 aan de Kamer is aangegeven, is de verwachting dat door de gedeeltelijke opening van
de A7 tussen Sneek en Joure de druk op de lokale wegen zal verminderen. De huidige
omleidingsroutes blijven voorlopig bestaan om het verkeer zoveel mogelijk te spreiden.
Op dit moment is niet in te schatten in hoeverre de verkeersbewegingen op de omliggende
wegen exact zullen afnemen. Provincie Fryslân, gemeente Súdwest Fryslân, gemeente
De Fryske Marren en Rijkswaterstaat blijven de verkeersstromen monitoren om zo te
kunnen bepalen of er ingrepen nodig zijn en of omleidingsroutes al dan niet in stand
moeten blijven.

Vraag 8

Sinds de afsluiting van de A7 vinden er meer verkeersongelukken plaats op de omleidingswegen,
wat voor maatregelen neemt u samen met de decentrale overheden om dit zoveel mogelijk
te voorkomen?

Antwoord 8

Rijkswaterstaat staat in nauw contact met provincie Fryslân, gemeente Súdwest Fryslân,
gemeente De Fryske Marren en de regionale hulpdiensten. Op basis van verkeersgegevens
van deze partijen is het aantal ongevallen niet significant hoger dan anders en is
er geen direct verband met de afsluiting van de Prinses Margriettunnel aantoonbaar.
Partijen blijven de verkeersstromen monitoren om zo in te kunnen grijpen wanneer dat
vanuit veiligheid nodig is of om omleidingsroutes te kunnen optimaliseren.