Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Klink over het bericht dat de VN nog 38 miljoen dollar tekort komt voor de berging van FSO Safer.

Antwoord van Minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking)
(ontvangen 27 januari 2023).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «VN komen nog 38 miljoen dollar tekort voor
berging FSO Safer»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Vindt u nog steeds dat er reeds voldoende geld is opgehaald, zoals zij in september
te kennen heeft gegeven?2

Antwoord 2

Ja, mede dankzij de Nederlandse inspanningen zijn er op dit moment voldoende financiële
middelen beschikbaar om de eerste fase van de reddingsoperatie te starten. Om de reddingsoperatie
operatie ook volledig af te kunnen ronden is volgens de begroting van de VN nog 19
mln USD nodig.

Vraag 3

Is de 7,5 miljoen euro extra toezegging, die boven op de ten tijde van de toezegging
reeds uitgegeven 7,5 miljoen euro, al gealloceerd dan wel uitgegeven aan verschillende
posten? Heeft u een overzicht van deze uitgaven?

Antwoord 3

Het totaal bedrag van 15 mln USD is overgemaakt naar de uitvoerende VN-organisatie
UNDP. Het bedrag zal ten goede komen aan de reddingsoperatie als geheel. De uitvoering
van het project is nog niet gestart, dus de totale uitgaven tot nu toe zijn beperkt.

Vraag 4

Hoe draagt de Jemenitische overheid, als eigenaar van het overgrote deel van de olie
in de Safer, bij aan het voorkomen van de ramp?

Antwoord 4

De Jemenitische overheid is eigenaar van het overgrote deel van de olie in de FSO
Safer. Door het conflict in Jemen heeft de Jemenitische overheid in praktijk geen
zeggenschap over de olieopslagtanker of de inhoud daarvan. De FSO Safer ligt in een
gebied dat door de Houthi’s wordt gecontroleerd. De VN, Nederland en andere betrokken
partijen zijn in goed contact met de overheid van Jemen om deze potentiële olieramp
te voorkomen. De overheid van Jemen deelt de grote zorgen over de dreigende olieramp,
speelt een constructieve rol en heeft toegezegd 5 miljoen USD bij te dragen aan de
VN-geleide reddingsoperatie vanuit de Global Environment Facility.

Vraag 5

Welke rol speelt Nederland bij het creëren van het contingency plan dat ten doel heeft
de impact van de olieramp te beperken? Hoe heeft de VN haar coördinerende rol bij
dit proces ingevuld?

Antwoord 5

Nederland richt zich primair op het voorkomen van de potentiële olieramp maar draagt
ook bij aan het contingency plan omdat dat onderdeel uitmaakt van de projectbegroting
van de VN.

Vraag 6

Wat vindt u van de door de Houthi’s ondertekende overeenkomst met de Verenigde Naties?
Verwacht de Minister dat dit de gevaren bij het bergen omtrent de heersende oorlog
aldaar wegneemt?

Antwoord 6

De reddingsoperatie zal in conflictgebied uitgevoerd moeten worden, wat onvermijdelijk
risico’s met zich mee brengt. Om deze risico’s zo goed mogelijk te beheersen worden
door de VN en uitvoerende partijen mitigerende maatregelen genomen. Het is niet mogelijk
om alle risico’s bij een dergelijke operatie in een conflict gebied uit te sluiten.
Het op 5 maart 2022 gesloten MoU laat zien dat de Houthi’s achter een door de VN geleide reddingsoperatie staan, wat
naar mijn verwachting een positief effect zal hebben op de veiligheidsomstandigheden
rondom de operatie. In gesprekken spreken de Houthi’s steevast steun uit aan het project
en dringen zij aan op snelle uitvoering.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het openbreken van de olietanker zowel desastreuze gevolgen
voor het milieu heeft als voor de internationale handel en dat hierdoor haast geboden
is bij het ruimen van de olietanker? Bent u bereid deze haast kenbaar te maken bij
haar collega’s indien zij hiervan niet overtuigd zijn?

Antwoord 7

Ja, ik deel de zorgen. Nederland speelt daarom ook een actieve aanjagende en ondersteunende
rol in het VN-geleide proces om de reddingsoperatie zo spoedig mogelijke te starten.
Ik heb onlangs de urgentie van de situatie en mijn grote zorgen over de voortgang
ook helder kenbaar gemaakt bij het hoofd van UNDP – verantwoordelijk voor de uitvoering
– en er stevig op aangedrongen dat de reddingsoperatie zo snel mogelijk start. Hij
heeft mij ervan verzekerd dat hij mijn mening deelt en dat UNDP met grote toewijding
werkt aan een oplossing. Daarnaast stellen de Minister van Buitenlandse Zaken en ik
de urgentie van de situatie herhaaldelijk aan de orde in gesprekken met collega’s
en sporen wij hen aan om bij te dragen aan de reddingsoperatie, financieel of anderszins.
Ook onderhoudt Nederland samen met andere donoren nauw contact met de VN om vaart
te houden in het uitvoeringsproces. Ik zal mij blijven inzetten om deze olieramp te
voorkomen.

Vraag 8

Klopt het bericht dat Nederlandse bedrijven de taak hebben gekregen om de olie(tanker)
te bergen? Zo ja, hoe assisteert de Nederlandse staat bij het uitvoeren van deze opdracht
mede gezien de geopolitieke situatie en de Nederlandse gelden die voor het oplossen
van dit probleem zijn gealloceerd?

Antwoord 8

Het Nederlandse bedrijf Smit Salvage voert momenteel contractonderhandelingen met
de VN om de operatie uit te voeren. Nederland ondersteunt de VN en speelt internationaal
een aanjagende rol. Daarbij wordt er zorgvuldig rekening gehouden met de geopolitieke
situatie en wordt er contact onderhouden met Smit Salvage in deze voorbereidende fase
van de reddingsoperatie. De Nederlandse staat zal niet betrokken zijn bij de praktische
uitvoering van de opdracht.