Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over het rapport 'Btw op grensoverschrijdende digitale diensten; Handhaving door de Belastingdienst' (Kamerstuk 31066-442)

De vaste commissie voor Financiën heeft op 15 november 2022 enkele vragen en opmerkingen
aan de Staatssecretaris van Financiën voorgelegd over het op 8 november 2018 toegezonden
Rapport «Btw op grensoverschrijdende digitale diensten; Handhaving door de Belastingdienst»
van de President van de Algemene Rekenkamer (ARK) (Kamerstuk 31 066, nr. 442).

De voorzitter van de commissie, Tielen

De adjunct-griffier van de commissie, Kling

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de VVD

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van het rapport van de Algemene Rekenkamer.
Deze leden constateren dat dit rapport uit 2018 komt en dan in de tussentijd al veel
gewijzigd is, wat dus van invloed kan zijn op de conclusies en aanbevelingen uit het
rapport.

De leden van de VVD-fractie hebben nog een aantal (feitelijke) vragen:

1. Hoeveel (buitenlandse) bedrijven hebben voor Nederland gekozen als loket-land?

2. Hoe verhoudt dit zich tot loketrollen van andere EU-landen?

3. Wat zijn de (economische) voordelen voor landen om als loket-land te dienen?

4. Hoe is inmiddels uitvoering gegeven aan de aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer?

Verder vragen de leden van de VVD-fractie of de Staatssecretaris kan toelichten wat
ten aanzien van het One-Stop Shop-systeem (OSS) de huidige stand van zaken is met
betrekking tot het verbeterproces.

Tot slot vragen de leden van de VVD-fractie of de Staatssecretaris beeld heeft op
eventuele inkomstenderving vanwege de tekortkomingen in het (M)OSS-systeem voor de
periode 2015–2022 voor Nederland.

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van D66

De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de Algemene Rekenkamer.
Zij hebben hierover nog enkele vragen.

De leden van de D66-fractie vragen de Staatssecretaris toe te lichten hoe het verbeterproces
van het OSS-systeem zich verhoudt tot de eerdere tekortkomingen van het MOSS-systeem
(Mini One Stop Shop-systeem). De Staatssecretaris heeft gekozen voor een tijdelijk
noodspoor in afwachting van een meer structurele vormgeving van het OSS-systeem. Waarin
verschilt dit noodspoor van de structurele aanpak en kan de Staatssecretaris uiteenzetten
welke problemen in het IV-portfolio (Informatievoorziening) deze noodgreep nodig maakte?

De leden van de D66-fractie zijn zich bewust van de leeftijd van het rapport van de
Algemene Rekenkamer. Tot op welke hoogte zijn de geconstateerde tekortkomingen in
het rapport in 2018 al verholpen, voor Nederland als land van registratie en land
van gebruik? Welke inkomstenderving heeft geresulteerd uit de tekortkoming van het
(M)OSS-systeem in de periode 2015–2022 voor de Rijks- en Uniebegroting? Indien dit
niet bekend is, waarom niet?

Kan de Staatssecretaris toelichten welke maatregelen zijn genomen om de door de Europese
Rekenkamer geconstateerde tekortkomingen in Nederland bij het proces om btw-grondslagen
te verifiëren te adresseren? Op welke omvang wordt de afwijking geschat, in euro’s,
in transacties en in aandeel van de totale transacties die in de scope van grensoverschrijdende
e-commerce vallen?

De leden van de D66-fractie vragen of de Staatssecretaris soortgelijke implementatieproblemen
in andere EU-lidstaten ziet. Deze leden merken op dat het lijkt dat het Europese onderhandelingsresultaat
in de praktijk niet binnen de gestelde termijnen op een optimale manier uitvoerbaar
bleek. Op welke manier is het belang van de uitvoering geborgd binnen het Europese
onderhandelingscircuit? In dat licht, welke lessen heeft de Staatssecretaris uit deze
casus getrokken en (hoe) is het proces beter ingericht om herhaling te voorkomen?

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de PVV

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van het rapport Btw op grensoverschrijdende
digitale diensten.

De leden van de PVV-fractie hebben enkele vragen en/of opmerkingen.

In reactie op het rapport heeft de Staatssecretaris in 2018 aangegeven dat de Nederlandse
Belastingdienst (in de drie daarvoor voorafgaande jaren) bijna 1 miljard euro heeft
ontvangen en overgemaakt aan andere EU-lidstaten na inhouding van de wettelijke retentie.1 En dat Nederland als lidstaat 0,3 miljard euro heeft ontvangen vanuit andere EU-lidstaten.
Kan de Staatssecretaris deze cijfers voor de leden van de PVV-fractie actualiseren
en nader toelichten?

Kan de Staatssecretaris aan de leden van de PVV-fractie toelichten waarom het niet
gelukt is om de beoogde uitbreiding van (Mini-One-Stop-Shop-systeem) MOSS naar de
one-stop-shop (OSS) in 2021 tijdig, betrouwbaar en correct door een geautomatiseerd
transactiesysteem op te leveren?

Kan de Staatssecretaris aan de leden van de PVV-fractie aangeven op welke punten het
«tijdelijke noodspoor» afwijkt van de meer structurele vormgeving van het OSS-systeem,
wat het oorspronkelijke beoogde budget was, wat de budgetoverschrijding tot op heden
is en in hoeverre het «tijdelijke noodspoor» nog immer tijdelijk is?

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van het CDA

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van het onderzoek van de Algemene
Rekenkamer (ARK) naar de btw heffing op grensoverschrijdende diensten in Nederland.
In de afgelopen jaren hebben deze leden de implementatie van het één-loketsysteem
voor e-commerce (de OSS) nauwlettend gevolgd, aangezien Nederland dit vanwege ICT
knelpunten de eerste periode handmatig heeft uitgevoerd om aan de implementatiedeadline
vanuit de EU te kunnen voldoen. In het BIT-advies (Bureau ICT-toetsing) werd geconstateerd
dat het op zich liep, maar dat er wel ruimte was voor verbetering. Kan de Staatssecretaris
eerst aangeven hoe het nu staat met de uitvoering van de OSS voor de btw, of de douane
en Belastingdienst daarmee nu meer op orde zijn en waar op dit moment knelpunten zitten?
Kan de Staatssecretaris ook aangeven hoe het BIT-advies wordt meegenomen?

De leden van de CDA-fractie lezen in het ARK rapport van 2018 over de achterstanden
in matching van aangiften en betalingen via MOSS en dat de Belastingdienst daarvoor
het risico loopt laat te signaleren dat ondernemingen hun btw-aangiften niet (volledig)
hebben betaald, en ook dat de Belastingdienst door de achterstanden nog niet is toegekomen
aan gestructureerde handhaving. Deze leden zouden graag van de Staatssecretaris horen
hoe hij tegen deze conclusies aankijkt in het licht van het OSS, hoe het daarin staat
met matching en handhaving en wat volgens hem de risico’s zijn op derving van btw-inkomsten.
Heeft de Staatssecretaris inzicht in (de mate van) derving van btw-inkomsten over
de afgelopen paar jaar, en of/in hoeverre dit wordt beïnvloed door systemen die nog
niet op orde zijn? Deze leden hopen dat dit snel onder controle is, aangezien het
om significante belastinginkomsten gaat.

De leden van de CDA-fractie lezen ook kritische conclusies bij de MOSS als ICT-project
en informatiesysteem van de Belastingdienst. Uitval moet handmatig worden behandeld,
het systeem levert geen managementinformatie op en is ontoereikend voor financiële
verantwoording, er zijn geen voorzieningen voor risicoanalyse, geen goede aansluiting
op de IT-architectuur van de Belastingdienst en budgetoverschrijdingen. Dit zijn wat
deze leden betreft serieuze tekortkomingen, en zij vragen zich af of ook sprake is
van deze tekortkomingen in het OSS systeem. Zo ja, heeft de Staatssecretaris een plan
van aanpak om dit op orde te krijgen, is dat mogelijk in de beperkte ICT-capaciteit
van de Belastingdienst en op welke termijn?

De leden van de CDA-fractie zijn benieuwd in hoeverre de aanbeveling om de samenwerking
tussen lidstaten te verbeteren en hiervoor protocollen op te zetten in het kader van
de MOSS ook wordt opgevolgd voor OSS. Zij vrezen dat anders grote gaten kunnen vallen
in btw-inkomsten en hierdoor veel ruimte ontstaat voor misbruik. Kan de Staatssecretaris
hierop reflecteren? Europa heeft immers een groot btw-gat en graag zien deze leden
welke inspanningen worden geleverd dit op te lossen, omdat zij denken dat juist de
Europese integratie op e-commerce hierbij kan helpen mits die goed afgestemd en ingevoerd
is.