Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Werner over het bericht 'Jo kan al maanden niet de deur uit omdat zijn geleidehond is afgepakt'

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) (ontvangen 9 november 2022).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 434.

Vraag 1

Kent u het bericht «Jo kan al maanden de deur niet uit omdat zijn geleidehond is afgepakt»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven wie de formele eigenaar van de blindengeleidehond is? Is dat de persoon
met een handicap of de opleidingsschool?

Antwoord 2

Doorgaans is een hondenschool eigenaar van de blindengeleidehond. Gebruikers krijgen
daartoe de geleidehond in bruikleen gedurende de periode dat de hond aan het werk
is en tekenen daarvoor een bruikleenovereenkomst. Daarbij worden de blindengeleidehonden
vergoed door de zorgverzekeraar vanuit de Zorgverzekeringswet.

Vraag 3, 4 en 5

Zijn er regels als een persoon met een handicap door ziekte of ziekenhuisopname tijdelijk
niet meer voor zijn hulphond kan zorgen?

Zijn er verschillende regelingen voor verschillende soorten hulphonden?

Als de opleidingsschool zich op het standpunt stelt dat de persoon met de beperking
niet goed voor zijn hond zorgt of kan zorgen, wordt er dan begeleiding en advies aangeboden
hoe dit te verbeteren is?

Antwoord op vragen 3, 4 en 5

Zoals eerder aangegeven in mijn antwoorden op vragen van het lid-Westerveld2 bestaan er verschillende soorten assistentiehonden. Drie daarvan worden vergoed vanuit
het basispakket van de Zorgverzekeringswet (Zvw): de blindengeleidehond voor verzekerden
die blind of slechtziend zijn, de signaalhond voor verzekerden die doof zijn en de
ADL-hond voor mensen met een ernstige stoornis in het bewegingssysteem (hand en arm).
Daarnaast zijn er enkele soorten psychosociale hulphonden die gemeenten (gedeeltelijk)
kunnen vergoeden als maatwerkvoorziening op grond van hun beleidsvrijheid binnen de
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015).

Hondenscholen die assistentiehonden aanbieden op grond van een vergoeding uit de Zorgverzekeringswet
hebben een contract met de zorgverzekeraar. Het ligt aan de individuele zorgverzekeraar
en hondenschool wat in het contract is opgenomen over terugname van de hond, of wat
er is geregeld qua continuïteit van zorg. Daarnaast kunnen er bepalingen worden opgenomen
in de bruikleenovereenkomst tussen de hondenschool en de gebruiker waarin is beschreven
in welke gevallen de hond kan worden teruggenomen.

Indien een gebruiker van een assistentiehond die vanuit de Wmo is vergoed om wat voor
reden dan ook niet voor de assistentiehond kan zorgen, dient deze of diens vertegenwoordiger
daar melding van te maken bij de gemeente. Het ligt aan een eventueel contract tussen
gemeente en hondenschool en/of bruikleenovereenkomst tussen de gebruiker en hondenschool
wat er vervolgens gaat gebeuren met de assistentiehond in kwestie. Door middel van
bijvoorbeeld een keukentafelgesprek kan de gemeente bekijken welke aanvullende voorzieningen
kunnen worden verstrekt vanuit de Wmo.

Hondenscholen die zijn aangesloten bij de Assistance Dogs International (ADI) of International
Guide Dog Federation (IGDF) zijn verplicht nazorg te leveren. Doorgaans is er een
voortraject waarbij de cliënt geholpen wordt om die interventies te doen die noodzakelijk
zijn om het welzijn van de hond of het goed functioneren van de combinatie te borgen.
Als blijkt dat na een afgesproken tijd de interventies niet helpen, dan wordt de hond
– liefst in overleg met de gebruiker – teruggenomen.

Vraag 6

Hoe werkt de klachtenafhandeling bij opleidingsscholen van hulphonden? Hebben opleidingsscholen
voor hulphonden eigenstandige klachtenprocedures of een gezamenlijke geschillencommissie?

Antwoord 6

Hondenscholen die zijn aangesloten bij ADI en IGDF zijn verplicht een geschillenregeling
te hebben. Ook de zorgverzekeraar kan in de overeenkomst met de hondenschool afspraken
maken over een klachtenregeling. Bij klachten rondom blindengeleidehonden kunnen ook
de Oogvereniging en de branchevereniging Blindengeleidehondenscholen Nederland ingeschakeld
worden als onafhankelijke partij. Momenteel wordt er een branchevereniging Aanbieders
Dier en Zorg opgericht voor dieren in de zorg, waar een onafhankelijke klachtencommissie
onderdeel van zal uitmaken. Deze branchevereniging zal naar verwachting eind 2022
van start gaan.

In mijn antwoorden op de eerdergenoemde vragen van het lid-Westerveld van 2 september
jl., heb ik aangegeven dat ik een verkenning gestart ben, onder andere met een gespreksronde
langs opleiders van assistentiehonden en assistentiehondengebruikers, om te onderzoeken
hoe de conformiteitsbeoordeling3 en het toezicht rondom een Europese norm4 voor assistentiehonden kan worden vormgegeven in Nederland. In de afwegingen bij
het conformiteitsstelsel zal ik ook de mogelijkheid van een klachtenregeling betrekken.
Het gaat dan niet alleen om een klachtenregeling over geschillen met scholen van geleidehondengebruikers,
maar voor de hele sector van geaccrediteerde hondenscholen.