Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over paspoortwalhalla voor topcriminelen

Antwoord van Staatssecretaris Van Huffelen (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties),
mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid (ontvangen 26 september 2022).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3912.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving dat ambtenaren criminelen hielpen aan een valse
identiteit?1

Antwoord 1

Ja, daar ben ik mee bekend.

Vraag 2

Wat zijn uw acties richting de gemeente Den Haag geweest waar een ambtenaar naar hartelust
paspoorten aan het vervalsen was voor criminelen? Kunt u deze vraag een gedetailleerd
antwoord geven?

Antwoord 2

De Rijksdienst voor de Identiteitsgegevens (RvIG) heeft verschillende malen contact
gehad met de gemeente Den Haag. De gemeente Den Haag erkent de urgentie van het probleem
en de noodzaak tot verbetering van de processen aan de balie. RvIG heeft de gemeente
Den Haag bezocht om de werkprocessen samen met de gemeentelijke auditdienst door te
lopen en te bespreken hoe deze beter kunnen worden nageleefd. Het gaat hier om werkprocessen,
inclusief de beschrijving ervan, die nodig zijn om fraude te beperken. De nadruk lag
op de besprekingen op controles, autorisaties en functiescheiding.

Vraag 3

Wat vindt u van het feit dat in het artikel van Het Parool naar voren komt dat de
Haagse ambtenaar nog vier jaar werkzaam is geweest voor deze gemeente? Wat is uw actie
daarop richting de gemeente Den Haag?

Antwoord 3

Ik wil voorop stellen dat de gemeente Den Haag over haar eigen persoonsbeleid gaat.
De gemeente Den Haag heeft mij laten weten dat in 2016 de betrokken ambtenaar gedurende
een integriteitsonderzoek op non-actief gesteld is conform het eigen personeelsbeleid.
Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek is aan betrokken ambtenaar een arbeidsrechtelijke
sanctie opgelegd, namelijk voorwaardelijk strafontslag met een proeftijd van 2 jaar
en overplaatsing naar een andere functie. De gemeente Den Haag heeft aangegeven in
2016 ook aangifte te hebben gedaan tegen de ambtenaar. Na ontvangst van een aantal
vorderingen van het Openbaar Ministerie in 2020, heeft de gemeente contact gezocht
met RvIG. RvIG heeft op 19 oktober 2020 de gemeente Den Haag formeel aangeboden om
expertise te leveren om herhaling zoveel mogelijk te voorkomen.

Vraag 4

Wat gaat u doen tegen het feit dat de afgelopen tien jaar structureel fouten zijn
gemaakt in de uitgifte van paspoorten? Kunt u hier een gedetailleerd antwoord op geven?

Antwoord 4

In mijn brief van 8 juli «Aankondiging van maatregelen ter voorkoming van identiteitsfraude»
geef ik aan welke maatregelen ik nu al heb ingezet en op korte, middellange en lange
termijn ga nemen.2 Het gaat dan kort gezegd over maatregelen op communicatief vlak (gesprekken en voorlichting),
aanpassingen in werkwijze en techniek (bijvoorbeeld live enrolment, programma Verbeteren
Reisdocumentenstelsel) en op personeelsvlak het certificeren van baliemedewerkers
en het vragen van een VOG. Voor verdere details met betrekking tot de door mij genomen
en te nemen maatregelen verwijs ik naar deze brief.

Vraag 5

Wat gaat u doen tegen het feit dat uit een steekproef onder zeventien gemeenten is
gebleken dat in een kwart van de gevallen de paspoortprocedures niet werden gevolgd?
Kunt u hier een gedetailleerd antwoord op geven?

Antwoord 5

In de brief van 8 juli, in vraag 4 genoemd, is toegezegd dat ik RvIG nader onderzoek
naar de procedure-afwijkingen laat doen. Ik verwacht u einde dit jaar, in de brief
over de voortgang van de maatregelen nader te kunnen informeren over de uitkomsten
van dit onderzoek.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het onaanvaardbaar is dat een niet functionerende overheid een
paspoortwalhalla creëert voor zware criminelen? Zo ja, wat wordt uw actieplan om dit
te bestrijden?

Antwoord 6

Ik hecht veel waarde aan de integriteit van het Nederlandse paspoort in nationaal
en internationaal verband. Het leveren van paspoorten op bestelling door corrupte
ambtenaren moet krachtig worden bestreden.

In de brief van 8 juli presenteer ik een groot aantal maatregelen waardoor de procedure
van de aanvraag en afgifte van paspoorten minder kwetsbaar moet worden voor corruptie
en misbruik door criminelen. Daarnaast heb ik aangegeven dat er een analyse zal worden
uitgevoerd naar incorrecte gegevens en dat mogelijke fraudegevallen met het Openbaar
Ministerie zullen worden gedeeld.