Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over de aanhoudende chaos bij asielzoekerscentrum Ter Apel en de bevindingen van het Rode Kruis

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 15 augustus
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3486.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht: «Rode Kruis trekt handen af van Ter Apel»?1

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met dit bericht.

Vraag 2

Hoe duidt u de bevindingen van het Rode Kruis die waarschuwt voor de «onmenselijke
en onhoudbare situatie»? Kunt u een gedetailleerd antwoord geven waarin u ook ingaat
over de zorgen van de hulporganisatie aangaande de veiligheid op het terrein?

Antwoord 2

Het Rode Kruis heeft op 16 juli jl. besloten de tenten die zij in Ter Apel ter ondersteuning
had opgebouwd, te verwijderen. Dit omdat het Rode Kruis constateerde onder de omstandigheden
geen goede ondersteunende hulp te kunnen bieden. Ik snap dat het Rode Kruis zich grote
zorgen maakt over de situatie in Ter Apel, met name op die bewuste dag. Op 17 juni
jl. heeft het kabinet besloten om de structuur voor nationale crisisbesluitvorming
te activeren. Binnen de nationale crisisstructuur worden maatregelen in drie fasen
getroffen. Allereerst wordt de crisisnoodopvang uitgebreid. Ten tweede worden 7.500
statushouders versneld gehuisvest. Als laatst wordt er gewerkt aan een oplossing voor
doorstroming en huisvesting van statushouders na de periode van drie maanden. Dat
is, gezien de huidige woningmarkt, geen gemakkelijke opgave. Op 9 augustus is uw Kamer
per brief2 geïnformeerd dat deze maatregelen nog onvoldoende renderen waardoor er vaker mensen
buiten het aanmeldcentrum de nacht doorbrengen en dat er onvoldoende crisisnoodopvangplekken
zijn om deze mensen onder te brengen. In aanvulling op de eerdergenoemde maatregelen
zijn de veiligheidsregio’s gevraagd om een deel van de opvangplekken voor Oekraïners
die niet benut worden te komende tijd te benutten voor reguliere asielzoekers, en
om opnieuw per veiligheidsregio’s 225 extra crisisnoodopvangplekken te realiseren.
Het kabinet ziet zich daarnaast genoodzaakt om het RO-instrumentarium in te zetten
om opvanglocaties te realiseren.

Vraag 3

Waarom bent u horende doof en ziende blind inzake de opvangcrisis, waarbij u de regie
volledig kwijt lijkt te zijn? Kunt u in uw beantwoording aangeven hoe u deze chaos
gaat oplossen, zeker omdat we u vorige maand naar aanleiding van eerdere chaos ook
al over de situatie bevraagd hebben.3

Antwoord 3

Ik kan u verzekeren dat alle inzet binnen de crisisstructuur erop is gericht om snel
resultaten te boeken, zoals beschreven in de beantwoording van vraag 2. De stip op
de horizon voor de lange termijn is de realisatie van een stabiel en robuust asielsysteem
met een stabiel opvanglandschap door middel van implementatie van «de Uitvoeringsagenda
Flexibilisering Asielketen» en het creëren van een wettelijke taak voor gemeenten
om een bijdrage te leveren aan de opvang van asielzoekers.

Voor een uitgebreid overzicht van alle maatregelen verwijs ik naar de Tweede Kamerbrief
van 9 augustus jl4.

Vraag 4

Deelt u de mening dat u de kraan moet dichtdraaien als de emmer overloopt? Zo ja,
wilt u eindelijk komen tot immigratiebeperkende maatregelen? Kunt u daar gedetailleerd
op ingaan?

Antwoord 4

Nee, die mening deel ik niet. Het uitgangspunt van het Nederlandse migratiebeleid
is dat Nederland bescherming biedt aan mensen die vluchten voor oorlog, vervolging
en geweld. Daarbij komt dat Nederland verplicht is om zich te houden aan internationaal
en Europeesrechtelijke verdragen als ook het Unierecht op basis waarvan o.a. asielzoekers
die een asielaanvraag doen recht op opvang hebben. Dit laat uiteraard onverlet dat
wij ons in Europees verband inzetten om meer grip te krijgen op de irreguliere asielstromen
naar de Unie en Nederland. Over die inzet wordt uw Kamer in de geannoteerde agenda
en verslagen van de JBZ-Raad geïnformeerd.

Tijdens het commissiedebat van 30 juni jl. heb ik uw Kamer een juridische verkenning
toegezegd naar o.a. een tijdelijke asielbehandelstop, op de voet van artikel 111 van
de Vreemdelingenwet. Ik kom hier na het zomerreces op terug.

Vraag 5 en 6

Opnieuw de vraag hoeveel asielzoekers Nederland volgens u nog aankan? Kunt u daar,
met de kennis van nu, gedetailleerd op ingaan?

Opnieuw de vraag wat uw antwoord is aan geografen die stellen dat het absorptievermogen
van Nederland is bereikt en dat de aanhoudende bevolkingsgroei Nederland ontwricht?
Kunt u daar, met de kennis van nu, gedetailleerd op ingaan?

Antwoord 5 en 6

Het Kabinet streeft naar meer grip op migratie. Dit is nodig om ervoor te zorgen dat
migratie aansluit op de draagkracht en behoefte van de Nederlandse samenleving. Zoals
ook vermeld in mijn brief van 5 juli jl. met de beantwoording van de gestelde vragen
tijdens het commissiedebat van 30 juni jl., begint dat met kennis en inzicht. Het
kabinet werkt op verschillende manieren aan het vergroten van de kennis over de gevolgen
van migratie op de Nederlandse samenleving. Zo is de Adviescommissie Vreemdelingenzaken
gevraagd om een advies over de inzet van een beleidsmatig richtgetal van migratie.
Daarbij is ook nadrukkelijk aandacht gevraagd voor het incorporatievermogen van de
samenleving. Het advies van de ACVZ weegt mee bij de beleidsontwikkeling rondom dit
onderwerp. Naar de planning van de ACVZ verschijnt dit advies na het zomerreces.

Vraag 7

Wat gaat u concreet doen om asielzoekerscentrum Ter Apel te ontlasten? Kunt u daar
gedetailleerd op ingaan, met een lange termijn visie?

Antwoord 7

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 8

Hoe waarborgt u de veiligheid van bewoners en ondernemers in Ter Apel en omgeving?
Kunt u daar gedetailleerd op ingaan?

Antwoord 8

Dat overlast van asielzoekers ook impact heeft op bewoners en ondernemers in de gemeente
Westerwolde, is mij bekend en neem ik uiterst serieus. Het ministerie is continu in
gesprek met het COA, de gemeente, ondernemers en omwonenden omtrent de veiligheid
en ook zijn er diverse maatregelen getroffen om de veiligheid te borgen. Zo zijn er
in het winkelcentrum van Ter Apel dagelijks Boa’s aanwezig. Over het brede palet aan
maatregelen bent u per Kamerbrief van 29 juni jl. geïnformeerd.