Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden De Roon, Maeijer en Wilders over het bericht dat Brussel van plan is een fonds op te richten voor de wederopbouw van Oekraïne

Antwoord van Minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking),
mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 27 mei 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Europa zal grootste deel van kosten voor wederopbouw
Oekraïne betalen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3 en 4

Klopt het dat de Europese Unie van plan is een fonds op de richten voor Oekraïne?
Zo ja, wat vindt u hiervan en in welk stadium bevinden de plannen zich? Kunt u alle
(concept) stukken hierover met de Kamer delen? Zo nee, waarom niet?

Klopt het dat de lidstaten vanuit Brussel te horen hebben gekregen dat zij het grootste
deel van de kosten zullen moeten betalen?

Klopt het dat de EU-ambassadeurs is verteld dat het bedrag zal kunnen oplopen tot
honderden miljarden euro’s over een periode van tientallen jaren? Zo ja, wat vindt
u hiervan? Zo nee, wat zal de omvang zijn van het fonds en hoeveel komt voor rekening
van Nederlandse belastingbetaler?

Antwoord 2, 3 en 4

In opvolging van de Europese Raadsconclusies van 24 en 25 maart2, waarin de Commissie werd opgeroepen een solidariteitstrustfonds voor Oekraïne te
ontwikkelen, publiceerde de Europese Commissie op 18 mei jl. de mededeling Ukraine Relief and Reconstruction.In de Geannoteerde Agenda van de buitengewone Europese Raad van 30 en 31 mei informeert
het kabinet uw Kamer over deze mededeling en geeft een eerste appreciatie3.

In deze mededeling worden de eerste uitgangspunten voor de Europese en internationale
samenwerking in het kader van de wederopbouw in Oekraïne geschetst. De Commissie schetst
dat een gezamenlijke EU-benadering bij de wederopbouw in het belang is van de lidstaten
en bij zal dragen aan het creëren van een vrij, democratisch, welvarend en duurzaam
Oekraïne als onderdeel van de Europese familie. De Commissie stelt dat een substantiële
Europese bijdrage aan de wederopbouw van Oekraïne van belang is. Bij de wederopbouw
zal ook nauwe samenwerking moeten worden gezocht met andere internationale actoren
zoals de G7-leden en internationale financiële instellingen.

De Commissie noemt in de mededeling nog geen bedragen voor de wederopbouw of de Europese
bijdrage daaraan. De oorlog in Oekraïne woedt nog in alle hevigheid en het is onduidelijk
wat de duur en totale schade van dit conflict zullen zijn, en hoe Oekraïne hier uit
zal komen. Wel is duidelijk dat de economische schade als gevolg van de Russische
inval aanzienlijk is: de Wereldbank becijferde op 10 april jl. dat de Oekraïense economie
met maar liefst 45% is gekrompen4. Daarnaast zal de fysieke wederopbouw een opgave zijn van ongekende grootte.

Vraag 5

Onder welke voorwaarden kan Oekraïne aanspraak maken op dit geld? Gaat het om leningen
of subsidies? Zal er sprake zijn van gezamenlijke schulduitgifte?

Antwoord 5

Zoals beschreven in de Geannoteerde Agenda van de Europese Raad van 30 en 31 mei,
beschrijft de Commissie dat de wederopbouw zal worden gekoppeld aan de brede Oekraïense
hervormingsagenda, in aanvulling op de bestaande financiële waarborgen voor EU-financiering.
Bij de uitgaven wordt nadrukkelijk aandacht gegeven aan goed bestuur, de rechtsstaat,
correct financieel management en anti-corruptie maatregelen. De Commissie stelt voor
dat de financiering van de wederopbouw zal bestaan uit een combinatie van giften en
leningen. Specifiek ten aanzien van leningen voor Oekraïne, geeft de Commissie aan
dat het ook een optie zou kunnen zijn deze worden gefinancierd met gemeenschappelijke
schulduitgifte, eventueel gegarandeerd met bilaterale garanties vanuit de lidstaten.

Vraag 6

Kunt u garanderen dat de Nederlandse belastingbetaler niet voor het zoveelste Brusselse
fonds zal gaan opdraaien? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Het kabinet is solidair met Oekraïne en zet zich in voor steun aan Oekraïne op het
terrein van humanitaire en militaire hulp en financiële ondersteuning, waaronder in
Europees verband en via de internationale financiële instellingen. Het is in het Europees
en Nederlands belang dat Oekraïne ondersteund wordt om de economie duurzaam, weerbaar
en met goed functionerende instellingen op te bouwen na de oorlog. Daar spelen, naast
de EU, ook internationale financiële instellingen een grote rol bij. In welke mate
en vorm Nederland daaraan zal bijdragen is op dit moment nog niet duidelijk, en zal
mede afhankelijk zijn van een gezamenlijke inventarisatie van de noden.