Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kops over het bericht 'EU: aardgas is duurzaam'

Antwoord van Minister Jetten (Klimaat en Energie), mede namens de Minister voor Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening (ontvangen 17 mei 2022).

Vraag 1

Deelt u de conclusie dat het goed nieuws is dat de door u zo bejubelde Europese Unie
aardgas als duurzaam en groen bestempelt? Deelt u de mening dat dit haaks staat op
uw eigen klimaatbeleid, waaronder het obsessieve, onbetaalbare aardgasvrij maken woningen?1

Antwoord 1

Op 10 maart jl. heeft de Europese Commissie een definitief voorstel gedaan om aardgas
en kernenergie tijdelijk en onder voorwaarden op te nemen in de groene taxonomie.
Voor een volledige appreciatie van het voorstel daartoe verwijs ik u naar mijn brief
van 20 april jl. (Kamerstuk 21501-33, nr. 914). Voor wat betreft aardgas heeft het kabinet zich meermaals uitgesproken tegen de
opname daarvan in de groene taxonomie. De opvatting dat dit goed nieuws is wordt dan
ook niet gedeeld. De taxonomie is verbod noch gebod, doet niets af aan de klimaatdoelen
die gelden voor Nederland en staat daarmee niet haaks op het Nederlandse klimaatbeleid.

Vraag 2

Hoe kan het dat het groene label voor aardgas, zoals u zegt, «geen gevolgen heeft
voor de Nederlandse ambities om de CO2-uitstoot fors terug te dringen» en «de komende jaren volop door zal worden gegaan
met het aardgasvrij maken van woningen»?

Antwoord 2

In het Coalitieakkoord is afgesproken om de Nederlandse ambitie ten aanzien van emissiereductie
te verhogen omdat Nederland koploper wil zijn in Europa bij het tegengaan van de opwarming
van de aarde. Het doel voor 2030 in de Klimaatwet wordt aangescherpt tot 55% reductie.
Om dit doel te halen, richt het kabinet zich op een hogere opgave van 60% reductie
in 2030. De eventuele opname van aardgas in de taxonomie heeft geen invloed op die
ambitie.

Voor Nederland geldt dat aardgas op dit moment nog een belangrijke rol in onze energiemix
speelt. Met het Klimaatakkoord zijn de eerste stappen gezet om de rol van aardgas
kleiner te maken en over te schakelen naar duurzame bronnen. Het kabinet houdt zich
aan de afspraken in het Klimaatakkoord. Het uitfaseren van fossiele brandstoffen,
waaronder aardgas, en de overstap naar duurzame bronnen is en blijft hierbij uitgangspunt.

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat wat Nederland met het aardgasvrij maken van woningen
aan CO2 bespaart, door China in slechts drie uur (!) compleet teniet wordt gegaan?2 Hoe moeten we het «fors terugdringen van de CO2-uitstoot» eigenlijk zien? Welke effect hebben uw CO2-ambities feitelijk op de mondiale uitstoot en de temperatuurontwikkeling van de aarde?

Antwoord 3

In het Klimaatakkoord van Parijs is in 2015 afgesproken dat de opwarming van de aarde
wordt beperkt tot minder dan twee graden Celsius ten opzichte van het pre-industriële
tijdperk. Het streven is om de opwarming beperkt te houden tot anderhalve graad. Alle
landen, dus Nederland ook, moeten hier een bijdrage aan leveren. Om invulling te geven
aan de eigenstandige verantwoordelijkheid die Nederland in dit verband heeft, is in
2019 de Klimaatwet aangenomen. Ook in Europa worden klimaatdoelen wettelijk verankerd.
Op die manier borgen we dat Nederland niet eenzijdig actie onderneemt, maar dat we
gezamenlijk naar dit doel bewegen.

Er bestaan grote verschillen in de mate van broeikasgasuitstoot tussen verschillende
landen die onder andere samenhangen met bevolkingsgrootte, economische ontwikkeling
en de mate van verduurzaming. Dit betekent echter niet dat de Nederlandse maatregelen
om broeikasgasemissies te reduceren teniet worden gedaan. Immers zouden er zonder
deze maatregelen meer broeikasgassen worden uitgestoten met negatieve gevolgen voor
de mondiale uitstoot en temperatuurontwikkeling. Bovendien is het aardgasvrij maken
van woningen ook wenselijk in het licht van het streven om onafhankelijk te worden
van de import van Russisch aardgas.

Vraag 4

Hoe legt u het groene label voor aardgas uit aan de huishoudens die voor vele tienduizenden
euro’s reeds van het aardgas af zijn gegaan, omdat u hen hebt wijsgemaakt dat aardgas
slecht voor het klimaat zou zijn en de huishoudens die nog niet van het aardgas af
zijn, maar door u «uiteindelijk van het gas af gedwongen zullen worden»?3

Antwoord 4

De opname van aardgas in de taxonomie is tijdelijk en voorwaardelijk. Meer specifiek
geldt dat economische activiteiten met betrekking tot aardgas als duurzaam worden
gekwalificeerd indien zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. De belangrijkste voorwaarde
is dat de lifecycle broeikasgasemissies lager zijn dan 100 gram CO2e/kWh. In plaats daarvan kan ook aan de volgende cumulatieve voorwaarden worden voldaan:
(i) de faciliteit krijgt uiterlijk in 2030 een bouwvergunning; (ii) de directe emissies
zijn lager dan 270 gram CO2e/kWh of niet hoger dan 550 kg CO2e/kWh per jaar gemiddeld over een periode van 20 jaar; (iii) de faciliteit vervangt
een bestaande fossiele centrale met relatief hoge uitstoot; (iv) deze vervanging leidt
tot emissiereductie van minimaal 55% en capaciteitstoename van maximaal 15%; (v) de
faciliteit schakelt uiterlijk per 2035 over op hernieuwbare of emissiearme gassen
(zoals waterstof).

De voorwaarden zijn niet gericht op de verbranding van aardgas in huishoudens maar
op aardgascentrales die een tijdelijke rol spelen in de transitie van vervuilende
brandstoffen zoals kolen naar emissiearme of -loze gassen zoals waterstof of groen
gas.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het ronduit tegenstrijdig is dat aardgas de schoonste fossiele
brandstof is, dat huishoudens in onder andere Duitsland daarom juist overstappen óp
aardgas, maar dat u huishoudens voor veel geld van het gas áf wilt hebben en hen daartoe
zelfs wilt dwingen?

Antwoord 5

De doelstelling van de EU is om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent dat
het gebruik van fossiele brandstoffen (wegens hun CO2-uitstoot) wordt afgebouwd en vervangen wordt door duurzame energiebronnen. Ook aardgas
is een fossiele brandstof en het gebruik ervan zal dus worden afgebouwd richting 2050.

In Duitsland en in de andere EU-lidstaten zullen huishoudens dus ook vóór 2050 moeten
overstappen op fossielvrije bronnen. Dit is in lijn met de afspraken in de Europese
Green Deal. Een deel van de huishoudens zal mogelijk als tussenstap overstappen op
aardgas. Duitsland heeft recentelijk een nieuwe verwarmingsstrategie aangekondigd
om minder afhankelijk te worden van de import van Russisch aardgas.4 In deze strategie wordt normering aangekondigd om fossiele brandstofinstallaties
uit te faseren in gebouwen. Het voorstel is om géén mono gas- of oliegestookte ketels
meer te plaatsen bij vervanging van de ketel ouder dan 20 jaar per 2024. Er zou namelijk
vanaf dat moment een minimumwaarde van 65% hernieuwbare energie gelden voor gebouweigenaren.
Dit kan worden bereikt via bijvoorbeeld het installeren van een warmtepomp of een
duurzaam warmtenet. Kortom, ook Duitsland zet in op het geleidelijk uitfaseren van
aardgas in de gebouwde omgeving.

Vraag 6

Wanneer zet u uw klimaatoogkleppen af en stopt u met uw onzinnige, onhaalbare en onbetaalbare
klimaatbeleid?

Antwoord 6

De wetenschap is helder over het klimaatprobleem, het kabinet neemt daarom passende
maatregelen.