Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Tielen en Brekelmans over medische zorg en vaccinatie t.b.v. vluchtelingen uit Oekraïne

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (ontvangen 20 april 2022).

Vraag 1

Kunt u een overzicht geven van hoe de medische zorg voor vluchtelingen uit Oekraïne
geregeld is in de opvangende landen in Europa, bijvoorbeeld in Polen, Duitsland, Denemarken
en Frankrijk?

Antwoord 1

Alle EU-landen spannen zich sinds de Russische aanval in om Oekraïense vluchtelingen
op te vangen en adequate voorzieningen te bieden. Medische zorg is daar een belangrijk
onderdeel van. We zien dat de grootste vluchtelingenstromen nu naar de omringende
landen als Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Moldavië gaan. Kleinere aantallen
reizen door naar andere EU landen. Daarnaast is er sprake van gerichte opvang van
vluchtelingen met een acute zorgvraag in andere EU landen. Diverse lidstaten, zoals
Duitsland, Kroatië, Zweden, Italië, Ierland en België hebben ervoor gekozen om toegang
tot (basis-)zorg te koppelen aan bestaande regelingen zoals deze gelden voor vluchtelingen
of asielzoekers. Ook zijn er lidstaten die extra (wettelijke) regelingen in het leven
roepen om noodzakelijke zorg te leveren, zoals Frankrijk, Denemarken, Tsjechië en
Polen.

Vraag 2

Kunt u aangeven of, en zo ja hoe het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
zich, in samenwerking met bijvoorbeeld het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA),
op medische zorg voor vluchtelingen uit Oekraïne heeft voorbereid?

Antwoord 2

Het Ministerie van VWS heeft doorlopend contact met verschillende partijen die betrokken
zijn bij (de ontvangst van) vluchtelingen. Hieronder valt onder andere het COA, maar
ook GGD’en, GHOR, het RIVM, de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) en andere partijen.
De situatie wordt continu gevolgd en met de betrokken partijen kijken we wat nodig
is om goed voorbereid te zijn op verschillende scenario’s.

Vraag 3

Welke vormen van medische zorg hebben vluchtelingen uit Oekraïne bij opvang in Nederland
vooral nodig? In hoeverre is deze zorg beschikbaar?

Antwoord 3

Voor vluchtelingen uit Oekraïne geldt, net als bij vluchtelingen uit andere landen,
dat er een breed scala aan medische zorg nodig kan zijn. GGD’en en GHOR dragen bij
aan de opvang en de gezondheidszorg voor vluchtelingen die naar ons land komen. Ook
bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne hebben zij een rol. Voor Oekraïense vluchtelingen
concentreren de GGD’en zich op de volgende onderdelen: gezondheid vluchtelingen, coronabestrijding,
jeugdgezondheidszorg, vaccinaties, psychosociale hulp en gezonde leefomgeving. De
GHOR onderhoudt het netwerk met zorgorganisaties, coördineert de geneeskundige hulpverlening
bij de opvang van vluchtelingen in nauwe samenwerking met de bevolkingszorg, gemeenten
en veiligheidsregio’s. De GHOR is daarbij ook betrokken bij het beoordelen van de
(fysieke en mentale) gezondheidskundige aspecten van grootschalige opvang.

Als het gaat om maatschappelijke ondersteuning van kwetsbare personen is het kabinet
zich samen met gemeenten en aanbieders aan het voorbereiden wat deze toestroom gaat
betekenen voor een beroep op de Jeugdwet en Wmo en voor de capaciteit bij aanbieders,
de financiën en de uitvoering van de toegang en indicatiestelling. De ministeries
van BZK, JenV, VWS en de VNG trekken nauw samen op.

Vraag 4

In hoeverre wordt rekening gehouden met de vaccinatiegraad van Oekraïners die naar
Nederland komen? Op welke wijze kunnen zij deelnemen aan de vaccinatie- en boostermogelijkheden
tegen COVID-19? Welke initiatieven zijn er om de betrokken Oekraïners te informeren
over nut en noodzaak van vaccinatie tegen COVID-19?

Antwoord 4

Graag verwijs ik u naar de Brief Stand van zaken COVID-191die ik op 15 maart jl. aan uw Kamer zond, waarin ik onder het kopje «Vaccineren van
Oekraïners» verdere toelichting geef op bovenstaande vraag.

Vraag 5

Bent u bekend met initiatieven zoals Host4ukraine, waar slaapplekken voor vluchtelingen
uit Oekraïne worden aangeboden? Hoe wordt gezorgd dat bij deze initiatieven ook passende
medische zorg kan worden geboden?

Antwoord 5

In Nederland zijn er verschillende initiatieven, zoals Host4ukraine, waar ontheemden
uit Oekraïne worden opgevangen. Iedere persoon in Nederland die acute medische zorg
nodig heeft kan zich melden bij de plaatselijke dokter, dus ook Oekraïners die via
verschillende initiatieven op kleine schaal of bij particulieren thuis worden opgevangen.

Vraag 6

Hoe kunnen Oekraïners die op eigen gelegenheid naar Nederland komen en niet via hulporganisaties,
gebruikmaken van medische zorg en de vaccinatieprogramma’s?

Antwoord 6

Iedere persoon in Nederland die acute medische zorg nodig heeft kan zich melden bij
de plaatselijke dokter, dus ook Oekraïners die op eigen gelegenheid naar Nederland
komen. Daarnaast komt iedereen in Nederland in aanmerking voor COVID-19-vaccinaties.
Men kan zich melden bij de GGD-COVID-vaccinatie-centra, hiervoor is het niet nodig
om ingeschreven te staan.

Als een Oekraïense ontheemde gaat werken, dan moeten zij een Nederlandse zorgverzekering
afsluiten. De kosten van medische zorg aan Oekraïense ontheemden die geen asiel aanvragen
en niet werken, komen op dit moment ten laste van de subsidieregeling medisch noodzakelijke
zorg aan onverzekerden (SOV). Het gaat alleen om zorg in het basispakket.