Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over openheid over wapenleveringen aan Oekraïne

Antwoord van Minister Ollongren (Defensie), mede namens de Mministers van Buitenlandse
Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 14 april
2022).

Vraag 1, 2, 3

Waarom hebt u besloten minder informatie te geven over het leveren van militaire goederen
aan Oekraïne?

Waarom maakte u eerdere wapenzendingen wel gedetailleerd openbaar? Kunt u dat toelichten?

Deelt u de opvatting dat het gebrek aan transparantie een open, maatschappelijke discussie
in de weg staat? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 1, 2, 3

De afgelopen periode is uw Kamer meermaals in detail geïnformeerd over de leveringen
van militaire goederen door het Ministerie van Defensie aan Oekraïne. Het kabinet
onderschrijft het belang van een open maatschappelijke discussie over dit onderwerp,
maar moet transparantie afwegen tegen het waarborgen van de operationele veiligheid.

Eerder achtte het kabinet het van belang om te laten zien dat er militaire goederen
ter zelfverdediging van Oekraïne beschikbaar werden gesteld als blijk van steun en
solidariteit aan Oekraïne. De veiligheidssituatie was toen nog wezenlijk anders. Ook
diverse internationale partners communiceerden in deze fase openlijk over hun materiële
steun aan Oekraïne.

Na de Russische invasie van Oekraïne heeft het kabinet met het oog op de (operationele)
veiligheid besloten om minder openlijk te communiceren over de militaire goederen
die Defensie aan Oekraïne levert.

Zoals ook toegezegd tijdens het plenaire debat op 10 maart jl. laat dit onverlet dat
het kabinet verantwoording wil afleggen en daarom de Kamer adequaat zal blijven informeren,
via een vertrouwelijke bijlage.

Vraag 4

Wat voor voertuigen gaat Nederland aan Oekraïne leveren, zoals gesteld in de brief
van 3 maart?1

Antwoord 4

In de brief van 10 maart jl. (kenmerk: 22 054, nr. 360) heeft het kabinet de Kamer vertrouwelijk geïnformeerd over de aard van de leveringen.2

Vraag 5

Klopt het dat Nederland Patriot-raketten gaat leveren in het kader van de oorlog?
Om hoeveel Patriots gaat het (met hoeveel raketten) en waar worden zij exact geplaatst?3

Antwoord 5

Op vrijdag 18 maart jl. is uw Kamer geïnformeerd over de inzet van een Nederlandse
Patriot luchtverdedigingseenheid in Slowakije (Kamerstuk 2022D10685). De inzet in Slowakije draagt bij aan de versterking van de collectieve afschrikking-
en verdedigingsfunctie van de NAVO en de geruststelling van onze bondgenoten in de
regio.

De inzet vindt plaats in de omgeving van de luchtmachtbasis in Sliac, in centraal
Slowakije, samen met onze partner Duitsland en onder aansturing van de NAVO. Ontplooiing
van de Nederlandse Patriot-eenheden vergt de inzet van ongeveer 150 Nederlandse militairen,
voor de duur van maximaal zes maanden.

Vraag 6

Klopt het dat meer dan 20 landen wapens leveren aan Oekraïne?4 Om hoeveel landen gaat het precies?

Antwoord 6

Nederland heeft kennis genomen van meer dan twintig landen die publiekelijk hebben
aangegeven Oekraïne te steunen door militaire goederen en wapens te leveren.

Vraag 7

Heeft de NAVO dan wel de EU een coördinerende rol aangaande wapenleveranties aan Oekraïne?
Op welke manier wordt deze coördinatie vormgegeven?5

Antwoord 7

Zoals vermeld in de Geannoteerde agenda Raad Buitenlandse Zaken Defensie, die op 11 maart
jl. met uw Kamer is gedeeld (Kamerstuk 21 501-28, nr. 237), heeft de EU een coördinatieplatform ingericht (Clearing House Cell – CHC). Hier wordt informatie over de behoeften vanuit Oekraïne en de levering van
militaire steun vanuit EU-lidstaten bijeen gebracht. Een aantal niet-EU landen is
ook aangesloten bij deze cel. Dit platform fungeert als forum voor afstemming en synchronisatie
tussen de lidstaten, bondgenoten en partners onderling en met Oekraïne.

De NAVO heeft geen coördinerende rol aangaande wapenleveranties. Op initiatief van
de VS en het VK coördineert een aantal bondgenoten en partners onderling de vraag
vanuit Oekraïne en het aanbod vanuit verschillende landen voor de bilaterale leveringen
van militaire goederen aan Oekraïne.

Vraag 8, 9

Op welke wijze acht u deze wapenleveranties proportioneel? Is het ter beschikking
stellen van straaljagers aan Oekraïne proportioneel?

Deelt u de opvatting dat Nederland met deze leveranties een keuze maakt met grote
risico’s op militaire escalatie? Zo nee, waarom?

Antwoord 8, 9

De Nederlandse inzet is om (verdere) escalatie te voorkomen en om Oekraïne in staat
te stellen zich beter te verdedigen tegen de Russische gewapende aanval. De wapenleveranties
worden zorgvuldig getoetst aan de EU-wapenexportcriteria. Daarbij wordt meegewogen
dat Nederland geen wapens wil leveren die het risico in zich dragen van grotere escalatie,
de betrokkenheid van meer landen in het conflict en meer slachtoffers.

Deze afweging stelt meer bondgenoten en partnerlanden voor een lastig dilemma. Uiteindelijk
neemt ieder land hier zelf een beslissing over.