Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bromet over de voorgenomen kap van/in het Sterrebos in Born ten behoeve van de geplande uitbreiding van een autofabriek

Antwoord van Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) (ontvangen 16 maart
2022).

Vraag 1

Heeft u zicht op de voorgenomen kap van/in het Sterrebos in Born ten behoeve van de
geplande uitbreiding van een autofabriek en het protest ertegen?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat hier eeuwenoude en daarmee praktisch onvervangbare bomen gekapt dreigen
te worden?

Antwoord 2

Het klopt dat veel van de bomen in het Sterrebos zo’n tweehonderd jaar oud zijn en
daarmee niet vervangbaar zijn. In het aangrenzende populierenbos dat inmiddels gekapt
is, liggen de leeftijden een stuk lager. Zo’n 55 bomen uit het Sterrebos met een doorsnede
van 40 centimeter of meer zullen verplaatst worden naar een compensatielocatie. Daarmee
wordt ongeveer een kwart van de grotere bomen behouden. Daarnaast blijft een stuk
van het Sterrebos sowieso behouden. Omdat een groot deel van het gekapte bos voor
Nederlandse begrippen relatief bijzonder is, zijn diverse maatregelen voorzien. Zo
beslaat de compensatieopgave 30 hectare aan nieuwe natuur, driemaal de oppervlakte
die gekapt wordt.

Vraag 3

Klopt het dat dit bos een habitat is voor diverse en/of bedreigde beschermde soorten?
Zo ja, hoe is dit verenigbaar met kap? Zijn de gevolgen voor habitat en soorten voldoende
onderzocht en zijn hier alle benodigde vergunningen en ontheffingen voor verleend?

Antwoord 3

Dat klopt. Op grond van de Wet Natuurbescherming zijn hier dan ook de verplichte mitigerende
maatregelen voor getroffen. Voor zover ik dat kan overzien, heeft de provincie Limburg
als bevoegd gezag alle benodigde vergunningen en ontheffingen verleend.

Nadat op 9 februari jl. bij een voorgeschreven inspectie door ecologen in een nog
te kappen boom aan de rand van het bos een nest met eieren van de bosuil werd gevonden,
heeft de provincie met het bedrijf de afspraak gemaakt dat deze boom en alle bomen
in een straal van 75 meter eromheen voorlopig niet worden gekapt. De vondst van dit
nest, en de daarop volgende handelingen, laten zien dat het ecologisch werkprotocol
werkt en wordt nageleefd.

Vraag 4

Zijn het verlenen van vergunningen en toezicht hierop alleen een aangelegenheid van
lokale en provinciale overheden of heeft het Rijk een rol?

Antwoord 4

Het Rijk heeft bij het verlenen van vergunningen en het toezicht, wanneer de provincie
bevoegd gezag is, geen rol. Alleen in het uiterste geval dat medeoverheden hun taak
niet uitvoeren, kan het Rijk ingrijpen. Daar is hier geen sprake van. LNV is het bevoegd
gezag in een aantal specifieke gevallen, als bepaald in de Wet Natuurbescherming,
zoals bij rijkswegen of het spoor.

Vraag 5

Hoe verhoudt het verdwijnen van dit bos zich tot de nationale bossenstrategie?

Antwoord 5

Het doel van de Bossenstrategie is uiteraard om er voor te zorgen dat Nederland in
2030 meer bos heeft, niet minder. Bovendien moeten die bossen rijker en robuuster
worden. In de strategie is dan ook aangegeven dat Rijk en provincies het omvormen
van bossen naar ander landgebruik zoveel mogelijk willen voorkomen én dat er 37.000
hectare bos netto bij moet komen. Ook erkent de strategie uiteraard dat er wel degelijk
zwaarwegende redenen kunnen zijn om wel bos om te vormen tot een ander landgebruik,
maar daarbij moet altijd sprake zijn van compensatie. Met het schrappen van de uitzonderingsmogelijkheid
om binnen Natura2000 beheerplannen bos te kappen, zonder dat hiertegenover een compensatieplicht
staat, wordt de laatste juridische mogelijkheid tot netto ontbossing weggenomen. In
dit geval wordt het bos ruimschoots gecompenseerd door 30 hectare bos aan te leggen
om de 10 hectare die verloren gaat te compenseren.

Vraag 6

Hoe kijkt u aan tegen het behoud van volwassen bossen versus de maakbaarheid en ecologische
kwaliteit van nieuw aangeplant compensatiebos?

Antwoord 6

Omdat zeldzame oude bossen niet dezelfde maatschappelijke en natuurlijke waarden hebben
als nieuwe bossen, kijkt de Bossenstrategie ook naar manieren om oude bossen en zeldzame
wilde bomen meer bescherming te bieden. Het behouden van oude bomen is cruciaal, voor
de gezondheid van het bos zelf en voor de diversiteit aan leven binnen het bos. De
nakomelingen van écht oude bomen zijn vaak goed in staat om met een veranderend klimaat
om te gaan. Ook zijn zeer oude bomen vaker van «wilde» of autochtone herkomst, waarmee
hun voorouders zich gedurende millennia aan de Nederlandse klimatologische omstandigheden
hebben aangepast, in tegenstelling tot gekweekte boomsoorten uit andere delen van
Europa die in de 20e en 21e eeuw veel geplant zijn. Dat aanpassingsvermogen blijkt ook voor de toekomst belangrijk
voor de gezondheid van het bos.

Dat volgens deskundigen nog slechts 3 tot 8% van de bomen in Nederland van autochtone
herkomst zijn, geeft tegelijkertijd de urgentie aan om bij nieuwe aanplant voor dit
«wilde» plantmateriaal te kiezen. Deze aanplant van nieuw bos uit «wild» materiaal
kan daarmee dan ook voor een welkome aanvulling zorgen van deze nakomelingen van autochtone
bomen.