Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over de veiligheid van registertolken- en vertalers en anonimiteit

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 7 december 2021).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 784.

Vraag 1

Als ervoor wordt gekozen bij beruchte strafzaken de namen van de personen die betrokken
zijn bij strafzaken (OM, rechters, etc.) te anonimiseren, waarom wordt dan wel altijd
bij de beëdigde vertaling van documenten de NAW-gegevens en het inschrijvingsnummer
van de registervertaler benoemd?

Antwoord 1

De veronderstelling dat de namen van officieren van justitie en rechters worden geanonimiseerd
is onjuist. Ook van andere procesdeelnemers als getuigen en deskundigen worden persoonsgegevens
in principe (behalve bijvoorbeeld bij beschermde getuigen) niet geanonimiseerd.

Vraag 2

Indien registertolken en of vertalers betrokken bij rechtszaken bedreigd worden, welke
regeling gaat u dan treffen om hen te beschermen?

Antwoord 2

Het OM zal alsdan in overleg met de politie bezien welke maatregelen opportuun zijn.
Het Stelsel bewaken en beveiligen vormt hiertoe het kader.

Vraag 3

Hoe worden interceptietolken beschermd tegen openbaring van hun persoonsgegevens?

Antwoord 3

In het openbaar deel van het Register beëdigde tolken en vertalers wordt niet zichtbaar
of iemand de specialisatie interceptietolk (en/of overigens ook verhoortolk) heeft.
In het intermediairsportaal van het register, waarin afgeschermde gegevens zijn opgenomen,
is wel zichtbaar of iemand interceptietolk is. Toegang tot dit portaal hebben de opdrachtgevers
en de intermediairs die werken voor afnameplichtige instanties. Deze zichtbaarheid
is nodig om de matching tussen de opdrachtgever en de interceptietolk mogelijk te
maken.

In samenspraak met het OM heeft de politie besloten om alle interceptietolken die
voor de politie werken te voorzien van een anoniem tapaccount. Het accountnummer dient
tevens als anoniem (persoons)nummer. Deze zijn niet te herleiden naar het Register
beëdigde tolken en vertalers of de administratie van een bemiddelaar. Het beheer en
inzage van deze accounts en nummers, met andere woorden de koppeling daarvan met de
identiteit van de interceptietolken, ligt uitsluitend bij het landelijk tolken coördinatiepunt
(LTCP). Alle interceptietolken hebben inmiddels hun afgeschermde account ontvangen.

Vraag 4

Welke afspraken worden gemaakt met de bedrijven die deelnemen aan de aanbestedingen
van tolk- en vertaaldiensten over het beschermen van tolken en -vertalers? Zijn dergelijke
gevoelige gegevens überhaupt wel veilig bij commerciële partijen?

Antwoord 4

Alle medewerkers van de intermediairs die voor de tolkdienstverlening van de politie
worden ingezet moeten een geheimhoudingsverklaring tekenen die aan de eisen van de
politie voldoet. De geheimhoudingsplicht blijft onverminderd bestaan na beëindiging
van de overeenkomst van de intermediair met de politie, de inzet voor de tolkdienstverlening
of het dienstverband van de betreffende medewerker. De politie behoudt het recht om
een medewerker van de intermediair alsnog te screenen als de politie daartoe aanleiding
ziet.

Het OM zal bij de aanbesteding van tolk- en vertaaldiensten het veiligheidsaspect
meenemen. Bij vertaaldiensten voor het OM geldt overigens dat de intermediairs noch
de te vertalen documenten noch de vertalingen zien. Die worden uitsluitend uitgewisseld
tussen het OM, de Rechtspraak en de vertaler.

Vraag 5

Hoe zorgt u ervoor dat de GEH-nummers niet buiten de rechtbank geraken, zodat niemand
buiten de rechtbank deze aan de TLK-nummers of NAW-gegevens kan koppelen?

Vraag 5

Hoe zorgt u ervoor dat de GEH-nummers niet buiten de rechtbank geraken, zodat niemand
buiten de rechtbank deze aan de TLK-nummers of NAW-gegevens kan koppelen?

Antwoord 6

Openbaarheid van gegevens over beëdigde tolken en vertalers is om diverse redenen
van belang. In de eerste plaats biedt een openbaar register opdrachtgevers de mogelijkheid
een gekwalificeerde tolk/vertaler in te schakelen. Dit is niet alleen van belang voor
afnameplichtige organisaties maar bijvoorbeeld ook voor notarissen en deurwaarders
die behoefte kunnen hebben aan de dienstverlening van een beëdigde vertaler of tolk.
Daarnaast geeft het openbaar deel van de gegevens de nodige transparantie aan de werking
van de wet. Belanghebbenden kunnen zo immers vaststellen dat opdrachtgevers binnen
het domein van justitie en politie hun afnameplicht zijn nagekomen, en als zou blijken
dat dit niet het geval is, daarop actie ondernemen. Tegelijkertijd moet recht worden
gedaan aan de zorg van een aantal tolken en vertalers die in gevoelige justitiële
onderzoeken actief zijn en derhalve veiligheidsrisico’s lopen. De contactgegevens
van deze tolken en vertalers mogen niet te gemakkelijk via deze weg hun weg vinden
naar het criminele milieu. Tolken en vertalers hebben daarom de mogelijkheid zelf
te kiezen of hun contactgegevens via het openbare deel van het register te vinden
zijn of niet.

Opdrachtgevers en intermediairs met een afnameplicht dienen in overeenstemming met
de doelstelling van de wet alle mogelijkheden te hebben om de meest geschikte tolk
of vertaler te selecteren. Dit uitgangspunt verhoudt zich niet met het afschermen
van een deel van de gegevens voor deze categorie. Van instellingen uit het domein
van justitie en politie mag bovendien worden verwacht dat zij in het kader van hun
reguliere werkzaamheden zijn ingericht op vertrouwelijke behandeling van gevoelige
informatie en inspelen op de kwetsbaarheid van functionarissen die bij juridische
procedures betrokken zijn. Opdrachtgevers met een afnameplicht hebben daarom toegang
tot alle informatie die over ingeschreven tolken en vertalers is geregistreerd. De
bewerker van het register heeft de taak om alleen toegang tot deze gegevens te verschaffen
als vaststaat dat een verzoek daartoe is ingediend door een in de wet genoemde of
door de Minister van Justitie op basis van artikel 28, tweede lid, van de wet aangewezen
opdrachtgever of intermediair binnen het domein van justitie en politie.

Vraag 7

Deelt u de mening dat, wanneer dit nodig is, ook de namen van gerechtstolken en -vertalers
geanonimiseerd moeten kunnen worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Ja.

Vraag 8

Indien het antwoord op de vorige vraag ja is, wat gaat u doen om de veiligheidsrisico’s
te verminderen?

Antwoord 8

Wanneer dit nodig lijkt is het mogelijk om tolken en -vertalers die een rol hebben
in het gerechtelijke proces te anonimiseren. Wel dient voor de partijen in een proces
vast te staan dat de tolk of vertaler gekwalificeerd is. Het OM zal in voorkomende
gevallen in overleg met de opsporingsinstanties en de Rechtspraak bezien hoe gegevens
van de tolk of vertaler, op overeenkomstige wijze als van andere procespartijen, geanonimiseerd
kunnen worden.

Zie voorts de antwoorden op de vragen 2 tot en met 6.