Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Palland en van Nispen over het RTL4 nieuwsitem inzake de intimidatie van de advocaten van de nabestaanden van de MH17-zaak

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister
van Buitenlandse Zaken (ontvangen 29 november 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Advocaten MH17-zaak geïntimideerd, hoogstwaarschijnlijk
door Rusland»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de in het nieuwsbericht genoemde intimidatie – bijvoorbeeld
het volgen van advocaten van nabestaanden na de zitting tot aan de privéwoning of
anderszins – heeft plaatsgevonden? Hoeveel gevallen zijn hiervan bekend? Bij hoeveel
van de advocaten? Zijn er ook voorvallen bekend / gemeld die nabestaanden betreffen?

Antwoord 2

Vanuit veiligheidsoverwegingen kan ik geen uitspraken doen over individuele casuïstiek.
Wel kan ik in zijn algemeenheid zeggen dat ten aanzien van eventuele inmengingsactiviteiten
van buitenlandse actoren, de betrokken ministeries in nauw contact staan met de inlichtingen-en-veiligheidsdiensten
om deze te onderkennen, te duiden en waar nodig en mogelijk maatregelen te treffen.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid
(NCTV) met de leden van de advocatengroep Rechtsbijstandsteam (RBT) hierover heeft
gesproken? Is door de NCTV aangegeven dat Rusland al dan niet indirect verantwoordelijk
is voor de dreigingen?

Antwoord 3

Als Minister van Justitie en Veiligheid heb ik een bijzondere verantwoordelijkheid
voor personen, objecten en diensten die wegens het belang voor de nationale veiligheid
dat met hun veilig en ongestoord functioneren is gemoeid, onderdeel zijn van zogenoemde
Rijksdomein. Deze verantwoordelijkheid heb ik gemandateerd aan de NCTV. In algemene
zin kan ik zeggen dat alle betrokken partijen rond het proces zich bewust zijn van
de (digitale) risico’s en mogelijke dreigingen en daar waar nodig maatregelen treffen.
Over individuele casuïstiek kan ik vanwege veiligheidsoverwegingen geen uitspraken
doen.

Vraag 4

Kunt u het gestelde in het nieuwsbericht bevestigen dat intimidatie «hoogstwaarschijnlijk»
door of vanuit Rusland plaatsvond? Wordt hier nader onderzoek naar gedaan; zo ja wanneer
verwacht u resultaat van dit onderzoek?

Antwoord 4

Zoals eerder gezegd, kan ik uit veiligheidsoverwegingen niet ingaan op individuele
casuïstiek en kan ik geen uitspraken doen over al dan niet lopende onderzoeken. Wel
staan betrokken ministeries en opsporingsdiensten en inlichtingen-en-veiligheidsdiensten
in nauw contact met elkaar om eventuele inmengingsactiviteiten van buitenlandse actoren
te onderkennen en te duiden.

Vraag 5

Welke vervolgacties onderneemt het kabinet om Rusland hierop aan te spreken? Onderneemt
het kabinet ook actie hieromtrent in internationaal verband om in gezamenlijkheid
hierin op te treden?

Antwoord 5

In geval van specifieke, aantoonbare incidenten waar de Russische Federatie bij betrokken
is, treft het Kabinet vanzelfsprekend maatregelen. Ook in internationaal verband spreken
we met partners over statelijke dreigingen in den brede, om ervaringen te delen en
kennis uit te wisselen.

Het is van groot belang dat de brede inzet voor waarheidsvinding, gerechtigheid en
rekenschap voor de 298 slachtoffers van het neerhalen van vlucht MH17 en hun nabestaanden
niet door inmengingsactiviteiten wordt gehinderd.

Vraag 6

Hebben deze gebeurtenissen gevolgen, en zo ja welke, voor de strafzaak die nu loopt,
voor de betrokken advocaten en nabestaanden?

Antwoord 6

De inhoudelijke behandeling van het strafproces is thans gaande. Deze gebeurtenissen
hebben vooralsnog geen effect op de strafzaak en de betrokkenheid van de advocaten
en nabestaanden hierin.

Vraag 7

Hoe wordt er voor gezorgd dat de bedreigde advocaten niet gehinderd worden in hun
werk? Wordt er op enige wijze bescherming geboden voor hen? Wat doet u in het geval
de advocaat aangeeft geen beveiliging te willen?

Antwoord 7

Vanuit veiligheidsoverwegingen kan ik geen uitspraken doen over individuele casuïstiek
en eventuele beveiligingsmaatregelen. Door de rijksoverheid wordt de veiligheidssituatie
van betrokkenen in het MH17-proces nauwlettend in de gaten gehouden. Daarnaast kan
ik in zijn algemeenheid zeggen dat de NCTV, gezamenlijk met andere relevante ministeries,
de betrokken partijen bewust maakt van de (digitale) risico’s en mogelijke dreigingen
en dat waar nodig passende maatregelen worden getroffen om de weerbaarheid te verhogen.

Vraag 8

Bent u bereid om de Kamer proactief te informeren, al dan niet vertrouwelijk, over
ontwikkelingen op dit terrein?

Antwoord 8

Uit veiligheidsoverwegingen kan ik niet ingaan op individuele casuïstiek. Via een
besloten, vertrouwelijke technische briefing kan de Tweede Kamer meegenomen worden
in de werkwijze en de ontwikkelingen op dit terrein.