Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Koerhuis en Van der Woude over het bericht dat de bank voortaan je studieschuld kan opzoeken

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede
namens de Ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Financiën (ontvangen
12 november 2021).

Vraag 1

Kent u het bericht «Hypotheek nodig? Bank kan voortaan je studieschuld opzoeken»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de analyse dat starters het nu al heel moeilijk hebben op de woningmarkt en
het daarom heel vreemd is juist voor starters extra belemmeringen op te werpen? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ja, ik deel uw mening dat starters het niet makkelijk hebben op de woningmarkt. Het
woningaanbod is beperkt en de concurrentie is groot. De bouw van extra woningen is
daarom topprioriteit voor dit kabinet. Die woningen staan er echter niet meteen. Daarom
nemen we ook maatregelen om starters op korte termijn te helpen om een woning te kopen.
Bijvoorbeeld door meerderjarige starters tot 35 jaar vrij te stellen van overdrachtsbelasting
(bij een woning tot € 400.000) en door het verbeteren van de informatievoorziening
voor starters op de woningmarkt.

Het meewegen van de studieschuld bij het aanvragen van een hypotheek is al langdurig
staand beleid en niet specifiek gericht op starters. Voor verantwoorde kredietverlening
is het verplicht om bij het bepalen van de maximale financieringslast rekening te
houden met financiële verplichtingen zoals een studieschuld. De (oud-)student is daarnaast
verplicht om bij een hypotheekaanvraag eventuele studieschulden op te geven. De terugbetaling
van een studieschuld drukt namelijk op het besteedbaar inkomen van een (oud-)student.
Het is daarom ook in het belang van de consument om bij een hypotheekaanvraag een
eventuele studieschuld eerlijk op te geven. Daarmee voorkomt de aanvrager dat de hypotheeklasten
te hoog worden, met mogelijke betalingsproblemen als gevolg. Het delen van gegevens
via een app kan juist leiden tot meer gebruiksgemak en zie ik niet als een extra belemmering
voor starters.

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat dit haaks staat op de belofte bij invoering van het leenstelsel
dat de studieschuld niet geregistreerd zou worden voor hypotheekverstrekking?

Antwoord 3

Daar ben ik het niet mee eens. De studieschulden worden door DUO bijgehouden ten behoeve
van de uitvoering van de studiefinanciering. Dit gebeurde ook al voor de invoering
van het leenstelsel. Daar horen ook gegevens bij over opgebouwde schuld door leningen
en aflossingen hierop. Burgers hebben het recht op hun persoonlijke gegevens bij de
overheid in te zien en te gebruiken voor hun eigen doeleinden. Dat is precies wat
de nieuwe mogelijkheid beoogt. De keuze om deze gegevens te delen met derden, is geheel
aan de burger.

Vraag 4

Was u al op de hoogte van de koppeling van de studieschuld voor hypotheekverstrekking
door DUO toen u uw tweet uitstuurde en u onze vragen beantwoordde? Zo ja, hoe lang
was u dan al op de hoogte en waarom heeft u dan niets ondernomen tegen de koppeling
door DUO?2 3

Antwoord 4

De desbetreffende tweet gaat over een registratie van studieschulden bij het Bureau
Kredietregistratie (BKR). Dat is in deze situatie niet het geval, daarom koppel ik
deze tweet ook niet aan deze ontwikkeling. Het kabinet gaat ook niet over tot een
BKR-registratie voor studieschulden. In deze casus gaat het om gegevens die door DUO
worden bijgehouden ten behoeve van de uitvoering van de studiefinanciering. (Oud-)studenten
kunnen hun persoonlijke gegevens hierover inzien via Mijn DUO. De (oud)-student kan
bepalen om zelf zijn gegevens te delen met de hypotheekverstrekker via een app door
toestemming te geven. Deze ontwikkeling zorgt voor meer gebruiksgemak, er zijn minder
handelingen nodig van de (oud-)student.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het registreren van de studieschuld in het BKR feitelijk dezelfde
gevolgen voor starters heeft als het registreren van de studieschuld voor hypotheekverstrekking
door DUO?

Antwoord 5

Daar ben ik het niet mee eens. Een burger heeft op basis van de AVG het recht om zijn
eigen persoonsgegevens bij de overheid digitaal in te zien. Hij hoeft niet nader te
motiveren met welk doel hij de gegevens wil inzien. Een (oud-)student heeft daarom
de mogelijkheid om gegevens over zijn studieschuld via Mijn DUO in te zien. Hij kan
vervolgens zelf besluiten om deze gegevens te gebruiken. Bijvoorbeeld om extra af
te lossen, het maandbedrag aan te passen of om de gegevens te delen met derden, zoals
de apps van Ockto of iWiZe. Het delen van gegevens vindt in de meeste gevallen plaats
buiten medeweten van de overheid. Het registreren van de studieschuld bij DUO is dus
niet bedoeld voor hypotheekverstrekking. De gegevens die bij DUO geregistreerd staan
kunnen alleen daarvoor worden gebruikt indien de (oud-)student daar toestemming voor
geeft. Naast de hoogte van de oorspronkelijke studieschuld kan de (oud-)student via
mijn DUO ook informatie vinden over eventuele extra aflossingen, de resterende looptijd
en welk leenstelsel er van toepassing is.

Met een toetsing bij het BKR kunnen banken en kredietverstrekkers zien of een consument
ergens anders geld heeft geleend. En of er betalingsproblemen zijn of zijn geweest.
De uitkomsten van de toets kunnen zij meewegen bij de hypotheekaanvraag. Een toetsing
bij het BKR is voor kredietverstrekkers essentieel in het voorkomen van overkreditering.
De gegevens in het BKR worden aangeleverd door kredietverstrekkers zelf. Met het registreren
van verstrekte kredieten en eventuele betalingsachterstanden vervult het BKR een andere
rol dan DUO die gegevens bijhoudt ten behoeve van de uitvoering van de studiefinanciering.

Vraag 6

Kunt u huidige en oud-studenten verzekeren dat u de belofte om studieschulden niet
te registreren voor hypotheekverstrekking nakomt?

Antwoord 6

Het kabinet gaat niet over tot een BKR-registratie voor studieschulden. Wel zijn (oud-)
studenten gehouden hun studieschulden kenbaar te maken bij het aanvragen van een hypotheek.

Vraag 7

Bent u bereid in gesprek te gaan met DUO en aan te geven dat deze belofte in stand
blijft?

Antwoord 7

Ik acht een gesprek met DUO niet noodzakelijk. Het kabinet gaat niet over tot een
registratie van studieschulden, enkel voor hypotheekverstrekking. DUO dient de studieschulden
natuurlijk wel bij te houden voor de uitvoering van de studiefinanciering.

Vraag 8

Wilt u deze vragen beantwoorden voor de behandeling van het Wetgevingsoverleg inzake
het begrotingsonderdeel wonen en ruimte (hoofdstuk VII) op 15-11-2021?

Antwoord 8

Ja.