Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over het coronabeleid

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 10 november
2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Mogelijk meer coronamaatregelen nu aantal besmettingen
snel toeneemt»1?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u, alvorens u overgaat tot het nemen van nieuwe maatregelen, duiden hoe u de
zorg, en dan met name de Intensive Care (IC)-capaciteit, op orde heeft gebracht om
corona te managen zónder de samenleving te belasten met nieuwe maatregelen?

Antwoord 2

Op verzoek van de toenmalige Minister voor Medische Zorg en Sport (MZS) heeft het
Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) in de zomer van 2020 het IC-Opschalingsplan opgesteld.
Daarin werd aangegeven dat een vaste uitbreiding van de IC-capaciteit tot 1.350 IC-bedden
mogelijk was en aanvullend een flexibele opschaling van de capaciteit tot 1.700 IC-bedden.
Ook zijn er met dit Opschalingsplan maatregelen doorgevoerd op het vlak van onder
meer de opleiding van personeel, vervoer, coördinatie, monitoring en informatiedeling.
Voor de uitvoering van het Opschalingsplan heeft het kabinet voor de jaren 2020–2022
circa € 500 mln. beschikbaar gesteld. In 2020 is versneld gestart met de opleiding
Basis Acute Zorg, waarmee verpleegkundigen eerder inzetbaar zijn op een deel van de
zorgtaken die op de IC moeten gebeuren. De financiering hiervan komt uit de hierboven
genoemde € 500 mln.

Vanwege de aanhoudende pandemische druk op de zorg en de gevolgen daarvan voor de
zorgprofessionals, heb ik het LNAZ gevraagd om een herijking van het IC-opschalingsplan.
Dat plan heb ik uw Kamer op 2 november jl. toegezonden. Het LNAZ geeft in dit plan
aan dat ziekenhuizen voor komend najaar maximaal op kunnen schalen tot 1.350 IC-bedden
voor een korte piekperiode en heeft uitgewerkt hoe dat te realiseren. Meer bedden
zijn op dit moment ook niet mogelijk, geeft het LNAZ aan. De zorg is er nu veel meer
op gericht om de reguliere zorg zo veel mogelijk in stand te houden en indien mogelijk
in te halen. Daarbij krijgt het voorkomen van (verdere) overbelasting van het zorgpersoneel
de hoogste aandacht. Ik verwacht van ziekenhuizen dat zij alles op alles zetten om
meer personeel aan te nemen, op te leiden en te behouden met goed werkgeverschap.
Ik faciliteer hierin maximaal. Zo kunnen zorgorganisaties onbeperkt gespecialiseerd
verpleegkundigen – waaronder IC verpleegkundigen – opleiden via de beschikbaarheidbijdrage
voor de verpleegkundige vervolgopleidingen.

Daarnaast is afgelopen anderhalf jaar met crisismaatregelen ingezet op tijdelijke
extra zorgcapaciteit. Dit gebeurt zorgbreed om de doorstroom van patiënten in het
ziekenhuis naar onderdelen van de zorgketen te ondersteunen:

– Via Extra Handen voor de Zorg zijn er circa 6.300 mensen ingezet bij zorgorganisaties
in nood.

– Met de Nationale Zorgklas zijn circa 5.000 mensen opgeleid voor ondersteunende taken,
ruim 1.700 volgen een erkende opleiding gericht op duurzame instroom.

– Met de subsidieregeling Coronabanen is er voor ruim 7.200 mensen subsidie verstrekt
aan zorgorganisaties, voor ondersteunende banen die zorgprofessionals ontlasten.

– Tot slot heeft ook Defensie ondersteuning geboden in het UMCU en – last resort – bij
zorgorganisaties in nood.

Kortom, VWS faciliteert ziekenhuizen op tal van mogelijke manieren, maar ik zie ook
dat het opleiden en behouden van personeel lastig is als de pandemische druk zo hoog
is. Met de coronamaatregelen proberen we de druk op de zorg daarom te beheersen.

Vraag 3

Kunt u een overzicht geven van hoeveel ziekenhuizen er zijn heropend en hoeveel Spoedeisende
Hulp-afdelingen zijn heropend? Kunt u een overzicht geven van bij hoeveel ziekenhuizen
een voorgenomen sluiting wordt teruggedraaid en van hoeveel Spoedeisende Hulp-afdelingen
een voorgenomen sluiting wordt teruggedraaid?

Antwoord 3

Nee. Ik beschik niet over deze informatie.

Vraag 4

Hoeveel IC-bedden zijn er deze coronacrisis bijgekomen? Zitten we daarmee weer op
het niveau van voor de halvering van het aantal IC-bedden? Kunt u een gedetailleerde
toelichting geven op het aantal ic-bedden over de periode van de afgelopen tien jaar?

Antwoord 4

Zie voor het aantal IC-bedden dat er tijdens deze coronacrisis zijn bijgekomen het
antwoord op vraag 2. Volgens de cijfers van de Stichting Nationale Intensive Care
Evaluatie (NICE) is het aantal IC-bedden in de jaren voorafgaand aan de COVID-19-pandemie
ongeveer gelijk gebleven.

Jaar

Aantal IC-bedden (NICE)

2013

1.208

2014

1.210

2015

1.210

2016

1.191

2017

1.209

2018

1.208

Vraag 5

Hoeveel zorgmedewerkers zijn er deze coronacrisis bijgekomen? Kunt u een gedetailleerd
overzicht geven van het aantal zorgmedewerkers over de periode van de afgelopen tien
jaar?

Antwoord 5

Tussen het eerste kwartaal van 2020 en het eerste kwartaal van 2021 is het aantal
werknemers in zorg en welzijn met 33,7 duizend werknemers gestegen. In de ziekenhuizen
kwamen er gedurende deze periode 900 werknemers bij en in de UMC’s 2.800 werknemers.
In het eerste kwartaal 2021 werken er circa 111.000 mensen meer in de zorg dan in
het eerste kwartaal van 2011. Voor de UMC’s en de ziekenhuizen geldt dat er 13.000
respectievelijk 4.000 meer mensen werken dan 10 jaar geleden (bron: CBS, AZW StatLine).