Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over disproportioneel handelen door de burgemeester van Nijmegen

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 4 november 2021).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 390.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Hoe de sluiting van café Moeke volledig uit de hand
liep: «We pakken net zolang mensen op totdat jullie helemaal gesloten zijn»»3?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het volstrekt onwenselijk is als burgemeesters in dit land volkomen
disproportioneel handelen en zich schuldig maken aan machtsvertoon? Graag een toelichting.

Antwoord 2

Het is ter beoordeling van het lokaal bevoegd gezag of in een gemeente sprake is van
een situatie die vraagt om de inzet van bepaalde bevoegdheden om de overtreding van
regels te stoppen en verdere overtreding te voorkomen. In die beoordeling worden de
feiten en omstandigheden van het specifieke geval gewogen en wordt rekening gehouden
met de belangen van betrokkenen. Daarbij kijkt het lokaal bevoegd gezag ook naar de
evenredigheid van de inzet van bevoegdheden. Ik kan daar als Minister niet in treden.
Uiteindelijk is het oordeel over proportioneel handelen door de overheid aan de rechter.
De burgemeester legt tevens verantwoording af aan de gemeenteraad over de inzet van
zijn bevoegdheden.

Vraag 3

Hoe duidt u het feit dat er bij de sluiting van een Nijmeegs café met boa’s en meerdere
agenten sprake was van machtsvertoon?

Antwoord 3

De burgemeester van Nijmegen heeft laten weten dat de exploitanten van de horecagelegenheid
al eerder door wijkagenten op de hoogte waren gesteld van het standpunt van de burgemeester
dat bij bewust niet naleven van de nieuwe coronaregels sprake zou zijn van directe
sluiting. Vervolgens hebben gemeentelijke toezichthouders bij het café een situatie
geconstateerd die voor de burgemeester aanleiding was om directe sluiting van het
café te bevelen. Dat is gebeurd in overleg met het openbaar ministerie en de politie
en met inzet van de daarvoor benodigde handhavingscapaciteit. Ik treed niet in de
overwegingen die ten grondslag hebben gelegen aan het bevel. Dat is immers een bevoegdheid
die de burgemeester zelfstandig uitoefent. Evenmin treed ik in de beoordeling door
het lokaal bevoegd gezag over de benodigde handhavingscapaciteit in een concrete situatie.
De burgemeester heeft mij geïnformeerd dat voor de handhaving van het sluitingsbevel
enkele politiemensen ter plaatse zijn geweest en dat geen sprake was van machtsvertoon.
Ik ga uit van die lezing.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat de gasten van café Moeke zich buiten op het terras bevonden,
waar de door u ingestelde medische apartheid niet geldt? Waarom dan toch het bevel
tot sluiten?

Antwoord 4

De burgemeester van Nijmegen heeft laten weten dat uit de rapportages van de toezichthouders
duidelijk blijkt dat bij het café sprake was van een overtreding van de coronaregels.
De situatie bij het café was voor de burgemeester aanleiding om de directe sluiting
van het café te bevelen. In de overwegingen die ten grondslag hebben gelegen aan het
bevel wordt niet getreden, omdat dit een bevoegdheid is die de burgemeester zelfstandig
uitoefent.

Vraag 5

Bent u op de hoogte van het feit dat gedreigd is personeelsleden aan te houden, waaronder
16- en 17-jarigen? Vindt u dit ook niet disproportioneel? Graag een toelichting.

Antwoord 5

De burgemeester van Nijmegen heeft laten weten dat de inzet van politiemensen bedoeld
was om te de-escaleren, en om het café te kunnen sluiten conform het bevel van de
burgemeester. Dat is ook gelukt. Er zijn geen aanhoudingen verricht. De politie heeft
ter plekke medegedeeld dat als het tot aanhoudingen zou moeten komen, dat het dan
niet zou gaan om het jonge personeel.

Vraag 6

Bent u bekend met het feit dat personeelsleden juridisch gezien geen rol hebben bij
een sluitingsbevel en dat de stellingname van agenten, om personeelsleden één voor
één te arresteren als de zaak niet op slot ging, helemaal niet kan? Graag een toelichting.

Antwoord 6

Het bevel van de burgemeester van Nijmegen strekte tot sluiting van het café, als
gevolg waarvan dan niemand meer op de locatie aanwezig mag zijn.

Vraag 7

Heeft u de bereidheid om burgemeester Bruls ter verantwoording te roepen over zijn
disproportioneel handelen en het door hem ingezet machtsvertoon? Graag een toelichting.

Antwoord 7

Nee. In mijn antwoord op vraag 2 heb ik aangegeven dat een oordeel over het handelen
door het lokaal bevoegd gezag is voorbehouden aan de rechter. En dat de burgemeester
verantwoording aflegt over de inzet van zijn bevoegdheden aan de gemeenteraad. Overigens
heeft de burgemeester van Nijmegen zijn sluitingsbevel een dag later ingetrokken.
Die mogelijkheid stond open als de exploitant van het café de burgemeester een overtuigend
plan zou overleggen over de naleving van de coronaregels bij het café. Dat is gebeurd
en zodoende kon de sluiting eraf.