Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden De Roon en Kops over de gastekorten en het bericht dat het Russische Gazprom minder gas levert

Antwoord van Staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius (Economische Zaken en Klimaat), mede
namens de Minister van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 2 november 2021). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 455.

Vraag 1

Kent u het bericht «Gazprom cuts gas to EU via Belarus by 70 percent»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat betekent het gedeeltelijk dichtdraaien van de gaskraan door Gazprom, in kwantitatieve
zin voor de Nederlandse gasimport?

Antwoord 2

Het is enkel mogelijk om de Europese gasimport vanuit Rusland te meten. Dit kan niet
worden onderverdeeld in specifiek Nederlandse gasimport omdat dat inzicht zou vereisen
in de portfolio’s van private bedrijven die gas op een Europese markt leveren. Wat
betreft de levering van Gazprom naar de EU-lidstaten verwijs ik graag naar onderstaand
diagram met recente cijfers van de Europese toezichthouder op de energiemarkt ACER.

Vraag 3

In welke mate draagt dit bij aan de zeer explosief gestegen gasprijzen in Nederland?

Antwoord 3

In bijgevoegde Kamerbrief wordt onder andere verwezen naar internationale experts
van bijvoorbeeld het Internationale Energieagentschap (IEA), nationale experts geraadpleegd
door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, alsmede de Europese toezichthouder
op de gasmarkt ACER, die wijzen op een combinatie van vraag- en aanbodfactoren voor
de hoge gasprijzen.

Vraag 4

Klopt het wat EU-commissaris Kadri Simson zegt, dat Gazprom zich desondanks houdt
aan de langetermijncontracten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

De opmerking dat Gazprom zich houdt aan de leveringscontracten wordt ondersteund door
het Internationaal Energieagentschap.2 Ik heb geen reden om aan deze lezing te twijfelen.

Vraag 5

Indien wat Simson zegt klopt, is dan de conclusie dat Nederland zelf de zaken gewoon
totaal niet op orde heeft door het sluiten van korte termijncontracten en het hanteren
van gevaarlijk lege gasvoorraden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

In de begeleidende Kamerbrief ga ik onder meer in op het vraagstuk van lange termijncontracten
en gasbergingen.

Vraag 6

Hoe verklaart u het verschil tussen de uitspraken van Simson en die van voorzitter
van de Europese Commissie Von der Leyen, die juist stelt dat het optreden van Rusland
de hoofdoorzaak is van de gestegen gasprijzen?

Antwoord 6

Zie het antwoord op vraag 3 voor de factoren die wat het kabinet betreft de oorzaken
zijn van de gestegen gasprijzen.

Vraag 7

Wanneer gaat Nederland nou eens investeren in kernenergie, zodat we minder afhankelijk
worden van weersinvloeden, Gazprom of haperende EU-politiek zoals inzake Nord Stream
2?

Antwoord 7

Kernenergie wordt als onderdeel van de energiemix in Nederland niet uitgesloten. Dit
is ook zo opgenomen in het Klimaatakkoord en is onderdeel van het beleid om technologieneutraal
te sturen op CO2-reductie. Dit houdt in dat marktpartijen die aan de randvoorwaarden voldoen in aanmerking
kunnen komen voor een vergunning voor de bouw van een kerncentrale. Verschillende
studies laten ook zien dat voor 2050 kernenergie een kosteneffectieve mogelijkheid
kan zijn en dat een positieve business case op lange termijn tot de mogelijkheden
kan behoren. Op 7 juli 2021 stuurde ik een rapport met de marktconsultatie kernenergie
naar uw Kamer. Hierin kondigde ik ook aan een scenariostudie voor de periode 2030-verder
dan 2050 te laten opstellen (Kamerstuk 32 645, nr. 96).

Vraag 8

Bent u bereid de Nederlandse olie- en gasmaatschappijen voortaan te verplichten bepaalde
minimumvoorraden aan te leggen zoals ook enkele andere landen doen? Zo nee, waarom
niet?3

Antwoord 8

De Nederlandse overheid heeft een publieke belang in het garanderen van de leveringszekerheid
van de beschermde afnemers zoals huishoudens. De beschermde afnemers in Nederland
gebruiken, in tegenstelling tot de beschermde afnemers in de andere landen, enkel
laagcalorisch gas. In het kader van het zo snel mogelijk sluiten van het Groningenveld
heeft de overheid afspraken gemaakt met de eigenaren Shell en Exxon over het vullen
van de laagcalorische gasopslag te Norg in de komende jaren.

Zo is gegarandeerd dat het Groningenveld gesloten kan worden met behoud van de leveringszekerheid
voor de beschermde afnemers. De opslagen in Nederland voor hoogcalorisch gas zijn
in gebruik voor levering aan niet-beschermde industriële afnemers of leveren opslagcapaciteit
aan vragers uit buurlanden. Ik zie nu geen noodzaak om voor deze doelgroepen extra
eisen op te leggen aan energieleveranciers. De Europese Commissie heeft in haar «toolbox»
op 13 oktober een onderzoek voor het najaar aangekondigd naar de mogelijkheden van
meer strategisch gebruik van gasopslagen in Europa. Ik zie uit naar de resultaten
hiervan.