Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van het lid Ephraim over de internetconsultaties 'Wet toekomst accountancysector' en het Consultatiedocument 'Audit Quality Indicators' – Kwartiermakers Toekomst Accountancysector’

Mededeling van Minister Hoekstra (Minister van Financiën) (ontvangen 18 oktober 2021).

Vraag 1

Kunt u een uitgebreide toelichting geven op de vraag waarom u van mening bent dat
de nieuwe Wet toekomst accountancysector en de Audit Quality Indicators nodig zijn?

Vraag 2

Herkent u de vraagtekens van de accountantssector bij de Audit Quality Indicators
en de zorgelijke signalen over de onrust tussen verschillende type accountantsstromingen
binnen de Koninklijke Nederlandse Beroepsgroep van Accountants (NBA)? Zo ja, kunt
u toelichten wat u met deze zorgelijke signalen heeft gedaan? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Klopt het dat de Commissie toekomst accountancysector (Cta) de aanbeveling heeft gedaan
om te komen tot Audit Quality Indicators (AQI’s) die meer inzicht moeten geven in
de kwaliteit van een jaarrekeningencontrole door accountants?

Vraag 4

Op welke manier dragen de AQI’s bij aan een kwalitatief betere controle van jaarrekeningen
door accountants? En wat is het effect van AQI’s voor zowel accountants als cliënten
in regeldruk, kosten en relevantie?

Vraag 5

Welk achterliggend doel hebben de AQI’s en hoe wordt het behalen van dit doel geëvalueerd?

Vraag 6

Op welke manier houdt u, gezien de omstandigheid dat met de inwerkingtreding van de
AQI’s per 1 januari 2023 accountants (ook accountantsorganisaties werkzaam voor het
MKB) met kwantitatieve data jaarlijks nader inzicht zouden moeten geven in de kwaliteit
van jaarrekeningencontroles, in de regelgeving rekening met ook Europese richtlijnen,
denk bijvoorbeeld aan de richtlijn 2013/34/EU1 die voorschrijft dat «kleine en middelgrote ondernemingen een centrale plaats in
de economie van de Unie innemen (...) en het «denk eerst klein»-principe in het hele
beleid, van regelgeving tot dienstverlening te verankeren»? Waarom kiest u ervoor
de AQI’s te laten gelden voor alle accountants, ongeacht werkveld, en kiest u er niet
voor de MKB-account uit te zonderen van de AQI’s?

Vraag 7

Heeft u, gezien de omstandigheid dat de AQI’s een significante impact hebben op MKB-accountants
en MKB-ondernemers, een MKB-toets laten uitvoeren? Zo ja, kunt u de uitkomsten daarvan
met de Kamer delen? Zo nee, waarom niet en bent u bereid deze alsnog uit te voeren?

Vraag 8

Deelt u, inzoomend op AQI 3 «Fraude en continuïteit», de mening dat het rapporteren
van problemen over continuïteit en fraude alleen iets zegt over de constateringen
door de accountant, maar niet over de kwaliteit van de controle of het voorkomen van
fraude? Want worden accountants op deze manier niet negatief geprikkeld om maar zo
vaak mogelijk iets te zeggen over continuïteitsproblemen bij cliënten om zo maar hoger
in de «kwaliteitslijstjes» te komen? Hoe kan een klein MKB-kantoor, dat minder cliënten
bedient dan de «big 4» ooit als kwalitatief voldoende in de lijsten komen, gezien
het feit dat significant minder cliënten logischerwijs ook leidt tot minder signalen?

Vraag 9

Kunt u uiteenzetten hoe de rolverdeling is tussen de NBA en het ministerie? Klopt
het dat de NBA een wettelijke grondslag heeft en daarmee onder verantwoordelijkheid
van de Minister van Financiën valt?

Vraag 10

Hoeveel accountants bij OOB- en niet-OOB-kantoren zijn er in Nederland werkzaam (OOB
= organisatie van openbaar belang)? En hoeveel accountants controleren de niet-OOB-branche
(MKB) en hoeveel de OOB-branche?

Vraag 11

Hoeveel accountants werkzaam in de OOB-branche en hoeveel werkzaam in niet-OOB-branche
zijn lid van de NBA?

Vraag 12

Kunt u overzichtelijk weergeven of de verdeling werkzame accountants OOB en niet-OOB
(zie vraag 11) ook representatief terugkomt in het bestuur en de diverse werkgroepen
en stuurgroepen binnen de NBA? Kunt u daarbij tevens ingaan op de wenselijkheid van
de representativiteit van accountants werkzaam in de OOB-branche en niet-OOB-branche
binnen de werkgroepen en stuurgroepen van de NBA en datgene wat u kunt doen om de
representativiteit in stand te houden dan wel te bevorderen?

Vraag 13

Bent u, gezien het feit dat het wetsvoorstel Toekomst accountancysector er onder andere
toe strekt de NBA als beroepsorganisatie de mogelijkheid te bieden een nieuwe organisatiestructuur
in te stellen, van mening dat de verschillende «bloedgroepen» representatief terugkomen
binnen de NBA en in de voorgestelde stap naar een nieuwe governancestructuur? Zo ja,
kunt u een toelichting geven met onderbouwing waar u dit op heeft gebaseerd? Zo nee,
waarom niet?

Vraag 14

Bent u op de hoogte dat, naast de Wet toekomst accountancysector en de AQI’s, de NBA
zelf ook meent dat de accountantscontrole moet worden aangepast en een consultatie
heeft lopen om de controlestandaarden dusdanig aan te passen dat accountants worden
verplicht om in de controleverklaring altijd over fraude en continuïteit te rapporteren2? Zo ja, welke invloed heeft u (of het ministerie) op deze consultatie gehad? Zo nee,
graag een toelichting waarom niet, gezien de rolverdeling tussen het ministerie en
de NBA?

Vraag 15

Kunt u in een uitgebreide toelichting ingaan op de wenselijkheid van zo een aparte
aanpassing van de controlestandaarden door de NBA? Waarom is in geval van deze verordening
gekozen voor het doen ontbreken van een wettelijke basis?

Vraag 16

Klopt het dat de informatie onder AQI 3 «continuïteit en fraude» op portefeuilleniveau
moet worden aangeleverd en de informatie onder de nieuwe NBA-regelgeving «Verplichte
rapportering over fraude en continuïteit in de controleverklaring» straks op individueel
klantniveau? Zo ja, in hoeverre mag informatie op individueel klantniveau in openbare
controleverklaringen worden opgenomen en acht u dit wenselijk? Zo nee, graag een toelichting.

Vraag 17

Kunt u reflecteren op de juridische ruimte voor een MKB-accountant om op individueel
klantniveau uitspraken te doen over de continuïteit van een MKB-cliënt? In hoeverre
is het wenselijk, ook met het oog op veiligheid en privacy van de cliënt (in dit geval
een MKB-ondernemer), dat een MKB-accountant uitspraken doet in een openbaar in te
zien document over de financiële situatie van een cliënt als gevolg van de plicht
om uitspraken te doen over de continuïteit van een onderneming, mede gezien het feit
dat er bij kleine ondernemingen vaak een samenhang bestaat tussen de persoonlijke
financiële situatie van een ondernemer en de financiële situatie van een onderneming?

Vraag 18

Bent u bereid om in overleg te treden met de NBA om te praten over de wenselijkheid,
of beter gezegd; de onwenselijkheid, van de aanvullende verplichte rapportering over
fraude en continuïteit in de controleverklaring en de gevolgen die dit gaat hebben
voor de privacy risico’s bij kleine gecontroleerde organisaties waar opmerkingen van
accountants mogelijk herleidbaar kunnen zijn naar individuen? Zo ja, kunt u de Kamer
een terugkoppeling geven over dit gesprek? Zo nee, waarom niet?

Mededeling

Hierbij bericht ik u dat de door het lid Ephraim (Groep Van Haga) gestelde schriftelijke
vragen over de internetconsultaties «Wet toekomst accountancysector» en het Consultatiedocument
«Audit Quality Indicators» – Kwartiermakers Toekomst Accountancysector» (ingezonden
op 30 september 2021, 2021Z16841) niet binnen de gestelde termijn kunnen worden beantwoord, omdat voor de beantwoording
nadere afstemming vereist is.

Ik streef ernaar de vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.