Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Tjeerd de Groot en Boucke over het bericht 'Milieuorganisaties vrezen dat nieuwe gasboringen oesterbank bij ‘Schier’ vernielen'

Antwoord van Minister Blok (Economische Zaken en Klimaat), mede namens Minister van
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (ontvangen 11 oktober 2021). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 3456.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Milieuorganisaties vrezen dat nieuwe gasboringen oesterbank
bij «Schier» vernielen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe waardeert u de zorgen van de milieuorganisaties betreffende het boren van gas
ten noorden van Schier?

Antwoord 2

De zorgen van milieuorganisaties over de mogelijk schadelijke effecten van het gaswinningsproject
op het oesterherstelproject zijn begrijpelijk. De waarborgen binnen de procedure voor
het verlenen van vergunning dragen er tegelijkertijd zorg voor dat voldoende geborgd
wordt dat zulke schadelijke effecten in de praktijk niet zullen optreden. Dat blijkt
uit uitgebreide onderzoeken naar de potentiële effecten van de boringen en de winning
van gas in het kader van het milieueffectrapport en de vergunningaanvragen. Door de
aard van het gaswinningsproject en de door het bedrijf voorgenomen extra maatregelen
(aanlanden van boorgruis en het installeren van actieve koolstoffilters) zijn geen
schadelijke effecten van het gaswinningsproject op het oesterherstelproject te verwachten.
Uw Kamer is per brief van 17 augustus 2021 (Kamerstuk 33 529, nr. 877) geïnformeerd over deze door ONE-Dyas genomen maatregelen.

Vraag 3

Hoe zijn deze plannen in lijn met het Noordzeeakkoord?

Antwoord 3

De voorgenomen gaswinning past binnen de afspraken in het Noordzeeakkoord.

Gelet op de nabijheid van gevoelige en waardevolle gebieden is uitgebreid onderzoek
gedaan naar de eventuele schadelijke effecten. Binnen de voorwaarden van de vergunningen
wordt voldoende geborgd dat zulke schadelijke effecten in praktijk niet zullen optreden.
De impact op natuur en milieu is minimaal.

De afspraak in het Noordzeeakkoord over de Borkumse Stenen betreft vergroting van
de vrijwaring van het gebied van bodemberoerende visserij, niet van gaswinning. De
veronderstelling is onder meer dat de natuurwinst het grootst is als ten minste een
significant deel van de meest waardevolle gebieden wordt gevrijwaard van visserij.
De afspraak in het Noordzeeakkoord over oesterherstel betreft het aanwijzen van een
gebied voor oesterherstel op het Friese Front, niet in het gebied de Borkumse Stenen.

Vraag 4

Kan gaswinning worden toegestaan wanneer dit schade toebrengt aan een natuurherstelproject
in een Natura 2000-gebied?

Antwoord 4

Indien men een project, zoals gaswinning, wil realiseren dient allereerst beoordeeld
te worden of significante gevolgen voor Natura 2000-gebieden zijn uit te sluiten.
Als deze niet op voorhand zijn uit te sluiten is een passende beoordeling en een Wnb-vergunning
vereist. De vergunning wordt alleen verleend indien uit de passende beoordeling zekerheid
is verkregen dat het project de natuurlijke kenmerken van het gebied niet zal aantasten.

Echter, het gebied Borkumse Stenen is geen Natura 2000-gebied. In theorie zou een
dergelijk natuurherstelproject wel kunnen bijdragen aan de (landelijke) staat van
instandhouding van bepaalde mariene habitattypen onder de Habitatrichtlijn, maar in
dat kader tellen op kunstmatig substraat aangebrachte of aanwezige natuurwaarden (zoals
platte oesters op kunstriffen) niet mee. Het gebied Borkumse Stenen wordt nog aangewezen
als gebied onder de Kaderrichtlijn Mariene Strategie ter bescherming van het bodemecosysteem.
Aanwijzing gebeurt met de vaststelling van het geactualiseerde Programma van Maatregelen,
Mariene Strategie deel 3, als onderdeel van het Programma Noordzee 2022–2027. Ondanks
dat het oesterherstelproject niet in een Natura 2000-gebied plaatsvindt, geven onderzoeken
aan geen significant nadelige effecten op het oesterherstelproject zijn te verwachten
(zie het antwoord op vraag 2).

Vraag 5

Hoe rijmt de vergunningsaanvraag van One Days met de vergunningen die zijn afgegeven
aan de organisatoren van het natuurherstelproject?

Antwoord 5

Voor het gaswinningsproject geeft het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
(EZK) een omgevingsvergunning op grond van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht
(Wabo) af voor het oprichten en gebruiken van het gaswinningsplatform en het uitvoeren
van de boringen naar gas. Tevens geeft het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
(LNV) voor de omgevingsvergunning een verklaring van geen bedenkingen af, waarbij
de activiteiten worden beoordeeld aan de criteria van de Wet natuurbescherming (Wnb).
Daarmee is de Wnb-vergunning geïntegreerd in de omgevingsvergunning. Naast de omgevingsvergunning
verleent het Ministerie van EZK een mijnbouwvergunning voor het aanleggen van pijpleidingen
(Mijnbouwwet) en een instemming met het winningsplan (Mijnbouwwet). In de betreffende
vergunningen is onderzocht of de activiteiten geen significant nadelige effecten veroorzaakt
voor natuur en milieu en veiligheid en zijn voorschriften opgenomen ter voorkoming
daarvan.

Voor het oesterherstelproject heeft Rijkswaterstaat in 2018 een vergunning op grond
van de Waterwet aan het Wereld Natuur Fonds verleend, waar o.a. verschillende voorschriften
zijn opgenomen over de wijze waarop de projectwerkzaamheden moeten worden gemarkeerd,
uitgevoerd en in stand gehouden en na afloop moeten worden verwijderd. Daarnaast heeft
voor het oesterherstelproject LNV een vergunning op grond van de Wnb afgegeven. Bij
de Wnb-vergunning is beoordeeld of het natuurherstelproject geen significant negatieve
effecten veroorzaakt op Natura 2000-instandhoudingsdoelen van nabijgelegen Natura
2000-gebieden en in de vergunning zijn voorschriften opgenomen ter voorkoming daarvan.

Er is dan ook geen strijdigheid tussen de door ONE-Dyas aangevraagde vergunningen
voor gaswinning in het gebied Borkumse Stenen en de vergunningen die aan de Stichting
Wereld Natuur Fonds zijn verleend voor het oesterherstelproject in het gebied.

Vraag 6

Is voor het project een natuurvergunning afgegeven? Zo ja, hoe garandeert u dat dit
project niet leidt tot verslechtering van de natuur zoals opgenomen in artikel 6 lid
2 van de Vogel en Habitatrichtlijn?

Antwoord 6

Door EZK is tot nu toe een ontwerpomgevingsvergunning verleend op grond van de Wabo
(zie ook het antwoord op vraag 5). Na toetsing van de activiteiten aan relevante bepalingen
van de Wet natuurbescherming (mede i.r.t. EU-Vogelrichtlijn en EU-Habitatrichtlijn),
hebben LNV en RVO (namens LNV) daarvoor tot nu toe ontwerpverklaringen van geen bedenkingen
afgegeven. Daarbij is geconstateerd dat het gaswinningsproject weliswaar niet is gelegen
in Natura 2000-gebied, maar wel significante gevolgen kan hebben voor nabijgelegen
Natura 2000-gebieden. LNV heeft daarbij aangegeven geen bedenkingen te hebben indien
aan de omgevingsvergunning tenminste specifiek door LNV genoemde voorschriften en
beperkingen worden verbonden. Deze hebben vooral betrekking op het nemen van geluidreducerende
maatregelen tijdens de heiwerkzaamheden om het geluidsniveau in nabijgelegen Natura
2000-gebieden terug te brengen en significante gevolgen voor zeezoogdieren te voorkomen.
RVO (namens LNV) heeft aangegeven geen bedenkingen te hebben in relatie tot verbodsbepalingen
genoemd in artikel 3.5, lid 2 van de Wet natuurbescherming voor wat betreft bruinvissen,
mits aan de Omgevingsvergunning ten minste specifiek door RVO genoemde voorschriften
worden verbonden. Hiermee wordt voldoende geborgd dat via de Omgevingsvergunning wordt
voldaan aan bepalingen van de EU-Vogelrichtlijn en -Habitatrichtlijn. Door afgifte
van de verklaring van geen bedenkingen is de natuurvergunning geïntegreerd in de omgevingsvergunning.

Vraag 7

Is onderzocht of het project van One Days de best beschikbare technieken met zo minimaal
mogelijke impact op de natuur benut?

Antwoord 7

Nee. De Wnb vereist alleen dat significant negatieve effecten op de Natura 2000-instandhoudingsdoelen
en verstoring van beschermde flora en fauna kunnen worden uitgesloten. Door af te
zien van lozing van boorgruis en het toepassen van een actief koolstoffilter beperkt
ONE-Dyas de impact op natuur wel verder dan waartoe zij wettelijk zijn verplicht.

Vraag 8

Voldoet One Days aan de regels en eisen die het Rijk stelt aan het aanboren van nieuwe
gas- en olievoorraden in Nederland?

Antwoord 8

Het project past binnen het kleineveldenbeleid dat gaswinning in eigen land de voorkeur
heeft boven import van gas, mits dit veilig en milieuverantwoord kan plaatsvinden.
Als de gaswinning niet veilig en milieuverantwoord kan worden uitgevoerd kan ook geen
vergunning worden verkregen. Op basis van deze uitgangspunten heb ik alle ontwerpvergunningen
in procedure gebracht. Definitieve besluitvorming vindt plaatst nadat alle zienswijzen
op de ontwerpvergunningen zijn behandeld en verwerkt.

Vraag 9

Op welke manier gaat de overheid aan de slag met de zorgen van deze milieuorganisaties?

Antwoord 9

De zorgen van de milieuorganisaties zijn naar voren gebracht in inspraakreacties.
De inspraakreacties en adviezen worden meegenomen bij de definitieve besluitvorming.
Deze zal naar verwachting niet eerder dan half oktober plaatsvinden.

Vraag 10

Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk beantwoorden?

Antwoord 10

Vanwege de afstemming van de beantwoording met meerdere departementen heeft beantwoording
voor het reces niet kunnen plaatsvinden.