Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kops over malafide makelaars

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
15 september 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat malafide makelaars massaal buiten hun boekje gaan1 en de bevindingen van Vereniging Eigen Huis dat «veel makelaars zich schuldig maken
aan onderonsjes en listen om de prijs op te drijven of hun eigen klant voor te trekken»?

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met de resultaten van het meldpunt van de Vereniging Eigen Huis
over misstanden in de makelaarswereld en de berichtgeving daarover in de media.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat er bij het Meldpunt Oneerlijke Biedingspraktijken in korte tijd
ruim 600 klachten zijn binnengekomen? Hebt u zicht op de totale omvang van deze malafide
praktijken?

Antwoord 2

Ten eerste ben ik Vereniging Eigen Huis dankbaar voor het openen van het meldpunt
en daarmee het inzichtelijker maken van de misstanden die momenteel spelen. Hoewel
ik geen precieze cijfers heb over de totale omvang, is mijn verwachting dat nog niet
alle wanpraktijken gemeld geworden. Door het gebrek aan transparantie weten veel consumenten
immers niet wanneer zij door dit soort praktijken benadeeld worden. Ik heb daarom
de sector al eerder opgeroepen om het koopproces transparanter te maken2.

De signalen vanuit onder andere het meldpunt van Vereniging Eigen Huis zijn dan ook
aanleiding om niet langer te wachten op initiatief van de sector, maar het voortouw
te nemen in het zetten van concrete vervolgstappen. Ik werk daarom momenteel met brancheorganisaties
en andere betrokken partijen aan concrete afspraken over een eerlijk, transparant
en handhaafbaar koopproces. Daarbij stellen we duidelijke regels op waar alle partijen
in de markt zich aan dienen te houden.

Vraag 3

Hoe reageert u op de bevindingen van VEH dat er in 28% van de gemelde klachten sprake
is van vriendjespolitiek onder makelaars, 17% bewuste prijsopdrijving, 14% eigenbelang
van de makelaars?

Antwoord 3

Ik veroordeel deze praktijken. Het is de verantwoordelijkheid van de brancheorganisaties
om hiertegen op te treden. Ook zijn deze praktijken voor mij aanleiding voor het zetten
van concrete vervolgstappen. Samen met de sector stel ik duidelijke regels op over
een eerlijk, transparant en handhaafbaar koopproces. Dit doe ik samen met betrokken
brancheorganisaties, Vereniging Eigen Huis en een aantal vernieuwende partijen in
de markt zoals Huispedia, Bieden en Wonen en Makelaarsland.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat bestaande koopwoningen in mei 2021 gemiddeld 12,9% duurder
waren dan een jaar eerder (de grootste stijging sinds 2001)?3 Deelt u de conclusie dat een gemiddelde woning voor een doorsnee gezin nú al onbetaalbaar
is en dat extra, bewuste prijsopdrijving door malafide makelaars ronduit onacceptabel is? Hoe gaat u hen een
halt toeroepen?

Antwoord 4

Daar ben ik van op de hoogte. Een betaalbare woning moet voor iedereen toegankelijk
zijn. Daarom zet ik onder meer in op het stimuleren van de bouw. Mede met de woningbouwimpuls
probeer ik onder andere voor starters en middeninkomens meer woningen te realiseren.
Dat laat onverlet dat bewuste prijsopdrijving door makelaars onacceptabel is. Ik zet
daarom nu vervolgstappen door met verschillende betrokken organisaties concrete afspraken
te maken over een eerlijk, transparant en handhaafbaar koopproces.

Vraag 5, 6 en 7

Deelt u de mening dat niet het belang van de makelaars, maar het belang van de huizenkopers
en -verkopers voorop moet staan – en zeker in tijden van wooncrisis? Zo ja, hoe zorgt
u ervoor dat het biedingsproces eerlijker en transparanter wordt en er een eind komt
aan de vriendjespolitiek onder makelaars?

Hoe reageert u op de bevindingen van VEH dat «het advies gegeven wordt om een gesloten
envelop met € 5.000 bij de makelaar in te leveren wanneer je op een woning wilt meebieden»?
Deelt u de conclusie dat dit je reinste omkoperij is? Wat gaat u hieraan doen?

Hoe reageert u op de bevindingen van VEH dat «verkopers van hun makelaar te horen
krijgen dat er weinig interesse in het huis zou zijn en dat vervolgens de makelaar
zélf het huis koopt» (voor een goede prijs)? Deelt u de conclusie dat dit pure misleiding
is? Wat gaat u hieraan doen?

Antwoord 5, 6 en 7

Zoals reeds toegelicht in de voorgaande antwoorden, vind ik dergelijke praktijken
ontoelaatbaar. Zoals ik in mijn brief van 22 april 2021 aan uw Kamer heb aangegeven,
spelen makelaars een belangrijke rol in het aankoopproces, omdat ze vraag en aanbod
van woningen bij elkaar brengen.4 Het is belangrijk dat een koper of een verkoper ervan op aan kan dat een makelaar
integer handelt. Het meldpunt van Vereniging Eigen Huis laat zien dat dit niet altijd
het geval is. Daarom is het tijd voor vervolgstappen om tot een eerlijk, transparant
en handhaafbaar koopproces te komen.

Vraag 8

Deelt u de alomvattende conclusie dat deze makelaars de wooncrisis misbruiken om –
over de rug van kopers en verkopers – hun eigen zakken te vullen? Hoe gaat u kopers
en verkopers beter tegen hen beschermen?

Antwoord 8

Tijdens het mondelinge vragenuur van 7 september jl. heb ik de woorden wanpraktijken
en excessen gebruikt.

Een makelaar die integer handelt, de regels naleeft en daar transparant over is kan
juist nu een belangrijke toegevoegde waarde leveren voor veel kopers en verkopers.
Door duidelijke regels op te stellen over een eerlijk, transparant en handhaafbaar
koopproces kunnen kopers en verkopers straks met meer vertrouwen van de diensten van
makelaars gebruik maken.