Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Belhaj over het bericht ‘Nederlandse militairen oefenen zonder vergunningen op voormalige plantage in Curaçao’
Vragen van het lid Belhaj (D66) aan de Minister van Defensie over het bericht «Nederlandse militairen oefenen zonder vergunningen op voormalige plantage in Curaçao» (ingezonden 17 juni 2021).
Antwoord van Minister Bijleveld-Schouten (Defensie) (ontvangen 13 september 2021).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 3616.
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Nederlandse militairen oefenen zonder vergunningen
op voormalige plantage in Curaçao»?1
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2, 3 en 6
Was Defensie zich bij het begin van de bouw van het kamp Dovale en de daarop volgende
schietoefeningen bewust van de benodigde «aanlegvergunning»? Zo ja, waarom zijn de
bouw en de schietoefeningen zonder beschikking over deze vergunning toch doorgezet?
Hoe kan het dat er zo lang is gewacht met de aanvraag van de benodigde vergunning,
zelfs nadat uit onderzoek door natuurbeschermingsorganisatie Carmabi bleek dat deze
nodig is?
Was u voor de publicatie van dit bericht op de hoogte van het illegaal uitvoeren van
werkzaamheden en schietoefeningen op Wacawa? Zo ja, waarom hebt u deze werkzaamheden
en schietoefeningen niet tot een halt geroepen?
Antwoord 2, 3 en 6
De oefen-, schiet- en bivakactiviteiten zoals die door Defensie sinds 1991 worden
uitgeoefend op Wacawa zijn op basis van bestaand gebruik en afspraken die zijn gemaakt
met de (privé) grondeigenaren en staan niet ter discussie. Dit betekent dat activiteiten
(oefenen, bivak en schieten) die vóór het bekrachtigen van het Eilandelijk Ontwikkelingsplan
Curaçao 1995 op Wacawa plaatsvonden onder bestaande rechten vallen.
In tegenstelling tot oefen-, schiet- en bivakactiviteiten is voor bouwactiviteiten
van Defensie wel een zogenoemde aanlegvergunning benodigd, maar het belang hiervan
is onvoldoende ingezien. Naar aanleiding van plannen om twee overkappingen te bouwen
is in 2016 aan natuurorganisatie Carmabi opdracht gegeven om een inventariserend natuurwaardenonderzoek
te doen. Het resulterend rapport «Wacao militair oefen- en schietterrein: survey van
natuurwaarden» is in 2018 opgeleverd. Deze overkappingen zijn nooit gerealiseerd.
Wel is in 2019 het oefendorp Dovale zonder aanlegvergunning gebouwd. CZMCARIB, de
lokale defensieorganisatie, achtte het indertijd niet noodzakelijk de benodigde aanlegvergunning
aan te vragen omdat de bouw werd uitgevoerd in het kader van een oefening en de constructie
(containers) van semipermanente aard is.
De voorbereidingen voor de aanlegvergunningsaanvraag van de bivaklocaties, waarbij
alsnog oefendorp Dovale is meegenomen, zijn pas in 2020 gestart met een natuurwaardenonderzoek
door de natuurbeschermingsorganisatie Carmabi, dat in oktober 2020 is opgeleverd («Inventarisatie
Natuur: Ontwikkelingslocaties & Verbindingswegen van oefen- en schietterrein Wacawa»
2).
In maart 2021 is de aanvraag voor de aanlegvergunning voor oefenkamp Dovale en de
eerste bivaklocatie (A) officieel en volledig ingediend bij de Curaçaose overheid.
Vanwege het operationeel belang voor de betrokken eenheden om oefeningen op deze locatie
te kunnen uitvoeren en de kleinschaligheid van de bouwconstructies is vooruitlopend
op het aanvragen van de aanlegvergunning bivaklocatie A in 2020 reeds aangelegd op
de ontwikkellocatie zoals beschreven in de aanbeveling van Carmabi in bovengenoemd
rapport.
Vraag 4
Was Defensie zich bewust van het gevaar, dat de oefeningen op Wacawa vormde, voor
de bedreigde dier- en plantensoorten in het gebied en de veiligheid omtrent het schieten
met scherp? Zo ja, waarom werd besloten deze gevaren alsnog te negeren en de oefeningen
zonder vergunning uit te voeren?
Antwoord 4
Defensie onderkent het belang van de natuurwaarden van het gebied. In 2016 heeft natuurorganisatie
Carmabi opdracht gekregen een inventariserend natuurwaardenonderzoek te doen. Zoals
reeds in antwoord op vragen 2, 3 en 6 is gesteld vinden oefen, schiet- en bivakactiviteiten
door Defensie sinds 1991 plaats op basis van bestaand gebruik en afspraken die zijn
gemaakt met de (privé) grondeigenaren.
Eind 2021 start Carmabi met een vervolg natuuronderzoek. Met de uitkomsten van dit
rapport wordt gekeken hoe de oefen-, schiet- en bivakactiviteiten op basis van het
bestaand gebruik mogelijk ook publiekrechtelijk verankerd kunnen worden.
Vraag 5
Waarom kwam Defensie liever tot een «werkbare oplossing» met Carmabi dan dat Defensie
zich daadwerkelijk inzette om natuurinclusief te bouwen en flora en fauna intact te
laten?
Antwoord 5
Zoals aangegeven in vraag 2, 3 en 6, heeft het bouwen van bivaklocatie A in 2020 plaats
gevonden op de ontwikkellocatie zoals beschreven in de aanbeveling van Carmabi in
het rapport uit 2020.
Vraag 7
Vinden er momenteel nog steeds oefeningen plaats op Wacawa zonder vergunning? Bent
u van mening dat deze oefeningen stilgelegd moeten worden totdat er een vergunning
is verleend? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 7
Ja, er vinden momenteel nog steeds oefeningen plaats op Wacawa door Defensie op basis
van bestaand gebruik, zoals ook in vraag 2, 3 en 6 is aangegeven. Het oefenen in het
gebied zorgt voor gereedstelling van onze mensen en is noodzakelijk voor de uitvoering
van de wettelijke taak van Defensie om het Koninkrijk te beschermen.
De aanlegvergunning die in maart 2021 is aangevraagd, gaat niet over de oefenactiviteiten
maar over de (al voltooide) bouw van oefendorp Dovale en bivaklocatie A. De aanvraag
van de aanlegvergunning voor de opgeschorte bouw van bivaklocatie B is in voorbereiding
en zal later dit jaar via het Rijksvastgoedbedrijf worden ingediend bij het land.
Vraag 8
Heeft u of uw ministerie contact gehad met de overheid van Curaçao? Zo ja, wat was
hiervan de uitkomst, welke afspraken zijn hierover gemaakt en wat is de taak van Curaçao
in deze kwestie?
Antwoord 8
Ja. De overheid van Curaçao is bevoegd gezag inzake de aangevraagde aanlegvergunning
voor het oefendorp Dovale en beide bivaklocaties. Afgesproken is dat de aanvraag aanlegvergunning
voor Bivaklocatie B direct zal worden ingediend zodra alle benodigde documentatie
beschikbaar is (de getekende aanvraag aanlegvergunning met de relevante onderzoeken
en overzichts- en bouwtekeningen).
Vraag 9
Bent u op de hoogte van het incident waarbij een Antilliaanse vissersboot is geraakt
door mitrailleurkogels? Welke maatregelen zijn genomen om de bevolking te beschermen
tegen oefeningen van Defensie, die plaats vinden zonder de juiste vergunningen?
Antwoord 9
Ja, dit betrof een incident in 2007. In navolging op het incident zijn maatregelen
genomen ten behoeve van het verbeteren van de veiligheid waarbij voorschriften zijn
herzien en vastgelegd en regels zijn opgesteld met betrekking tot de naleving. Er
is tevens een informatiesysteem ontwikkeld waar informatie extern te vinden is over
de planning van de oefeningen. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met de lokale vissers
om hen te informeren. De grondeigenaar die beheertaken heeft voor het gebied, plaatst
tijdig waarschuwingsvlaggen en vissers worden door Defensie een maand van te voren
onder andere via internet en social media geïnformeerd.
Ten aanzien van de oefen-, schiet- en bivakactiviteiten zie het antwoord op vragen
2, 3 en 6.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
A.Th.B. Bijleveld-Schouten, minister van Defensie
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.