Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Futselaar over onderzoek waaruit blijkt dat de boomkorvisserij significant bijdraagt aan CO2-uitstoot

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 2 juni 2021).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2458.

Vraag 1

Bent u bekend met het recent in het wetenschappelijke tijdschrift Nature verschenen
artikel waarin wordt gesteld dat de wereldwijde bodemberoerende visserij, specifiek
de boomkorvisserij, verantwoordelijk is voor een significant deel van de CO2-uitstoot, vergelijkbaar met de luchtvaart, doordat CO2 vrijkomt uit het sediment van de zeebodem? Zo ja, hoe duidt u dit onderzoek?1

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met het in Nature verschenen artikel. In het artikel wordt een kader
omschreven dat betrekking heeft op een mondiaal gecoördineerde inzet om beschermings-,
voedselveiligheid- en klimaatdoelen te bereiken. Het geeft interessante inzichten
in de mondiale voordelen van gebiedsbescherming. Als het gaat om de koolstof die vanuit
de zeebodem vrijkomt in de waterkolom wordt overigens aangegeven dat die afneemt naarmate
de bodem vaker wordt beroerd. Dit is op de Nederlandse Noordzee het geval, aangezien
bodemberoerende visserij al vele decennia plaatsvindt. Daarnaast geven de auteurs
aan dat het onbekend is in hoeverre de koolstof die door bodemberoering in de waterkolom
wordt opgenomen daadwerkelijk als CO2 in de atmosfeer terecht komt.

Vraag 2

Deelt u de mening dat, gezien de substantiële omvang van de boomkorvisserij in Nederland,
dit onderzoek aanknopingspunten biedt om grote stappen te maken tot het halen van
de Nederlandse klimaatdoelen en het beperken van de klimaatverandering?

Antwoord 2

In welke mate de Nederlandse boomkorvloot invloed heeft op het beperken van klimaatverandering
komt niet duidelijk naar voren uit dit onderzoek. Daarnaast verschilt de winst die
behaald wordt voor het behouden van de koolstof in de bodem per gebied. Aanvullend
hangt de invloed van de Nederlandse boomkorvloot af van de mate waarin bepaalde gebieden
in het verleden en/of in het heden zijn beroerd. Er wordt beschreven dat de uitstoot
na negen jaar bodemberoering stabiliseert rond 40% van de uitstoot van het eerste
jaar. In welke mate de genoemde uitstoot van toepassing is op de Nederlandse boomkorvisserij
en de Noordzee is onbekend aangezien de bodem van de Noordzee de afgelopen eeuw is
beroerd. Dit onderzoek biedt wat dat betreft een inzicht in de mondiale voordelen
van gebiedsbescherming, maar ik zie vooralsnog geen aanknopingspunten om via deze
weg grote stappen te maken tot het behalen van de Nederlandse klimaatdoelen.

Vraag 3

Bent u bereid om onderzoek te doen naar de mate waarop een beperking van de Nederlandse
boomkorvisserij kan leiden tot substantiële beperking van de CO2-uitstoot door Nederland?

Antwoord 3

De komende jaren heeft de uitvoering van het Noordzeeakkoord mijn volle aandacht.
Ik zal mij o.a. – zoals vermeld in mijn appreciatie bij het advies van mevrouw Burger
voor een duurzame kottervisserij op de Noordzee (hierna «kottervisie» genoemd) – inzetten
voor de uitvoering van een sanering en voor innovaties gericht op de «zero-impact
kotter» om bodemberoering en brandstofverbruik – en daarmee ook CO2-uitstoot – te beperken. Over deze visserijmaatregelen zal ik de Tweede Kamer vóór
de zomer informeren bij de actualisatie van de kottervisie. Daarbij zal ik ook aandacht
besteden aan de CO2-uitstoot door de visserij.

Vraag 4

Ziet u mogelijkheden, ook op Europees niveau, om mede met dit onderzoek nieuw leven
te blazen in de discussies rond het pulsdossier, aangezien bij pulsvisserij geen of
veel minder sprake is van bodemberoering, naast ook lager brandstofverbruik?

Antwoord 4

Deze zomer zal de Europese Commissie de eerste voortgangsrapportage over de Verordening
Technische Maatregelen presenteren. Bij deze voortgangsrapportage zal er door Nederland
wederom aandacht gevraagd worden voor de pulsvisserij. De voordelen van deze vismethode,
waaronder minder bodemberoering en de eventuele vermindering van CO2-uitstoot door bodemberoering, zullen hierbij ook worden benoemd.

Vraag 5

Bent u bereid te onderzoeken op welke wijze het afschermen van een groter deel van
de Nederlandse territoriale wateren voor de boomkorvisserij zou bijdragen aan het
behalen van Nederlandse klimaatdoelen?

Antwoord 5

In het Noordzeeakkoord zijn afspraken gemaakt over de gebiedsbescherming op de Nederlandse
EEZ. Ik zet mij er voor in om deze afspraken uit te voeren.

Vraag 6

Bent u bereid door te rekenen in hoeverre de afspraken met betrekking tot het Noordzeeakkoord
in het kader van beperking van de visserij leiden tot beperking van de CO2-uitstoot doordat minder bodemberoering plaatsvindt? Zo ja, bent u bereid hierbij
ook scenario’s mee te nemen waarin een grotere beperking van de boomkorvisserij dan
afgesproken wordt meegerekend?

Vraag 6

Bent u bereid door te rekenen in hoeverre de afspraken met betrekking tot het Noordzeeakkoord
in het kader van beperking van de visserij leiden tot beperking van de CO2-uitstoot doordat minder bodemberoering plaatsvindt? Zo ja, bent u bereid hierbij
ook scenario’s mee te nemen waarin een grotere beperking van de boomkorvisserij dan
afgesproken wordt meegerekend?

Antwoord 7

Het Gemeenschappelijk Visserijbeleid is in 2013 herzien en er wordt op korte termijn
geen herziening verwacht. Wanneer er wordt gewerkt aan een herziening van het beleid
ben ik bereid om de effecten van bodemberoering en de daarbij vrijkomende CO2 onder de aandacht te brengen bij bijvoorbeeld nieuw vast te stellen technische maatregelen.
Invoering van innovatieve visserijtechnieken kunnen hier een onderdeel van zijn.