Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over de screening van justitiële zorginstellingen

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 11 mei 2021). Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2374.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de artikelen van FTM en De Gelderlander over het functioneren
van het stelsel van zorgaanbestedingen?1,
2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat u de forensische zorginkoop geregeld heeft via Open House, en dat u
hiervoor gekozen heeft om een zo groot mogelijke poule van mogelijke aanbieders te
creëren?

Antwoord 2

De nu lopende raamovereenkomsten van DJI met zorgaanbieders zijn afgesloten via een
open house procedure. Deze aanbesteding is in 2019 uitgevoerd voor de contractperiode
2020–2021. Eén van de redenen om voor de open house procedure te kiezen was de noodzaak
om aan de oplopende behoefte aan forensische zorg te voldoen. Deze procedure biedt
de mogelijkheid om relatief eenvoudig veel zorgaanbieders te contracteren.

Vraag 3

Klopt het dat er inmiddels 270 aanbieders van forensische zorg zijn? Bij hoeveel van
die aanbieders koopt u op dit moment zorg in?

Antwoord 3

DJI heeft momenteel met 180 zorgaanbieders raamovereenkomsten. Omdat DJI de enige
instantie is die forensische zorg inkoopt, leveren alleen deze 180 zorgaanbieders
forensische zorg. Het getal 270 is een optelsom van alle zorgaanbieders per categorie
(type zorg, bijvoorbeeld klinisch) die DJI heeft gecontracteerd. Omdat zorgaanbieders
in meerdere categorieën zorg kunnen aanbieden, komt die optelsom hoger uit dan het
aantal unieke gecontracteerde zorgaanbieders.

Vraag 4

Klopt het dat u zaken doet met zorgbedrijven die door gemeenten of zorgkantoren juist
aan de kant zijn gezet wegens kwaliteits- of rechtmatigheidsproblemen? Zo ja, hoe
kan dit?

Antwoord 4

DJI sluit overeenkomsten af met zorgaanbieders voor het leveren van forensische zorg
en volgt daarbij de (aanbestedings)regels. Deze overeenkomsten staan los van de overeenkomsten
die gemeentes en/of zorgkantoren met dezelfde zorgaanbieders sluiten.

DJI heeft een raamovereenkomst met zorgaanbieders die tijdens de laatste inkoopprocedure
voldeden aan de gestelde eisen. Het al dan niet hebben, of niet verlengd krijgen,
van een contract met een andere inkopende partij, was geen eis van DJI. Gedurende
de contractperiode borgt DJI middels contractmanagement of aanbieders nog steeds aan
de geldende eisen voldoen.

Vraag 5

Wordt er informatie uitgewisseld tussen gemeenten, provincies en uw ministerie over
ervaringen met zorgbedrijven? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

DJI krijgt signalen van gemeenten over zorgaanbieders die mogelijk geen goede kwaliteit
leveren. DJI volgt die signalen op en zet indien nodig een verbetertraject in.

Vraag 6

Klopt het dat het kenmerk van Open House is dat de cliënt zelf de zorg kan kiezen,
maar dat bij forensische zorg, de zorg bij een zorgbedrijf vaak door een rechter of
reclassering wordt opgelegd? Hoe staat dit in verhouding tot elkaar?

Antwoord 6

De open house procedure is voornamelijk geschikt wanneer cliënten zelf de zorg kiezen.
Aanbieders worden dan vanwege die eigen keuze van de patiënt gestimuleerd om de beste
zorg voor de patiënt te leveren. Forensische zorg wordt opgelegd door de rechter of
door de reclassering en de plaatsing verloopt als volgt. Eerst vindt een indicatiestelling
plaats waarin de zorgbehoefte en het eventuele beveiligingsniveau worden vastgesteld.
Vervolgens wordt op basis van de indicatiestelling, ondersteund door een geautomatiseerd
systeem, gezocht naar een passende plek die past bij de zorgvraag en de benodigde
beveiliging.

Zoals ik in mijn voortgangsbrief forensische zorg aan uw Kamer heb laten weten, werk
ik momenteel aan het verbeteren van de inkoopsystematiek.3 De voornaamste reden hiervoor is dat ik beter op kwaliteit en capaciteit wil kunnen
sturen. Dit is ook een van de ambities uit de bestuurlijke agenda die ik met de sector
heb vastgesteld op 2 november jl.4 Vooropgesteld moet worden dat de overgrote meerderheid van de aanbieders professionele
zorgaanbieders zijn die goede kwaliteit leveren. Niettemin is gebleken dat er ook
zorgaanbieders tussen zitten die forensisch beschermd wonen leveren en over wie gedurende
de (raam)overeenkomst zorgen ontstaan of zij de benodigde kwaliteit en professionaliteit
leveren. Deze zorgaanbieders vergen nu veel inspanning van DJI in het kader van contractmanagement
om de kwaliteit te verbeteren en wanneer materiële controle uitgevoerd wordt. In het
uiterste geval kan DJI besluiten patiënten niet langer bij een zorgaanbieder te plaatsen.

Met een nieuwe inkoopsystematiek beoog ik dat zowel bij de inkoop als gedurende de
looptijd van de overeenkomst beter kan worden gestuurd op kwaliteit en capaciteit
van de forensische zorg. Doel is dat het juiste en benodigde aanbod tijdig aanwezig
is, en dat dit van goede kwaliteit is. Daartoe moet aan de voorkant scherper worden
gedefinieerd aan welke kwaliteitseisen een zorgaanbieder moet voldoen zodat alleen
zorgaanbieders worden gecontracteerd die goede kwaliteit leveren en DJI waar nodig
via contractmanagement kan interveniëren. Bij een dergelijke inkoopsystematiek ligt
de open house procedure niet voor de hand. Ik kom hier in de volgende voortgangsbrief
forensische zorg op terug.

Daarnaast werk ik samen met de sector aan een kwaliteitskader forensische zorg. In
het kwaliteitskader wordt in overeenstemming met de sector beschreven wat goede forensische
zorg is. Hiermee bieden we DJI, zorgaanbieders en professionals handvatten wat onder
goede forensische zorg verstaan wordt. Ik streef ernaar het kwaliteitskader in te
laten gaan vanaf 1 januari 2022.

Vraag 7

Is marktwerking in de forensische zorg volgens u wenselijk? Zo ja, waarom?

Antwoord 7

Ik ben verantwoordelijk voor het zorgen voor voldoende passend aanbod van kwalitatief
goede forensische zorg. Vanuit het oogpunt van continuïteit van zorg kan de forensische
zorg niet los gezien worden van de reguliere geestelijke gezondheidszorg en de zorg
voor mensen met een verstandelijke beperking. In de Wet forensische zorg is daarom
gekozen voor zo veel mogelijk aansluiting op de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige
zorg. Ik zie binnen dat huidig stelsel voldoende mogelijkheden om genoeg passend aanbod
te realiseren.

Ik zal in mijn reactie op de motie van de leden Van Nispen en Van Toorenburg ingaan
op de wenselijkheid van marktwerking in de forensische zorg. Zie daarvoor mijn antwoord
op vraag 8.

Vraag 8

Hoe staat het met de uitvoering van de aangenomen motie van de leden Van Nispen en
Van Toorenburg waarin wordt opgedragen scenario’s uit te werken om de marktwerking
in de forensische zorg terug te dringen?5

Antwoord 8

Ik zal in de komende voortgangsbrief forensische zorg, die naar verwachting nog voor
de zomer aan uw Kamer zal worden gestuurd, in gaan op de nieuwe inkoopsystematiek.
Daarbij zal ik ook op deze motie reageren.