Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Voordewind, Groothuizen, Van Ojik en Jasper van Dijk over pushbacks van vluchtelingen door de Kroatische grensbewaking

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid), mede namens
de Minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 18 maart 2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2020–2021, nr. 2017.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport van de Deense organisatie Danish Refugee Council(DRC)
over pushbacks door Kroatische grensbewakers en politie1 en bent u op de hoogte van de persoonlijke getuigenissen hierover in het programma
1Vandaag?2 Acht u deze berichten geloofwaardig? Acht u de ontkenning door de Kroatische autoriteiten
geloofwaardig?

Antwoord 1

Ik heb kennisgenomen van het rapport van de Danish Refugee Council en het bericht
van EenVandaag. Voor het kabinet staat voorop, dat iedere Europese lidstaat de geldende
internationale en Europese wet- en regelgeving dient na te leven en de fundamentele
rechten dient te respecteren bij het uitvoeren van zijn taken. Dit geldt ook voor
Kroatië. Het gaat om serieuze aantijgingen die wat het kabinet betreft op serieuze
wijze moeten worden onderzocht.

Vraag 2

Zijn deze pushbacks die vaak met geweld gepaard gaan onderwerp van gesprek geweest
bij de Raad Justitie en Binnenlandse zaken? Is uw Kroatische collega hierop aangesproken?
Zo nee, bent u bereid deze daar bij de eerstvolgende Raad op aan te spreken?

Antwoord 2

Berichten over pushbacks en vermeende andere schendingen van fundamentele rechten
aan de buitengrenzen van de EU zijn onderwerp van gesprek geweest tijdens de laatste
JBZ-Raad van 28 en 29 januari 2021. Kortheidshalve zij verwezen naar het verslag van
deze bijeenkomst dat uw Kamer eerder is toegegaan.3

Nederland heeft in het kader van het Schengen evaluatie actieplan van Kroatië het
belang van het naleven van fundamentele rechten aan de Kroatische grens herhaaldelijk,
en ook recent nog, op verschillende niveaus aan de orde gesteld, zowel in EU-verband
als in bilaterale contacten met Kroatië.

Vraag 3

Zijn deze berichten, samen met de eerdere berichten over pushbacks door Griekenland
en de betrokkenheid van Frontex daarbij, aanleiding voor u om het onderwerp pushbacks
te agenderen voor de komende JBZ-Raad? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Zoals benoemd in het antwoord op vraag 2 zijn berichten over pushbacks aan de buitengrenzen
van de EU tijdens de JBZ-Raad aan de orde geweest. Ook de vermeende betrokkenheid
van Frontex is ter sprake gebracht. Getuige het verslag van de beraadslagingen bestaat
er binnen de Raad veel aandacht voor deze berichten. De Raad heeft dan ook aangegeven
aangesloten te willen blijven bij de uitkomsten van de verschillende lopende onderzoeken
naar de vermeende betrokkenheid van Frontex. Nederland wenst deze onderzoeken af te
wachten, alvorens zo nodig het gesprek aan te gaan in de JBZ-Raad over de uitkomsten
ervan.

Vraag 4

Doet de Europese Commissie onderzoek naar deze berichten? Zo niet, bent u bereid hierop
aan te dringen?

Antwoord 4

De Europese Commissie is in doorlopende dialoog met Kroatië om te verzekeren dat aan
de bestaande waarborgen aan de grens wordt voldaan. De Commissie heeft Kroatië eerder
om meer informatie verzocht na de aantijgingen over pushbacks aan de Kroatische grens.
Daarnaast werkt de Commissie al enige tijd samen met de Kroatische autoriteiten aan
het opzetten van een onafhankelijk monitoringsmechanisme voor grensbeheer.

Vraag 5

Geldt het interstatelijk vertrouwensbeginsel nog ten aanzien van Kroatië? Bent u het
eens dat dit onmiddellijk opgeschort dient te worden ten aanzien van Kroatië als deze
berichten blijken te kloppen?

Antwoord 5

Bij alle overdrachten van personen binnen de Europese Unie, van Dublinclaimanten tot
personen die worden overgeleverd op basis van een Europees Aanhoudingsbevel, vindt
overdracht plaats op basis van het interstatelijk vertrouwensbeginsel tussen lidstaten.
Het interstatelijk vertrouwensbeginsel is gebaseerd op het feit dat alle lidstaten
gebonden zijn aan internationale verplichtingen en het Unierecht. Het interstatelijk
vertrouwensbeginsel geldt totdat een rechter daarover anders oordeelt. Over Kroatië
zijn in dezen geen rechterlijke uitspraken gedaan die tot gevolg hebben dat niet langer
kan worden uitgegaan van het interstatelijk vertrouwensbeginsel.

Vraag 6

Bent u het eens dat deze pushbacks het Europese asiel- en migratiebeleid ondergraven?
Wat gaat u hier met uw andere collega’s tegen ondernemen?

Antwoord 6

Het kabinet verwacht – met u – dat alle partijen te allen tijde de fundamentele rechten
respecteren van migranten en asielzoekers. Daar zijn alle lidstaten toe verplicht
op grond van internationale, Europese en nationale wet- en regelgeving. Uit deze verplichtingen
volgt dat eventuele misstanden of schendingen moeten worden gemeld. Wanneer er sprake
is van serieuze aantijgingen, moeten deze worden onderzocht en zo nodig moeten aanvullende
maatregelen worden genomen om eventuele incidenten in de toekomst te voorkomen. Daar
ziet de Commissie ook op toe, getuige haar recente reacties. Ook wordt hier nadrukkelijk
over gesproken in de JBZ-Raad.